امکان‌‌‌‌سنجی ازدواج دوقلوهای به‌هم‌چسبیده (با نگاه تطبیقی به فقه مذاهب اسلامی)

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه حقوق دانشگاه گیلان، گیلان، رشت، ایران.

2 دانشجوی دکتری حقوق خصوصی دانشگاه گیلان، گیلان، رشت، ایران

10.30497/flj.2024.245607.1977

چکیده

خداوند انسان را در بهترین شکل خلق کرد و احکام شریعت را بر او تشریع داشت. در موارد نادری نیز انسان‌ها به شکل دوقلوهای به‌هم‌چسبیده متولد می‌شوند که جداکردن آن‌‌‌‌ها از یکدیگر تنها ازطریق عمل جراحی میسر است. با عنایت به وجود ابهام در وحدت و تعدد شخصیت دوقلوهای مذکور و با توجه‌ به موجودیت آن‌‌‌‌ها در این جهان، امکان‌‌‌‌سنجی ازدواج آن‌‌‌‌ها محل اختلاف‌نظر شدید بین فقهای اسلامی است. با توجه‌ به سکوت قوانین، پژوهش حاضر به روش توصیفی ـ تحلیلی و با نگاهی به آرای فقهای مذاهب اسلامی درصدد پاسخ‌گویی به مسائل حقوقی درزمینۀ موضوع ازدواج دوقلوهای به‌هم‌چسبیده است. تحقیق نشان می‌‌‌‌دهد دادن پاسخ دقیق نیازمند تفکیک حقوقی میان دوقلوهای به‌هم‌چسبیده به دوقلوهای به‌هم‌چسبیدۀ کامل دارای اندام جنسی مشترک یا مجزا و دو قلوه‌‌‌‌های به‌هم‌چسبیدۀ انگلی است. دربارۀ امکان ازدواج آن‌ها باید گفت اگر جداسازی امکان‌پذیر نباشد، برخلاف دوقلوهای کاملی که ‌اندام جنسی مشترک دارند، امکان ازدواج برای دوقلوهای انگلی و دوقلوهای کاملی که دارای اندام جنسی مجزا هستند، وجود دارد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Feasibility of Conjoined Twins in Marriage (with a Comparative view of Islamic Jurisprudence)

نویسندگان [English]

  • Reza Daryaee 1
  • farshid khosravi 2
1 Assistant Professor in Department of Law in University of Guilan, Rasht, Iran
2 PhD Student in Private Law in University of Guilan, Rasht, Iran
چکیده [English]

God created humans in the best form and legislated the laws of Sharia for them. In rare cases, humans are also born as conjoined twins, which can only be separated through surgery. Due to the ambiguity in the unity and multiplicity of the personalities of these twins and their existence in this world, the possibility of their marriage has become a subject of intense disagreement among Islamic jurists. Considering the silence of laws, this present research aims to answer the legal issues related to the marriage of conjoined twins by describing and analyzing the views of Islamic jurists. The research shows that providing an accurate answer requires a legal differentiation between conjoined twins, complete conjoined twins with shared or separate sexual organs and parasitic conjoined twins. Regarding the possibility of marriage, it should be noted that if separation is not possible, unlike complete twins who have shared sexual organs, there is a possibility of marriage for parasitoid twins and fraternal twins with separate sexual organs.

کلیدواژه‌ها [English]

