رویکرد رویه قضایی به مساله نشوز در مرحله رسیدگی

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه امام صادق علیه السلام

2 عضو هیأت علمی دانشگاه امام صادق (ع)

3 قوه قضاییه

10.30497/flj.2023.245099.1944

چکیده

مساله نشوز و فروعات آن هم در فقه که منبعث از کلام وحی می‌باشد مطرح است و هم در علم حقوق مورد توجه حقوقدانان قرار گرفته است و به تبع در دادگاه‌های خانواده با تقدیم دادخواست الزام به تمکین و یا اعلام و احراز نشوز زوجه مطرح می‌شود. با بررسی آراء صادره فراوانی تشتت آراء و اختلاف سلائق قضات مشاهده می‌شود .هدف از پژوهش حاضر، بررسی علت یا علل تشتت و تعدد رویه محاکم در مسأله تمکین و نشوز است. این پژوهش به روش اسنادی_کتابخانه ای نگارش یافته و نوع تحقیق توصیفی تحلیلی می‌باشد که با استفاده از آراء تمکین و نشوز صادره از محاکم خانواده که در سامانه ملی آراء قضایی و نیز نظرات مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضائیه انجام شده است.دعاوی مربوط به تمکین و نشوز زوجه تا حد زیادی بستگی به استنباط قاضی دارد و همین مسئله باعث ایجاد رویه‌های متعدد شده است. لذا برای رسیدن به یک وحدت رویه، لازم است رویه قضایی در این خصوص مورد تحلیل قر ار گیرد و میزان انطباق یا عدم انطباق آراء صادره با مبانی فقهی و نیز حقوق موضوعه بررسی گردد. پس از تتبع در میان آراء صادره و بررسی منابع فقهی و حقوقی در مساله تمکین و نشوز، نتیجه این می‌شود که برخی مسائل و چالشهای مرتبط با این موضوع ریشه فقهی دارد و مربوط به اختلاف نظر میان فقها است و برخی نیز مربوط به بعد حقوقی و جنبه قانون‌گذاری مساله است و در نهایت برخی مسائل نیز ریشه در مرحله اجرا ی قوانین و کاربست آنها در این حوزه دارد. برخی از ابهامات موجود در این موضوع را هم می‌توان باتوجه به مراحل دادرسی یعنی مرحله طرح دعوا، دادرسی، انشای رای و اجرای حکم دسته بندی نمود. این مقاله صرفا به مرحله رسیدگی قضایی به پرونده های تمکین و نشوز متمرکز است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Jurisprudence approach to the issue of Neshouz in the hearing stage

نویسندگان [English]

  • Samira Bikdelu 1
  • Roghaieh Sadat Momen 2
  • leila sadat asadi 3
1 Emam sadegh
2 Imam sadigh univercity
3 Judiciary
چکیده [English]

The issue of non-marriage and its ramifications is discussed both in jurisprudence, which originates from the word of revelation, and in the science of law, it has received the attention of jurists, and as a result, it is raised in family courts by submitting a petition to oblige the wife to obey or to declare and confirm the non-marriage of the wife. By examining the opinions issued in this regard, it is observed that the frequency of opinions are divided and the judges' preferences are different. The purpose of the present study is to investigate the cause or causes of differences and the plurality of court procedures in the issue of compliance and non-compliance After tracing among the opinions issued and examining jurisprudential and legal sources on the issue of obedience and non-compliance, the result is that some issues and challenges related to this issue have jurisprudential roots and are related to differences of opinion among jurists, and some are related to the legal dimension and aspect Legislation is a problem, and finally, some problems are rooted in the implementation phase of laws and their application in this field. Some of the ambiguities in this matter can also be classified according to the stages of the proceedings, i.e. the stage of filing a lawsuit, proceedings, composing a verdict and executing the verdict. In this article, only the stage of judicial review of Temkin and Neshuz cases was discussed.پ

کلیدواژه‌ها [English]

  • judicial procedure
  • neshuz
  • special compliance
  • general compliance
  • judicial proceedings