تعارض انسجام اجتماعی و هویت شخصی در قانون حاکم بر روابط خانوادگی

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسنده

دانشیار گروه حقوق دانشگاه گیلان، گیلان، ایران

چکیده

عامل ارتباط در دستة احوال شخصیه  و به‌طور خاص در روابط خانوادگی، کارکردی دوگانه دارد؛ از یک سو، بازتاب تعلق و انتساب یک شخص به کشور یا جمعیت معین است و از سوی دیگر، نقش مهمی در ایجاد همگرایی اجتماعی ایفا می‌کند و برای تحقق اهداف سیاسی و اجتماعی دولت‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. مسئلة اساسی این است که ایجاد همگرایی اجتماعی موجب تقویت کدام عامل ارتباط برای تعیین قانون حاکم شده است. آیا از احترام به هویت شخصی و ارادة فردی، آزادی انتخاب قانون حاکم بر روابط خانوادگی ولو انتخاب حقوق غیردولتیِ برآمده از هنجارهای مذهبی استنباط می‌شود؟ دغدغة ایجاد انسجام اجتماعی در بسیاری از کشورها موجب گرایش به‌سوی اعمال قانون محل سکونت عادی شده است. از سوی دیگر، احترام به هویت فردی و تأمین انتظارات مشروع اشخاص موجب رواج بیش‌ازپیش حاکمیت اراده و تجویز انتخاب قانون حاکم در روابط خانوادگی شده است. حتی با توجه به اینکه بسیاری از اشخاص هویت فردی خود را در حقوق غیردولتی و به‌طور خاص، تبعیت از قواعد مذهبی جستجو می‌کنند، حاکمیت اراده به‌سوی اعمال حقوق غیردولتی و پذیرش حقوق مذهبی به‌عنوان قانون حاکم بر روابط خانوادگی پیش رفته است؛ هرچند اعمال موازین مذهبی خصوصاً شریعت اسلامی، در پرتو تضادهای سیاسی و فرهنگی، همچنان با دشواری همراه است و احترام به هویت فردی و تنوع فرهنگی در اثر ملاحظات راجع به انسجام اجتماعی، کارکرد خود را از دست داده است. این مقاله با روش توصیفی‌ـ‌تحلیلی و مقایسة حقوق کشورهای مختلف، به ارزیابی عوامل ارتباط مناسب در روابط خانوادگی فرامرزی می‌پردازد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Conflict between Social Cohesion and Personal Identity in the Law governing on Family Relationships

نویسنده [English]

  • Reza maghsoudi
Associate Professor Department of Law, University of Gilan, Gilan, Iran
چکیده [English]

The connecting factor on the category of personal matters and specifically at family relationships has twofold function. On one hand, it reflects the person's affiliation with a particular country or population and on the other hand, has an important role in creating social convergence and is used to achieve the political and social goals of states. The basic question is that the creation of social convergence has strengthened which connecting factor to determine the governing law? Is it inferred from respect for personal identity and individual will, the freedom to choose the law governing on family relationships, even if it is the choice of non-state laws arising from religious norms? The concern of creating social cohesion in many countries has led to the tendency to apply the law of habitual residence. On the other hand, respecting individual identity and providing the legitimate expectations of individuals has led to the prevalence of will sovereignty and the prescription of choosing the law governing on family relationships. Even with considering that many people look for their individual identity in non-state laws and specifically following religious rules, the will sovereignty has been extended towards the application of non-state laws and the acceptance of religious laws as the law governing on family relations. Although the application of religious standards, especially Islamic Sharia, is still difficult in the light of political and cultural conflicts, and the respect for individual identity and cultural diversity has lost its function due to considerations about social cohesion. This article evaluates the appropriate connecting factors in cross-border family relationships by analytical-descriptive method and comparing the laws of different countries.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Family Relationships
  • Social Cohesion
  • Personal Identity
  • will sovereignty
  • Religious regulations