  • conjoined twins
  • fraternal twins
  • parasitoid twins
  • marriage
قرآن کریم.
آل‌عصفور، حسین بن محمد (1408 ق). الأنوار اللوامع فی شرح مفاتیح الشرائع. قم: مجمع البحوث العلمیة.
ابن ‌ادریس، محمد بن احمد (1410 ق). السرائر الحاوی لتحریر الفتاوی. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
ابن ‌بابویه، محمد بن علی (1413 ق). من لا یحضره الفقیه. قم:‌ دفتر انتشارات اسلامی وابسته به حوزه مدرسین حوزه علمیه قم.
ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی (1390 ق). لسان المیزان. بیروت: مؤسسة الأعلمی للمطبوعات.
ابن رشد، محمد بن احمد (1408 ق). البیان والتحصیل. بیروت: دار الغرب الإسلامی.
ابن سعید، یحیی بن احمد (1405 ق). الجامع للشرائع. قم: مؤسسة الإمام الصادق (علیه السلام).
ابن سکیت، یعغوب بن اسحاق (1423 ق). إصلاح المنطق. بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
ابن فارس، احمد بن فارس ( 1399 ق). مقاییس اللغة. قاهرة: دار الآفاق العربیة.
ابن ‌قدامه، عبد اللّه بن احمد (1405 ق). المغنی. ‌‌‌‌بیروت: دار الفکر.
ابن‌ قیم جوزیه، محمد بن ابی بکر (1428 ق). الطرق الحکمیة فی السیاسة الشرعیة. القاهرة: مطبعة المدنی.
ابن ‌منظور، محمد بن مکرم (1414 ق). لسان ‌العرب‌. بیروت: دار الفکر.
أبو البصل، عبد الناصر موسی(2010 م). نوازل التوائم الملتصقة الأحکام الملتعلقة بفصلها ومیراثها وزواجها. ریاض: للمجمع الفقهی.
احمدیان، سید رضا (1392). مسئولیت کیفری دوقلوهای به‌هم‌چسبیده درباب حدود در حقوق کیفری ایران (پایان‌نامه کارشناسی ارشد). قابل ارزیابی ‌از:
ازهری، محمد بن احمد (2001 م). تهذیب اللغة. بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
اسدی، لیلا (1393). بررسی عبادات و احوال شخصیه مکلفان غیرعادی در فقه امامیه (پایان‌نامه کارشناسی ارشد). قابل ارزیابی از:
أطبان، ناصر عبدالله (2010 م). أحکام الفقهیة للتوائم االمتلاصقة. ریاض: للمجمع الفقهی
امام الحرمین، عبد الملک بن عبد الله (1428 ق). نهایة المطلب فی درایة المذهب. دمشق: دار المنهاج.
امامی، حسن (1363). حقوق مدنی. تهران: کتاب‌فروشی اسلامی.
بجیرمی، سلیمان ‌بن ‌محمد (1427 ق). حاشیة‌البجیرمی على شرح منهج الطلاب (التجرید لنفع العبید). بیروت: دار الفکر.
بدرالعینی، محمود بن احمد (1420 ق). البنایة شرح الهدایة. بیروت: دار الکتب العلمیة.
جواد حسین، اثیر؛ مکی جودی، حسنین؛ و شمری، حیدر حسین (2022 م). أحکام الأحوال الشخصیة للتوأم السیامی المتلاصق (دراسة قانونیة استقرائیة فی ضوء الفقه اسلامی). مجله اهل بیت علیه السلام، 1 (30)، ص 204-225.
جوهری، اسماعیل بن حماد (1407 ق). الصحاح‌، تاج اللغة و صحاح العربیة. بیروت: دار العلم للملایین.
حر عاملى، محمد بن حسن (1408 ق). وسائل الشیعة. قم: مؤسسة آل البیت علیهم السلام.
حسینى سیستانى، على (1416 ق). ‌‌‌‌منهاج الصالحین. قم: مکتب آیة الله العظمی السید السیستانی.
حسینی شیرازی، صادق (1425 ق). التعلیقات علی شرائع الإسلام. قم: استقلال.
حسینی عمیدی، عمید الدین (1416 ق). کنز الفوائد فی حل مشکلات القواعد‌. قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعۀ مدرسین حوزه علمیه قم‌.
حسینى مراغى، عبد الفتاح بن علی (1417 ق). العناوین‌الفقهیة‌. قم: دفتر انتشارات ‌اسلامی‌ وابسته ‌به ‌جامعۀ ‌مدرسین ‌حوزه علمیه‌ قم. ‌‌‌‌
خرشی، ابوعبدالله محمد (1427 ق). شرح مختصر خلیل. بیروت: دار الفکر.
خمینى، روح‌اللّه (1392). استفتائات امام خمینی. تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره).
خمینى، روح‌اللّه (بی‌تا). البیع. قم: مؤسسه اسماعیلیان.
خوئی، ابوالقاسم (1410 ق). منهاج الصالحین. قم: مدینة العلم.
ذهبی، محمد بن احمد (1418 ق). المغنی فی الضعفاء. بیروت: دار الکتب العلمیة.
ذهبی، محمد بن احمد (1382 ق). میزان الاعتدال فی نقد الرجال. بیروت: دار المعرفة للطباعة والنشر.
ربیعه، عبد الله بن عبد العزیز (2009 م). تجربتی مع التوائم السیامیة. ریاض: مکتبة العبکان.
رحیمی عنا، نرگس (1400 ش). بررسی فقهی و حقوقی احکام دوقلوهای به‌هم‌چسبیده (پایان نامه کارشناسی ارشد). قابل ارزیابی از:
روحانی، محمدصادق (1429 ق). منهاج الصالحین. قم: اجتهاد.
سنیدی، فهد بن عبدالکریم (2011 م). أحکام الأجنة المتلاصقة. ریاض: مکتبة عین الجامعة.
شثری، سعد بن ناصر (2011 م). التوأم المتلاصق السیامی. ریاض: المجمع الفقهی اسلامی.
شربینی، محمد بن ‌احمد (1424 ق). القناع‌فی‌حل ألفاظ‌أبی‌شجاع. بیروت: دار الفکر.
شمس الائمه سرخسی، محمد بن احمد (1409 ق). المبسوط. بیروت: دار الفکر.
شهید ثانی، زین‌الدین بن علی (1412 ق). الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة. بیروت: مؤسسه الأعلمی للمطبوعات.
صاحب جواهر، محمدحسن بن باقر (1387). أنوار الفقاهة. قم: مؤسسه فرهنگی و اطلاع‌رسانی تبیان.
صاحب جواهر، محمدحسن بن باقر (1362 ق). جواهر الکلام فی شرح شرایع الإسلام. بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
صدر، محمدصادق (1384). منهاج الصالحین. تهران: دار الصدر.
صفائی، حسین: و امامی، اسدالله (1388). مختصر حقوق خانواده. تهران: میزان.
طوسی، محمد بن حسن (1387 ق). المبسوط فی فقه الإمامیة. تهران: المکتبة المرتضویة لإحیاء الآثار الجعفریة.
علامه حلی، حسن بن یوسف (1413 ق). قواعد الأحکام فی معرفة الحلال والحرام. قم: دفتر انتشارات ‌اسلامی وابسته به جامعه ‌مدرسین‌حوزۀ ‌علمیه‌قم.
علامه حلی، حسن بن یوسف (1417 ق). مختلف الشیعة. قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعۀ مدرسین حوزه علمیه قم‌.
غنی‌زاده، مهدیه (1398). بزهکاری و بزه‌دیدگی دوقلوهای به‌هم‌چسبیده ازمنظر فقه امامیه (رساله دکتری). قابل ارزیابی از:
https://ganj.irandoc.ac.ir/viewer/9d688ea4d70e90b187bde8bc2ce86feb?sample=1
فاضل موحدی لنکرانی، محمد (1387). تفصیل الشریعة فی شرح تحریر الوسیلة – الطلاق و ‌‌‌‌المواریث. قم:. مرکز فقهی ائمه اطهار (ع)
فاضل هندی، محمد بن حسن (1416ق). کشف اللثام والإبهام عن قواعد الأحکام. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
فخرالمحققین، محمد بن حسن (1387 ق). ایضاح الفوائد فی شرح مشکلات القواعد. قم: مؤسسه اسماعیلیان.
فراهی شالچی، حسن؛ فاضل، علیرضا؛ و سازگار، قاسم (1380). بررسی جنینی و آناتومیک دوقلوهای به‌هم‌چسبیده توراکواومفالوپاگوس در مشهد. مجله علوم پزشکی ایران، 4 (4)، ص 234-240.
فیروزآبادی، محمد بن یعقوب (1415 ق). القاموس المحیط. بیروت: دار الکتب العلمیة.
قلیوبی، احمد بن احمد؛ و برلسی، عمیره (1415 ق). حاشیتا قلیوبی وعمیرة. بیروت: دار الفکر.
کلینی، محمد بن یعقوب (1407 ق). الکافی. تهران: دار الکتب الإسلامیة.
ماوردی، علی بن محمد (1419 ق). الحاوی الکبیر. بیروت: دار الکتب العلمیة.
محمد منصور علی، عبد الحلیم (2013 م). أحکام زواج التوائم السیامیة دراسة فقهیة مقارنة. بحرین: المکتب الجامعی احادیث.
محمود إدریس، عبدالفتاح (2010 م). فصل التوأم المتلاصق وموقف الفقهاء منه. ریاض: بحث مقدمه للمجمع الفقهی الاسلامی المنعقد فی المکه المکرمه.
مرداوی، حسن (1374). الإنصاف فی معرفة الراجح من الخلاف. بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
مغنیه، محمد جواد (بی‌تا). فقه امام جعفر صادق(ع). قم: انتشارات قدس.
مفید، محمد بن محمد (1413 ق). المقنعة. قم: کنگره شیخ مفید.
موسوى خوانسارى، احمد (1364). جامِعُ الْمَدارک فی شَرحِ الْمُختَصَرِ النّافع. قم: مؤسسه اسماعیلیان.
میمان، ناصر عبد الله (2010 م). ألاحکام الفقهیة المتعلقة بالتوائم المتلاصقة. للمجمع الفقهی اسلامی.
ناظمی‌زاده، محسن؛ و نیک‌دوستی، مجتبی (1392). شرط عدم‌نزدیکی در نکاح. مجلۀ حقوقی دادگستری، 77 (82)، ص 192-216.
نراقی، احمد بن محمد مهدی (1419 ق). مستند الشیعة فی أحکام الشریعة. مشهد: مؤسسة آل البیت لإحیاء التراث.
نوری، حسین بن محمدتقی (1408 ق). مستدرک الوسائل ومستنبط المسائل. قم: مؤسسة آل بیت علیه السلام.
نووی، یحیى بن شرف‌ (1412 ق). المجموع شرح المهذب. بیروت: ‌‌‌‌دار الفکر.
نووی، یحیى بن شرف‌ (1344 ق). روضة الطالبین. بیروت: المکتب الإسلامی.
وجدانی فخر، قدرت الله (1384). الجواهر الفخریة فی شرح الروضة البهیة. بیروت: ‌‌‌‌الأمیرة للطباعة والنشر والتوزیع.
اسلام کوئست (1397). تاریخ بازدید: 27/11/1402. https://www.islamquest.net
پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر آیت‌الله مکارم شیرازی (بی‌تا). تاریخ بازدید: 27/11/1402. https://makarem.ir
روزنامه هفت صبح (1401 ش). تاریخ بازدید: 05/08/1402. https://7sobh.com
 
