تحلیل جایگاه خسارات معنوی در لایحة ارتقای امنیت زنان دربرابر سوءرفتار

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسنده

دانش‌آموخته دکتری تخصصی حقوق خانواده و پژوهشگر پژوهشکده مطالعات زن و خانواده دانشگاه ادیان و مذاهب. قم. ایران.

چکیده

بی‌شک لایحة «پیشگیری از آسیب‌دیدگی زنان و ارتقای امنیت آنان دربرابر سوءرفتار» رویکردی مثبت درجهت احقاق حقوق تضییع‌شدة بانوان است؛ چراکه با بازنگری در نسخة اولیه و اصلاح واژة خشونت به «سوءرفتار»، علاوه‌بر زیان‌های جسمی، به خسارات و زیان‌های معنوی هم توجه شده است؛ اما ابهام واژة «سوءرفتار» در این لایحه و عدم ارائة تعریف دقیق ازآن موجب شده، برخی از مصادیق سوءرفتار که ناظربه حقوق معنوی بانوان است، شناسایی و جرم‌انگاری نشود و همین امر سبب شده است تا اقدامات پیشگیرانه و حمایتیِ موضوع این لایحه همة موقعیت‌های آسیب‌زا را دربر نگیرد. ازاین‌رو در این مقاله اَشکال جدید سوءرفتار شناسایی شده، و نقش حمایتی و پیشگیرانه که در این لایحه مغفول مانده، ارزیابی شده است. طبق یافته‌های پژوهش برخی از تدابیر پیشگیرانه درخصوص خسارات معنوی واردشده، نیاز به بازنگری مقنن و تقویت بیشتر دارد تا جنبة بازدارندگی افزایش یابد. علاوه‌براین لازم است برخی دیگر از زیان‌هایی که حقوق معنوی بانوان را نشانه می‌رود، جرم‌انگاری و حمایت شوند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Analysis of the Position of Moral Damages in the Bill to Promote Women's Security Against Abuse

نویسنده [English]

  • tvytu hhgh
Researcher at the Research Institute of Women and Family Studies, University of Religions and Religions. Qom. Iran
چکیده [English]

The bill "Preventing women's injuries and improving their security against abuse" which was previously referred to the Social Commission of the Islamic Council under the title of "Ensuring women's security against violence" bill; It was approved in the 20th meeting of April 1402. Undoubtedly, this bill is a positive approach towards the realization of the violated rights of women, because by revising the original version and modifying the word violence to "mistreatment", it caused spiritual damages to be taken into consideration in addition to physical damages. However, since "abuse" is a vague and floating term, not only is it not defined precisely in the bill, but also some examples of abuse, which refer to women's moral rights, have not been identified and criminalized, and this has caused preventive and protective measures. The subject of this bill does not include all traumatic situations. With this article, we are trying to identify new forms of misbehavior and evaluate the protective and preventive role that is neglected in this bill according to experts. In this article, which is written in descriptive and analytical method, new examples of misbehavior based on moral damages have been identified and the support methods specified in the bill have been criticized. However, since "abuse" is a vague and floating term, not only is it not defined precisely in the bill, but also some examples of abuse, which refer to women's moral rights, have not been identified and criminalized, and this has caused preventive and protective measures. The subject of this bill does not include all traumatic situations. With this article, we are trying to identify new forms of misbehavior and evaluate the protective and preventive role that is neglected in this bill according to experts. In this article, which is written in descriptive and analytical method, new examples of misbehavior based on moral damages have been identified and the support methods specified in the bill have been criticized.

کلیدواژه‌ها [English]

