بررسی تطبیقی آموزه‌های قرآن و فمینیسم دربارة حقوق جنسی در روابط زناشویی

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 دانش ‏آموخته کارشناسی ارشد حکمت متعالیه جامعة الزهرا (سلام الله علیها)، قم، ایران

2 استادیارگروه فلسفه جامعة المصطفی، قم، ایران.

چکیده

حساسیت به حقوق و وظایف متقابل زوجین نسبت به روابط زناشویی در خانواده، از آموزه‌های ویژة قرآن کریم است. برخی دیدگاه‌های مطرح فمینیستی، خانواده و به‌طور خاص الگوهای ارتباطی جنسی در خانواده را عامل بنیادین فرودستی زنان قلمداد می‌کنند. دیدگاه اخیر ضمن محکوم‌کردن تلقی قرآنی، لزبینیسم، آزادی روابط جنسی خارج از چهارچوب ازدواج و حق سقط‌جنین را برای خروج از اقتضائات این عامل بنیادین ضروری می‌شمارد. آموزه‌های فمینیستی به‌دلیل مشتمل‌بودن بر مبانی اومانیستی و سکولار هویت واقعی انسان را نادیده گرفته است. تبیین آموزه‌های قرآن و فمینیسم در این موضوع، مسئلۀ اصلی این پژوهش است. این پژوهش به شیوۀ توصیفی ـ تحلیلی است. باور عمیق به خویشتن‌مالکی و آزادی و لذت‌گرایی در‌برابر اعتقاد به مالکیت حقیقی خداوند و نقش امانت‌داری زن و مرد نسبت به بدن، مهم‌ترین مباحثی است که در تبیین فمینیستی و قرآنی بهره‌برداری می‌شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

A Comparative Study of the Teachings of the Quran and Feminism on the Issue of Sexual Rights in Marital Relations

نویسندگان [English]

  • fatemeh kermanshahi 1
  • Amin Reza Abedinejad 2
1 Master's scholar of Hikmat al-Zahra University (peace be upon her), Qom, Qom, Iran
2 Assistant Professor of Philosophy Department, Al-Mustafa University, Qom, Qom, Iran
چکیده [English]

Sensitivity towards the mutual rights and duties of couples in relation to marital relations in the family is one of the special teachings of the Holy Quran. Some prominent feminist views consider the family and specifically the sexual relations patterns as the fundamental cause of women's inferiority. The latter point of view, while condemning the Quranic view, considers lesbianism, the freedom of sexual relations outside the framework of marriage and the right to abortion as necessary to get out of the requirements of this fundamental factor. Feminist teachings have ignored the identity of human beings due to their humanist and secular foundations. Explaining the teachings of Quran and feminism in this matter is the main issue of this research. This research has been done by descriptive-analytical method. The deep belief in self-ownership, freedom and hedonism against the belief in God's true ownership and the trusting role of men and women towards the body are the most important topics used in feminist and Quranic explanations.

کلیدواژه‌ها [English]

  • submission
  • lesbianism
  • abortion
  • sexual freedom

Quran.

Nahj al-Balagha

Abbott, P. (1380). Sociology of Women. Translated by، Manijeh Najm Iraqi. Tehran، Ney Publishing. [Text in Persian]

Ansarian, H. (2004). Translation of the Quran. Qom، osveh.

A group of writers. (No deta). Fiqh magazine of Ahl al-Bayt, peace be upon them. Qom، Islamic jurisprudence encyclopedia institute on the religion of Ahl al-Bayt, peace be upon them.

Boroujerdi, A.H. (1386). Sources of Shia jurisprudence (Comprehensive translation of Ahadith al-Shia). (A group of elders). Tehran، Farhang Sabz Publications.

 

Bostan, H. (1382). Inequality and sexual oppression from the perspective of Islam and feminism. Qom، Research Institute of howzeh and University.

________. (1382). Family functions from the perspective of Islam and feminism. Journal of Humanities Methodology (35). 4-34.

Balali, I. (1382). Women and the consequences of abortion, Strategic Studies of Women, (22). 152-165

De Beauvoir, S. (1379). The second sex. Translated by، Qasim Sanawi. second edition. Tehran، Toos (published in english, 1968). [Text in Persian]

Bayat, A. R. (1381). Dictionary of words. second edition. Qom، Institute of Religious Thought and Culture.

Paknia, M. (1394). Supremacy of sex. Third edition. Tehran، Ney Publishing.

pasandide, A. (1391). Marital Satisfaction. Qom، Dar al-Hadith Scientific and Cultural Institute.

Tong, R. (1394). A Comprehensive Introduction to Feminist Theories.Translated by، Manijeh Najm Iraqi. fourth edition. Tehran، Ney Publishing (published in English in 1989). (Text in Persian)

Jaafari tabrizi, M.T. (1419 AH). Jurisprudential disquisition.

Javadi Amoli, A. (1384). Right and duty in Islam. second edition. Qom، esraa Publishing.

_____________. (1376). woman in the mirror of Jalal and Jamal. second edition. Qom، esraa Publishing.

_____________. (1387). The real life of man in the Qur'an. fourth edition. Qom، esraa Publishing

_____________. (1381). The relationship between religion and the world. second edition. Qom، esraa Publishing.

­_____________. (1378). Interpretation of Tasnim. Qom، esraa Publishing (1)

_____________. (1385). Interpretation of Tasnim. Qom، esraa Publishing (9). (11)

____________. (2008). Tasnim Interpretation. Qom، esraa Publishing. (13) 2.

____________. (1391). Tasnim Interpretation. Qom، esraa Publishing. (22) 3.

Cheraghi Kotiani, I. (1389). Family, Islam and Feminism. Qom، Imam Khomeini Educational and Research Institute.

_______________. (1387). Feminism and family functions. Maarefat journal. Qom، Imam Khomeini Educational and Research Institute (131). 108-87

 

Hajizadeh, M. (2005). Interpretive dictionary of isms. Tehran، Jamehdoran Publications.

Hor'ameli, M bin H. (1409 AH). Vasaelo shie. Qom، Al-Bayt Institute.

Hosseini, S. M. (1385). Marriage rules. Qom،maaref Publishing.

Hosseini Tehrani, M. H. (1427 AH). The light of themalakut of the Quran. Allameh Tabatabai. Third edition. Mashhad.

dolati, G., & Hosseini ‌ Akbarnejad H; H. (1388). A Study of the Philosophical, Ethical, Theological Foundations and Scientific Works of Feminism. Qom، Maaref Publishing Office

Dehkhoda, A. A. (1373). Dictionary. Tehran، Institute of Publishing and Printing, University of Tehran. (8).

Ragheb Isfahani, H bin M. (1412 AH). Vocabulary of Quranic words. Beirut، Dar Al-Shamiya.

Rudgar, N. (1388). Feminism, history, theories, tendencies and criticism. Qom، Supreme Council of the howzeh.

Shayan Mehr, A. R. (1379). Comparative Encyclopedia of Social Sciences. Tehran، Kayhan.

Shaari Nejad, A. A. (1364). Behavioral Science dictionary. second edition. Tehran، Sepehr.

Sadeghi Fadaki, S. J. (1382). Encyclopedia of the Holy Quran,intercourse. Qom، boostan ketab. (1).

Sadri Afshar, Gh. H. (1381). Contemporary Persian dictionary. Third edition. Tehran، Contemporary dictionary.

Tabatabai, M. H. (1374). Interpretation of Al-Mizan. Translated by، Mohammad Baqir Mousavi. Qom، Qom Seminary Teachers Association (2)5. (3). (5). (8). (10). (13). (15). (16).

____________. (1364). Principles of philosophy and method of realism. Tehran، Sadra. (2) 2.

 

Farahmand, M. (1384). Feminism and Lesbianism. Quarterly Journal of Women's Strategic Studies. (28). 125-154.

____________. (1386). Feminist Reversals in Marriage. Feminism and the Family (Collection of Articles), Women's Socio-Cultural Council.

Friedman, J. (1389). feminism. Translated by، firooze mohajer. fourth edition. Tehran، Ashian (Date of publication in English language, 2001). [Text in Persian]

Ghadrdan Gharamaleki, M. H. (1384). Quran and Secularism. Tehran، Publishing Organization of the Institute of Islamic Culture and Thought.

Qaraeti, M. (1388). noor Interpretation. Tehran، Lessons from the Qur'an Cultural Center. (2). (6).

_________. (1390). Minutes with the Quran. Eighth edition. Tehran، Lessons from Quran Cultural Center.

Qorshi-Banani, A. A. (1371). Quran Dictionary, 6th edition. Tehran، Dar al-Kitab al-Islamiya.

Qaradawi, Y. (1382). Quran is the charter of life. Tehran، Ehsan Publishing House.

Kingdom, E.F. (1382). Feminist rights. Feminism and Feminist Knowledge, Routledge Philosophical Encyclopedia Articles Collection, (Abbas Yazdani) Qom، Office of Women's Research and Studies.

Gardner, W. (1386). The war against the family. Translated by، Masoumeh Mohammadi. Qom، Office of Women's Studies and Research (published in english, 1993). [Text in Persian]

Motamsek, R. (1380) Islamic feminism, facts and challenges. Collection of Symposiums on Women's Issues, Priorities and Approaches. Qom، Office of Women's Studies and Research. 496-451p.

Majlesi, M. B. (1378). Faith and disbelief (translation by Bihar al-Anwar, vol. 64). (Azizullah Atard Guchani). Tehran، Atard Publications.

Mushirzadeh, H. (1381). From the Movement to Social Theory، A History of Two Centuries of Feminism. fourth edition. Tehran، Shirazeh Research Publishing.

Mesbah Yazdi, M. T. (1376). Ethics in the Qur'an. Qom، Imam Khomeini Educational and Research Institute. (1). (2)3. (3).

_________________. (1384). rah tooshe. Qom، Imam Khomeini Educational and Research Institute (1)

_________________. (1392). Humanization in the Quran. fourth edition. Qom، Imam Khomeini Educational and Research Institute.

_________________. (1377). Laws and politics in the Qur'an. Qom، Imam Khomeini Educational and Research Institute.

_________________. (1378). Political theory of Islam. Qom، Imam Khomeini Educational and Research Institute. (1) 2.

_________________. (1382). Islamic legal theory. Qom، Imam Khomeini Educational and Research Institute. (1).

Mesbah Yazdi, M. (1392). The most fundamental ideas. Third edition. Qom، Imam Khomeini Educational and Research Institute.

Motahari, M. bita. Collection of works of Master Shahid Motahhari. Tehran، Sadra Publications. (2).

 Moin, M. (1375). Moein dictionary. Edition 10. Tehran، Amirkabir Publications.

Makarem Shirazi, N. (1371). Nomoone Interpretation. Tehran، Islamic Library. (6) 10.

________________. (1382). Selected parts of Nomoone Interpretation. Edition 13. Tehran، Islamic Library

Maknoon, S. (1384). Feminism and prostitution. Quarterly periodical Journal of Women's Strategic Studies. (28).212-253.

Mahdavi Azadbani, R. (1386). The meaning of human life and the creative role of religion. Quarterly periodical Journal of Religious Thought. (9).53-72.

Nozari Ferdowsieh, M. (1384). Abortion in Islamic Law and Feminism. Quarterly periodical Journal of Women's Strategic Studies (28).44-82.

Wilford, R. (1996) in، Jan Mackenzie et al., Introduction to Political Ideologies. Translated by، M. Qaed. Center،Tehran. [Text in Persian]

Ham, M;& Gamble, S. (1382). Culture of Feminist Theories. Translated by، Firooze mohajer. Tehran، Mohajer. [Text in Persian]

Haywood, A. (139). An Introduction to Political Ideologies from Liberalism to Religious Fundamentalism. Translated by، Mohammad Rafiei Mehrabadi. fourth edition. Tehran، Ministry of Foreign Affairs Publishing Office. [Text in Persian]

Yazdi, O. (1394.) Encyclopedia of Family Law. Tehran، Ava Book.

Yousefian, H. (1389). New words. Third edition. Tehran، Samt

قرآن.
نهج‌البلاغه.
آبوت، پاملا (۱۳۸۰). جامعه‌شناسی زنان (منیژه نجم عراقی، مترجم). تهران: نشر نی.
انصاریان، حسین (۱۳۸۳). ترجمه قرآن. قم: اسوه.
بستان، حسین (1382 الف). کارکردهای خانواده از منظر اسلام و فمینیسم. مجلة روش‌شناسی علوم انسانی، 9(۳۵)، ص 4ـ34.
بستان، حسین (1382 ب). نابرابری و ستم جنسی از دیدگاه اسلام و فمینیسم. قم: پژوهشکده حوزه و دانشگاه.
بووار، سیمون دو (1379). جنس دوم (قاسم صنعوی، مترجم). تهران: توس.
بیات، عبدالرسول (۱۳۸۱). فرهنگ واژه‌ها. قم: مؤسسه اندیشه و فرهنگ دینی.
پاک­نیا، محبوبه (1394). سیطرة جنس. تهران: نشر نی.
پسندیده، عباس (1391). رضایت زناشویی. قم: مؤسسه علمی فرهنگی دارالحدیث.
تانگ، رزماری (1394). درآمدی جامع بر نظریه‌های فمینیستی (منیژه نجم عراقی، مترجم). تهران: نشر نی.
جعفری تبریزی، محمدتقی (۱۴۱۹ق). رساله فقهی. تهران: مؤسسه منشورات کرامت.
جوادی آملی، عبدالله (1384). حق و تکلیف در اسلام. قم: اسراء.
جوادی آملی، عبدالله (۱۳۷۸). تفسیر تسنیم (ج 1). قم: اسراء.
جوادی آملی، عبدالله (1385). تفسیر تسنیم (ج 9، 11). قم: اسراء.
جوادی آملی، عبدالله (۱۳۸7 الف). تفسیر تسنیم (ج 13). قم: اسراء.
جوادی آملی، عبدالله (1391). تفسیر تسنیم (ج 22). قم: اسراء.
جوادی آملی، عبدالله (1376). زن در آینه جلال و جمال. قم: اسراء.
جوادی آملی، عبدالله (1381). نسبت دین و دنیا. قم: اسراء.
جوادی آملی، عبدالله (1387 ب). حیات حقیقی انسان در قرآن. قم: اسراء.
چراغی‌کوتیانی، اسماعیل (1389). خانواده، اسلام و فمینیسم. قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
چراغی‌کوتیانی، اسماعیل (1387). فمینیسم و کارکردهای خانواده. مجلة معرفت، ش 131، ص 87-۱۰۸.
حاجی­زاده، محمد (1384). فرهنگ تفسیری ایسم­ها. تهران: جامه­دران.
حر عاملی، محمد بن حسن (۱۴۰۹ق). وسائل الشیعة. قم: مؤسسه آل البیت علیهم‌السلام.
حسینی، مجتبی (1385). احکام ازدواج. قم: نشر معارف.
حسینی طهرانی، محمدحسین (1427 ق). نور ملکوت قرآن. مشهد: نشر علامه طباطبایی.
دولتی، غزاله؛ دولتی، هاله؛ و حسینی ­اکبرنژاد، حوریه (1388). بررسی مبانی فلسفی، اخلاقی، کلامی و آثار علمی فمینیسم. قم: دفتر نشر معارف.
دهخدا، علی‌اکبر (۱۳۷۳). لغت‌نامه. تهران: مؤسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران.
راغب اصفهانی، حسین بن محمد (۱۴۱۲ق). مفردات ألفاظ القرآن. بیروت: دار الشامیة.
رودگر، نرجس (1388). فمینیسم، تاریخچه، نظریات، گرایش­ها و نقد. قم: شورای عالی حوزه.
شایان­مهر، علی­رضا (1379). دایرة‌المعارف تطبیقی علوم اجتماعی. تهران: کیهان.
شعاری­نژاد، علی­اکبر (1364). فرهنگ علوم رفتاری. تهران: سپهر.
صدری ­افشار، غلام­حسین (۱۳۸۱). فرهنگ معاصر فارسی. تهران: فرهنگ معاصر.
طباطبائی، محمدحسین (1364). اصول­ فلسفه ­و روش­ رئالیسم. تهران: صدرا.
طباطبائی، محمدحسین (1374). تفسیر المیزان (محمدباقر موسوی، مترجم). قم: جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
فرهمند، مریم (1384). فمینیسم و لزبینیسم. فصلنامة مطالعات راهبردی زنان، 7(۲۸)، ص 125-154.
فرهمند، مریم (1386). واگردهای فمینیستی در ازدواج. فمینیسم و خانواده (مجموعه مقالات)، شورای فرهنگی اجتماعی زنان.
فریدمن، جین (1389). فمینیسم (فیروزه مهاجر، مترجم). تهران: آشیان.
قدردان قراملکی، محمدحسن (1384). قرآن و سکولاریسم. تهران: سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
قرائتی، محسن (1388). تفسیر نور. تهران: مرکز فرهنگی درس­هایی از قرآن.
قرائتی، محسن (1390). دقایقی با قرآن. تهران: مرکز فرهنگی درس­هایی از قرآن.
قرشی ­بنانی، علی­اکبر (1371). قاموس قرآن. تهران: دار الکتب الإسلامیة.
قرضاوی، یوسف (1382). قرآن منشور زندگی. تهران: احسان.
قماشی، سعید (بی‌تا). تآمیلی در مادۀ 91 قانون تعزیرات. مجله فقه اهل‌البیت علیهم‌السلام. قم: مؤسسه دائرة‌المعارف فقه اسلامی بر مذهب اهل‌البیت علیهم‌السلام، ش 13، ص  132ـ 111.
کینگدام، ای.اف (1382). حقوق فمینیستی. فمینیسم و دانش‌های فمینیستی، مجموعه مقالات دایرة‌المعارف فلسفی روتلیج (عباس یزدانی، مترجم). قم: دفتر تحقیقات و مطالعات زنان.
گاردنر، ویلیام (1386). جنگ علیه خانواده (معصومه محمدی، مترجم). قم: دفتر مطالعات و تحقیقات زنان.
متمسک، رضا (1380). فمینیسم اسلامی، واقعیت‌ها و چالش‌ها. مجموعه مقالات هم­اندیشی بررسی و مشکلات زنان، اولویت‌ها و رویکردها. دفتر مطالعات و تحقیقات زنان، ص496ـ451.
مشیرزاده، حمیرا (1381). از جنبش تا نظریة اجتماعی، تاریخ دو قرن فمینیسم. تهران: نشر پژوهش شیرازه.
مجلسى، محمدباقر بن محمدتقى (1378). ایمان و کفر (ترجمه بحارالانوار ج 64) (عزیزالله عطارد قوچانی، مترجم).  تهران: انتشارات عطارد.
مصباح یزدی­، محمدتقی (1376). اخلاق در قرآن. قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
مصباح یزدی­، محمدتقی (1392). انسان‌سازی در قرآن. قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
مصباح یزدی­، محمدتقی (1377). حقوق و سیاست در قرآن. قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
مصباح یزدی­، محمدتقی (1384). ره‌توشه. قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
مصباح یزدی­، محمدتقی (1382). نظریه حقوقی اسلام. قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
مصباح یزدی­، محمدتقی (۱۳۷۸). نظریه سیاسی اسلام. قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
مصباح یزدی­، مجتبی (1392). بنیادی‌ترین اندیشه‌ها. قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
مطهری، مرتضی (1376). مجموعه آثار استاد شهید مطهری. تهران: صدرا.
معین، محمد (1375). فرهنگ معین. تهران: امیرکبیر.
مکارم­ شیرازی، ناصر (1371). تفسیر نمونه. تهران: دارالکتب الاسلامیة.
مکنون، ثریا (1384). فمینیسم و روسپی‌گری. فصلنامه مطالعات راهبردی زنان، 7(۲۸)، ص 212ـ253.
مهدوی آزادبنی، رمضان (1386). معنای زندگی انسان و نقش خلاقیت­زایی دین. فصلنامة اندیشه دینی، 3 (9)، ص 53ـ72.
نوذری فردوسیه، محمد (1384). سقط‌جنین در حقوق اسلامی و فمینیسم. فصلنامه مطالعات راهبردی زنان، 8(28)، ص44ـ82.
اکلشال، رابرت و دیگران (1375). مقدمه‌ای بر ایدئولوژی­های سیاسی (محمد قائد، مترجم). تهران: مرکز.
هام، مگی؛ و گمبل، سارا (1382). فرهنگ نظریه‌های فمینیستی (فیروزه مهاجر، مترجم). تهران: مهاجر.
هیوود، اندرو (1393). درآمدی بر ایدئولوژی‌های سیاسی از لیبرالیسم تا بنیاد‌گرایی دینی (محمد رفیعی­مهرآبادی، مترجم). تهران: اداره نشر وزارت امور خارجه.
یزدی، امید (1394). دانشنامه حقوق خانواده. تهران: کتاب آوا.