Belachew et al., (2018). Sick building syndrome and associated risk factors among the population of Gondar town, northwest Ethiopia. Environ Health Prev Med,27;23(1),1-54. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/30368236/
Boer, L: Schepens-Franke, A. N & Oostra, R. J. (2019). Two is a crowd: On the enigmatic etiopathogenesis of conjoined twinning. Clinical Anatomy. 32(5), 722–741. https://www.clinicalanatomy.ca/
Boer, L: Schepens-Franke, A. N; Winter, E & Oostra, R. J. (2021). Characterizing the coalescence area of conjoined twins to elucidate congenital disorders in singletons. Clinical Anatomy, 34(6), 845–858. https://www.clinicalanatomy.ca/
Couzin,R.(2023). Conjoined Twins in Medieval Imagery. Medieval Encounters, 29(1),3-53. https://ixtheo.de/Record/1840543981
Madhavan, M: Naik, P. N: & Aurora, A. L. (1974). Conjoined twins: Report of a case of thoracopagus. The Indian Journal of Pediatrics, 41(321),340-2. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/4448527/
Ratner, AN; Terrone D & Cosgrove FJ. (2006). Thoracopagus Conjoined Twins. Journal of Diagnostic Medical Sonography.22(1),53-55. https://journals.sagepub.com/home/JDM
Rodman E, Placencia JL. (2018). Pharmaceutical considerations with conjoined twins. InSeminars in Perinatology,42(6). https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/30122608/
Spencer, R. (2001). Parasitic conjoined twins: External, internal (fetuses in fetu and teratomas), and detached (acardiacs). Clinical Anatomy, 14(6), 428–444.. https://www.clinicalanatomy.ca/
Ulrich, Meyer. (2020). Fundamentals of Craniofacial Malformations. Cham, Switzerland : Springe, 175-185.