  • misbehavior against women
  • moral damage
  • moral rights
  • protective measures
  • compensatory measures
قرآن کریم.
آیت‌اللهی، زهرا (1391). شرح مختصر منشور حقوق و مسئولیت‌های زنان. تهران: شورای فرهنگی‌اجتماعی زنان، روابط عمومی.
اسدی، لیلا؛ شکری، فریده (1395). آیین دادرسی مدنی امور و دعاوی خانوادگی. تهران: دانشگاه امام صادق (ع).
اشتری، بهناز (1380). قاچاق زنان بردگی معاصر. تهران: اندیشه برتر.
اصغری آقمشیدی، فخرالدین (1382). «جبران خسارت معنوی در حقوق ایران». پژوهشنامه علوم انسانی و اجتماعی دانشگاه مازندران، 3 (9 و10)، ص 31-48.
بهره‌مند، مهدی (1392). «عدم مشروعیت ضرر معنوی از دیدگاه قرآن و روایات». مطالعات قرآنی، 4 (16)، ص63-75.
تهیه‌کننده‌ اداره‌ کل‌ آموزش‌ دادگستری‌ جمهوری‌ اسلامی‌ ایران (١٣٦٣). پرسش و پاسخ از کمیسیون استفتائات و مشاورین حقوقی شورای عالی قضایی. تهران: وزارت‌ دادگستری.
حر عاملی، محمد بن‌حسن (1403 ق). وسائل الشیعة إلى تحصیل مسائل الشریعة. بیروت: دار احیاء التراث العربی.
خمینی، روح‌الله (1399). تحریرالوسیلة. تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
خوئى، ابوالقاسم (1370). منهاج الصالحین. قم: مکتب آیت‌الله عظمی السید الخویی.
رمضان نرگسی، رضا (1382). قاچاق زنان در فقدان بایدها و نبایدها. مطالعات راهبردی زنان، 5 (19)، ص 47-11.
سیفی، آناهیتا؛ نامدار، سعید؛ گلدوزیان، ایرج (1400). «بررسی تأثیر لایحة صیانت، کرامت و تأمین امنیت زنان در کاهش خشونت‌های اجتماعی و خانواده». خانواده درمانی کاربردی، 2 (2)، ص 480-495.
شبیری زنجانی، موسی (بی‌تا). کتاب نکاح زنجانی. قم: مؤسسه پژوهشی رأی پرداز.
شورای عالی انقلاب فرهنگی، مصوبه شماره 2214، مورخ 22/7/1369.
علاءالدین، محمدرضا (1388). «شیوه‌های قرآن در درمان مشکلات عاطفی و جنسی زوجین در نهاد خانواده». فصلنامه قرآنی کوثر، 8 (33)، ص 9-23.
عیسی زاده، بشیر؛ محمدزاده، مهدی؛ و حاجی‌علی‌خمسه، مرتضی (1401). «نقد و بررسی لایحة حفظ کرامت و حمایت از زنان دربرابر خشونت، ازمنظر اصول و قواعد قانونگذاری». پژوهش‌نامه انتقادی متون و برنامه‌های علوم انسانی، 22 (106)، ص 441-463.
فضل‌الله، محمد حسین (1383). زن و جستاری تازه. قم: بوستان کتاب.
قانون مجازات اسلامی مصوب 1375.
کرمی، محمدتقی؛ سجادی امین، مهدی (1389). «نقد و بررسی مادة 23 لایحه حمایت از خانواده (مصوب کمیسیون حقوقی و قضایی مجلس)». مطالعات راهبردی زنان، 12 (48)، ص 85-132.
کریمی‌نیا، محمدمهدی (1389). «جبران خسارت معنوی ازنظر اسلام مسئولیت دولت‌ها درقبال خسارت‌های معنوی». فصلنامه معرفت، 7 (38)، ص 99-103.
لانتسل، زینب (1384). «کنوانسیون رفع تبعیض علیه زنان و پیامدهای اجتماعی آن». مجله بانوان شیعه، 2 (3)، ص 147-176.
محمدزاده، مهدی، بکشلو، رضا، عیسی‌زاده، بشیر (1400). «بررسی روح حاکم بر لایحة حفظ کرامت و حمایت از زنان در برابر خشونت». مطالعات راهبردی زنان، 24 (93)، ص 29-54.
مرادزاده، حسن، رضوی، فهیمه سادات (1395). شیوه‌های جبران خسارت معنوی در زندگی مشترک زوجین. فقه و حقوق خانواده (ندای صادق)، 21 (64)، ص 5-30.
مطهری، عباس (1387). خسارت معنوی در آرای قضایی در حقوق ایران و مصر. قم: دانشگاه مفید.
منشور حقوق و مسئولیت‏‌های ‌زنان در نظام جمهوری اسلامی ایران، مصوب شورای عالی انقلاب فرهنگی، جلسه ۵۴۶، 31/6/1383.
موسوى خوانسارى، احمد (1405 ق). جامع المدارک فی شرح الْمختصر النافع. طهران: مکتبة ‌الصدوق.
مهدوی‌کنی، صدیقه (1392). «اصول حاکم بر روابط اعضای خانواده در نظام معرفتی اسلام». فقه و حقوق خانواده (ندای صادق)، 18(58)، ص 5-32.
میلانی، علیرضا (1400). «چالش‌های کیفری لایحة صیانت، کرامت و تأمین امنیت بانوان دربرابر خشونت». پژوهشنامه نوین فقهی حقوقی زنان و خانواده، 4 (15)، ص 67-91.
نقیبی، ابوالقاسم (1386). خسارت معنوی در حقوق ایران و نظام‌های معاصر. تهران: امیرکبیر.