مراجع

  • الماسی، نجادعلی (1384). حقوق بین‌الملل خصوصی. تهران: نشر میزان.
  • بابایی، ایرج و ترابی، مرتضی (1400). «جایگاه اصل حقوق بشری حیثیت و منزلت انسانی در حقوق قراردادها». مجلة حقوقی دادگستری، 85(114)، ص79ـ108.
  • بدیعی خرسند، عبدالسعید و پروین، فرهاد (1398). «جایگاه مراجع خاص اقلیت‌های دینی در حقوق ایران و آثار تصمیمات آنها». مجلة حقوقی دادگستری، 83(107)، ص21ـ39.
  • شریفی، علیرضا (1397). «دخالت موازین حقوق بشر در اصل حاکمیت اراده». فصلنامة مطالعات فقه و اصول، 1(1)، ص93ـ118.
  • شهبازی حشمت‌اله؛ تقی‌زاده، ابراهیم و شهبازی‌نیا، مرتضی (1396). «حقوق بشر در حقوق خصوصی». فصلنامة پژوهش حقوق خصوصی، 5(19)، ص73ـ96.
  • پروین، فرهاد (1378). «نگاهی به قانون حاکم به احوال شخصیة خارجیان مقیم ایران». مجلة حقوقی بین‌المللی، 17(24)، ص241ـ275.
  • مقصودی، رضا (1396). «عامل ارتباط محل سکونت عادی در حقوق ایران و اتحادیة اروپا». پژوهش حقوق خصوصی، 5(18)، ص167-197.
  • نیکبخت، حمیدرضا (1383). «مسائل مطرح در قانون حاکم بر قرارداد». مجلة تحقیقات حقوقی، 7(165)، ص165ـ201.
  • Berger – Schmit Regina, “Social Cohesion as an aspect of a quality of societies: concept and measurement”, EU Reporting Working Paper No. 14 https://www.gesis.org/ fileadmin/upload/dienstleistung/daten/soz_indikatoren/eusi/paper14.pdf, 2000
  • Franzina, Pietro, “The Law Applicable To Divorce and Legal Separation under Regulation (EU) No. 1259/2010”, Cuadernos de Derecho Transnacional, Vol. 3, Nº 2, P. 85-129, 2011
  • Hein Jan Von, “No handshake, no citizenship – but with a second wife, everything’s fine?” http://conflictoflaws.net/2018/no-handshake-no-citizenship-but-with-a-second-wife-everythings-fine/2018
  • Kochenov, Dimitry, “Double Nationality in the EU: An Argument for Tolerance” , Forthcoming in the European Law Journal, 2011, Electronic copy available at: http://ssrn.com/abstract=1641090
  • Nagy, Csongor István, “What Functions May Party Autonomy Have in International Family and Succession Law? An EU Perspective » , Nederland’s International Privaatrecht (NIPR), Vol. 30, No. 4, 2012
  • Nishitani Yuko, “Global Citizens and Family Relations”, Erasmus Law Review, Vol. 7, No. 3, 2014
  • Parry T. John, “Oklahoma save our state amendment and the Conflict of Laws”, Oklahoma Law Review, Vol.65:1, 2012
  • Pfeiffer, “Several Remarks on the Applicable Law under the Proposed EU Regulation of Succession Law”. Ad Notam. 2011, Vol. 17, No. 1. 2012
  • Purohit, A. Sheth, Ruan, D. Fuhry, S. Parthasarathy “On the Role of Social Identity and Cohesion in Characterizing Online Social Communities” ,2012,  https://arxiv.org/ pdf/1212. 0141. pdf
  • Richards Benjamin, “National identity and social cohesion: theory and evidence for British social policy”, http://etheses.lse.ac.uk/910/1/Richards_National-identity-and-social-cohesion_2013.pdf

Samir Amghar, “Ideological and Theological Foundation of Muslim Radicalism in France”, Centre for European Policy Studies, 2009

  • Sonne A Jmes, “Domestic Applications of Sharia and the Exercise of ordered Liberty”, Seton Hall Law Review, Vol 45:717, 2015
  • Wautelet Patrick, “Party Autonomy in international Family Relationships: A Research Agenda”, 2015, Electronic copy available at:http://ssrn.com/abstract= 2589980
  • Ballou Jaran, “Sooners vs. Shari 'a: The Constitutional and Societal Problems Raised by the Oklahoma State Ban on Islamic Shari' a Law”, Law & Inequality: A Journal of Theory and Practice, Vol.30:309,2012
  • Bermann George, International Arbitration and Private International Law, Martinus Nijhoff, 2017
  • Hay Peter, Advanced Introduction to Private International Law and Procedure, ELGAR Publications,2018
  • http://.legifrance.gouv.fr/affichCode.do;jsessionid=F0A5104B11AFEEE8430044D94A7E8EF4.tplgfr22s_1?idSectionTA=LEGISCTA000006136167&cidTexte=LEGITEXT000006070721&dateTexte=20200328
  • Svantesson Dan Jerker, Private international law and Internet, Kluwer Law International, 2007
  • International Instruments
  • Council Regulation (EU) No 1259/2010 of 20 December 2010 implementing enhanced cooperation in the area of the law applicable to divorce and legal separation, https://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=OJ:L:2010:34DF
فقه و حقوق خانواده
دوره 28، شماره 78
اردیبهشت 1402
صفحه 77-103

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار