تحولات تاریخی موانع و موجبات طلاق در حقوق ارمنیان ایران

نوع مقاله : علمی- ترویجی

نویسندگان

1 دانش‌‏آموخته ارشناسی ارشد ادیان و عرفان دانشگاه کاشان، کاشان، ایران.

2 دانشیار گروه ادیان و فلسفه دانشگاه کاشان، کاشان، ایران

چکیده

ارمنیان ایران به عنوان یکی از اقوام هندواروپایی در طول تاریخ سه هزارساله خود در ارمنستان کهن و با پیشینه اقامت چهارصد ساله در ایران کنونی، به دلیل موقعیت خاص جغرافیایی و مهاجرتهای اجباری و اختیاری، در معرض بیشترین تحولات فکری، دینی و اجتماعی قرار گرفته اند.بازتاب این تحولات را در آداب و قوانین خانواده در میان ارامنه می توان ردیابی کرد.


ارمنیان ایران در جایگاه یکی از اقوام هندواروپایی، در طول تاریخ سه‌هزارسالة خود در ارمنستان کهن و با پیشینة اقامت چهارصدساله در ایران کنونی، به‌دلیل موقعیت خاص جغرافیایی و مهاجرت‌های اجباری و اختیاری، در معرض بیشترین تحولات فکری و دینی و اجتماعی بوده‌اند. بازتاب این تحولات را در آداب و قوانین خانواده در میان ارامنه می‌توان ردیابی کرد. این مقاله به‌اختصار به گزارش و تحلیل تحولات قوانین و احکام موجبات و موانع طلاق در تاریخ ارامنه ایران می‌پردازد و مقررات آن را عمدتاً در اناجیل، کتاب داداستان مخیتار گُش، کتاب حقوق کلیسای ارمنی و احوال شخصیه ارامنه از نرسس ملیک تانگیان، و مقررات احوال شخصیه اقلیت‌های دینی ایران و مصاحبه با صاحبنظران ارمنی بررسی و مقایسه می‌کند. این مقایسه تاریخی نشان می‌دهد مؤلفه‌های مختلف از جمله متون دینی مسیحیت، قدرت کلیسا، شرایط و فضای فئودالیسم، اقلیت بودن در جوامع غیر مسیحی، عرف و پسند اجتماعی تا چه اندازه در این تحولات اثرگذار بوده‌‌است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Historical Changes of Limitations and Causes of Divorce in the Rights of Iranian Armenians

نویسندگان [English]

  • azra khatami 1
  • Hossein Heidari 2
1 Master's degree in Religions and Mysticism, University of Kashan, Kashan, Iran
2 Associate Professor, Department of Religions and Philosophy, University of Kashan, Kashan, Iran
چکیده [English]

The Armenians of Iran, as one of the Indo-European tribes, have been exposed to the most intellectual, religious, social changes during their three thousand years history in ancient Armenia and with the background of 4 hundred years of resident in present-day Iran and due to their special geographical location and forced and voluntary migrations. The reflection of these changes can be sought in the customs and laws of the family among Armenians. This article briefly reports and analyzes the developments of the laws and injunctions related to the causes and obstacles of divorce in the Armenian history of Iran and then reviews and compares the laws in the Bibles, The Lawcode [Datastanagirk'] Of Mxit'ar GOŠ, the book of the Armenian Church Law, and the Civil Code of the Armenians by Nerses Malik Tangian, the personal status regulations of religious minorities in Iran and interviewing with Armenian experts.This historical comparison shows that different components such as the religious texts of Christianity, the power of the church, and the social conditions of feudalism, being a minority in non-Christian societies, custom and Social custom to some extent have been influenced in these developments.

This article briefly reports and analyzes the developments of the laws and injunctions related to the causes and obstacles of divorce in the Armenian history of Iran and then reviews and compares the laws in the Bibles, THE LAWCODE [DATASTANAGIRK'] OF MXIT'AR GOŠ, the book of the Armenian Church Law, and the Civil Code of the Armenians by Nerses Malik Tangian, the personal status rules of Iran's religious minorities and interviewing with Armenian experts.This historical comparison shows that various factors have been influential in these changes such as the religious texts of Christianity, the power of the church, and the social conditions of feudalism, being a minority in non-Christian societies, custom and Social custom have influenced these developments.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Armenians of Iran
  • causes of divorce
  • Armenian Church
  • personal status of religious minorities
  • The Lawcode [Datastanagirk'] Of Mxit'ar GOŠ
کتاب مقدس (2002 م). بریتانیا: انتشارات ایلام.
آوانسیان، آئیدا (بی‏تا). حقوق زن در کلیسای ارمنی. مرکز گفتگوی ادیان و تمدن‌ها . www.cid.icro.ir
امامی، حسن (1353). حقوق مدنی. تهران: کتابفروشی اسلامیه.
باغبانی، جواد (1385). مسیحیت و جامعه‏شناسی خانواده. نشریه معرفت، ش 103، ص 61ـ107.
تانگیان، نرسس ملیک (2004 م). حقوق کلیسای ارمنی. تهران: بخش تربیت مسیحی خلیفه‏گری ارامنه تهران.
تیموری، اعظم؛ و حیدری؛ حسین (1398). گزارش تاریخی و مردم‌شناسی آیین‌ها و باورهای ارمنیان اصفهان. قم: یاقوت.
خاتمی، عذرا (1394). بررسی تطبیقی حقوق خانواده در میان ارامنه و زرتشتیان معاصر ایران (پایان‌نامه کارشناسی ارشد). دانشگاه کاشان، کاشان، ایران.
دورانت، ویل (1378). تاریخ تمدن (احمد آرام، مترجم). تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
رئیس‌زاده، محمد؛ شبیری، سیدحسن؛ پورمسجدیان، فاطمه؛ شریعتی، روح‌الله؛ والازاده، ابوالفضل؛ حکمت‌نیا، محمود؛ و بستان، حسین (1389). حقوق اقلیت‌ها، حقوق زن، کودک و چند جستار دیگر. تهران: نشر کتاب مرجع.
 
زرگریان، سونا (1393). مصاحبه.
زرگریان، کشیش خاچاطور (خردادماه 1394). مصاحبه حضوری.
شاردن، ژان (1335). سیاحتنامۀ شاردن (محمدعباسی، مترجم). تهران: امیرکبیر
غوگاسیان، وازگن س (1393). تاریخ ارامنه ایران (سعید کریم‌پور، مترجم). تهران: امیر کبیر.
فتایی، گارگین (1389). اولین اسناد و کتاب های حقوقی ارمنی. فصلنامه فرهنگی پیمان، 14(52)، ص 174-186.
فتایی، گارگین (1394). مصاحبه غیرحضوری.
فلسفی، نصرالله (1353). زندگانی شاه عباس اول (جلد سوم: دینداری، سیاست مذهبی، سیاست داخلی، عدالت، دارائی و املاک او). تهران: دانشگاه تهران.
کاتوزیان، ناصر (1382). حقوق مدنی خانواده. تهران: میزان.
مجموعه قوانین و مقررات احوال شخصیه اقلیت‌های دینی ایرانی (1390). تهیه و تنظیم و انتشار معاونت حقوقی ریاست جمهوری، معاونت تدوین، تنقیح و انتشار قوانین و مقررات، تهران.
محقق داماد، سید مصطفی (1390). بررسی فقهی­ حقوق خانواده نکاح و انحلال آن. تهران: مرکز نشر علوم اسلامی.
مینا، محبوبه؛ و فالی، محسن (1402 ش). بررسی تطبیقی اصول بنیادین حقوق خانواده در برخی از کشورهای کامن‌لا و مقایسة آن با حقوق ایران. دوفصلنامة علمی فقه و حقوق خانواده 28(78)، ص 257-280.
ناس، جان بی. (1370). تاریخ جامع ادیان (علی اصغر حکمت، مترجم). تهران: انتشارات و آموزش انقلاب اسلامی.
نتایج تفصیلی سرشماری عمومی نفوس و مسکن (1397). تهران: مرکز آمار ایران.
هاکس، جیمز (1383). قاموس کتاب مقدس. تهران: اساطیر.
Foley, w.m, Marriage (Christian)(1980). Encyclopedia of Religion and Ethics. Edited by James Hastings.vol. VIII. Life and Death Mulla.printed in England by the Scolar Press Likley.
Goŝ, Mxitʿar, January (2000). The Lawcode [Datastanagirk'] of MXIT'AR GOŠ, Translated With Commentary­ and Indices by Robert W. Thomson, Publisher: Amsterdam-Atlanta, Rodopi
Nersoyan, Tiran (1986). Armenian Church. The Encyclopedia of Religion. vol.1, (Mircea Eliade, Editor). Macmillan Macmillan Publishing Company.