مطالعة تطبیقی انحلال نکاح ناشی از عنن با نگاهی به حقوق انگلیس و برخی کشورهای عربی

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه حقوق خصوصی دانشگاه شیراز. فارس. ایران.

2 استادیار گروه اورولوژی. دانشگاه علوم پزشکی شیراز. فارس. ایران

3 دانشجوی دکتری حقوق خصوصی. دانشگاه شیراز. فارس. ایران.

چکیده

در حقوق ایران در صورت عنن زوج، زوجه تحت شرایطی دارای حق فسخ نکاح است. علاوه بر این، طرح دعوای طلاق به‌دلیل عسر و حرج نیز برای وی میسر می‌باشد. البته در مواردی که شرایط استفاده از حق فسخ وجود نداشته باشد، مانند تأخیر در فسخ، علم به عنن قبل از نکاح و ابتلای زوج به عنن پس از دخول، انحلال نکاح صرفاً از طریق طلاق امکان‌پذیر است. مهم‌ترین تفاوت دعوای فسخ با طلاق این است که در فسخ، صرف اثبات عنن کافی است و درمان موضوعیت ندارد؛ اما در دعوای طلاق، «صعب‌العلاج بودن» مورد توجه است؛ لذا طی شدن دورة درمان ضرورت دارد. در فقه اهل سنت و حقوق کشورهای عربی، اعطای مهلت یک‌ساله یا مهلت مناسب جهت درمان عنن برای فسخ نکاح و طلاق اهمیت دارد. در حقوق انگلیس، ناتوانی جنسی در صورتی که غیرقابل‌درمان یا درمان با خطر مواجه باشد یا زوج از درمان امتناع بورزد، ازدواج قابل ابطال است. علاوه بر این، انحلال ازدواج از طریق طلاق نیز امکان‌پذیر است و در هر حال، انجام سیر درمان ضرورت دارد. از این رو، در صورت غیرقابل‌درمان بودن انحلال نکاح توسط محاکم پذیرفته می‌شود. در مجموع به‌دلیل اهمیت درمان این بیماری، در این مقاله، راه‌های درمان عنن از نظر پزشکی مورد بررسی قرار گرفته‌اند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Comparative Study of Dissolution of Marriage caused by Impotence with regard to British Law and some Arab Countries

نویسندگان [English]

  • mahbobe mina 1
  • iman shamohammadi 2
  • Hajar yasinyniya 3
1 Assistant Profosor, Department of Private Law of Shiraz University,Fars,, Iran
2 . Assistant Professor, Department of Private Law of Shiraz Medical Sciences University, Iran
3 PhD student in Department of Private Law, Shiraz University, Iran
چکیده [English]

In Iranian law, in case of impotence (sexual incapacity) of the husband, the wife has the right to dissolution of marriage under certain conditions. In addition, it is possible for her to claim the divorce due to embarrassment. Of course, in cases where there are no conditions for exercising the right of termination - such as the delay in termination, knowing before the marriage, the husband becoming infected after intercourse - the dissolution of the marriage is possible only through divorce. The most important difference between the termination lawsuit and the divorce case is that in termination, mere proof of impotence is enough and treatment is not relevant, but in the divorce case, "incurability" is considered; therefore, it is necessary to pass the treatment period. In Sunni jurisprudence and the law of Arab countries, it is important to grant a one-year period or an appropriate period for the treatment of impotence to termination of marriage or divorce. In British law, impotence can be annulled if the couple is incurable or at risk of treatment, or if the couple refuses treatment. In addition, divorce is possible. In this article the ways to treat impotent are medically examined. 

کلیدواژه‌ها [English]

  • impotence
  • dissolution of marriage
  • divorce due to embarrassment
  • incurable disease
  • cure
ـ ابن ادریس حلّى، محمد بن منصور بن احمد (1410 ق). السرائر الحاوی لتحریر الفتاوى، جلد 2. قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعة مدرسین حوزة علمیة قم، چاپ دوم.
ـ استانبولی، ادیب، قدم له سعدی ابوجیب (۱۹۹۰ م). ال‍مرشد فی قانون الاحوال الشخصیه. جلد ۱. دمشق: المکتبه القانونیه.
ـ انصارى دزفولى (شیخ الأنصاری)، مرتضى بن محمدامین (1415 ق). کتاب النکاح. قم: کنگرة جهانى بزرگداشت شیخ اعظم انصارى.
ـ الأنصاری اللکنوی الهندی، أبوالحسنات محمد عبدالحی بن محمد عبدالحلیم (1426 ق). التعلیق الممجد على موطأ محمد (شرح لموطأ مالک بروایة محمد بن الحسن)، جلد 2. تعلیق و تحقیق تقی‌الدین الندوی. دمشق: دار القلم، چاپ چهارم.
ـ الجزیری، عبدالرحمن بن محمد عوض (1424 ق). الفقه على المذاهب الأربعه. بیروت: دار الکتب العلمیه، چاپ دوم.
ـ البصری البغدادی، الشهیر بالماوردی، أبوالحسن علی بن محمد بن محمد بن حبیب (1419 هـ ـ 1999 م) .الحاوی الکبیر فی فقه مذهب الإمام الشافعی و هو شرح مختصر المزنی، جلد 9. تحقیق الشیخ علی محمد معوض و الشیخ عادل أحمد عبدالموجود. بیروت: دار الکتب العلمیه، چاپ اول.
ـ امامی، حسن (1340). حقوق مدنی، جلد 4. تهران: انتشارات اسلامیه.
ـ حاتمی، صدیقه و داورزنی، حسین (1392) «راه‌های‌ اثبات ‌عنن ‌و ‌بررسی فقهی و حقوقی آن». فصلنامة فقه پزشکی، 5(17)، صص 133ـ 161.
ـ ترحینى عاملى، سید محمدحسین (1427 ‍ق). الزبده الفقهیه فی شرح الروضه البهیه، جلد 6. قم: دار الفقه للطباعه و النشر، چاپ چهارم.
ـ جبعی عاملى (شهید ثانى)، زین‌الدین بن على (1410 ق‌). الروضه البهیه فی شرح اللمعه الدمشقیه (المحشّى کلانتر)، جلد 5. قم: کتابفروشى داورى‌، چاپ اول‌.
ـ ـــــــــــــــ ‌(1413‍ ق‌). مسالک الأفهام إلى تنقیح شرائع الإسلام‌، جلد 8. قم: مؤسسه المعارف الإسلامیه‌، چاپ اول‌.
ـ حائری، سید کاظم (1384). «عیوب موجب فسخ در نکاح». مجلة فقه اهل‌بیت علیهم‌السلام، شمارة 41، صص 3ـ50.
ـ حر عاملى، محمد بن حسن (1409 ق). وسائل الشیعه، جلد 21. قم: مؤسسة آل‌البیت علیهم‌السلام، چاپ اول.
ـ حمیرى، نشوان بن سعید (1420 ق). شمس العلوم و دواء کلام العرب من الکلوم، جلد 7. بیروت: دار الفکر المعاصر، چاپ اول.
ـ الدسوقی، محمد (2011 م). الاحوال الشخصیه فی المذهب الشافعی. القاهره: دار السلام للطباعه و النشر و التوزیع الترجمه.
ـ رافعی، مصطفی (۱۹۹۰ م). نظام الاسره عند المسلمین و المسیحین فقها و قضا. بیروت: شرکه العالمیه للکتاب.
ـ زبیدى واسطى، مرتضی؛ حنفى، محب‌الدین و مرتضی حسینی، سید محمد (1414 ق) تاج العروس من جواهر القاموس، جلد 18. بیروت: دار الفکر للطباعه و النشر و التوزیع.
ـ الزرکشی المصری الحنبلی، شمس‌الدین محمد بن عبدالله (1993 م). شرح الزرکشی، جلد 5. ریاض: دار العبیکان، چاپ اول.
ـ سبحانى تبریزى، جعفر (۱۴۱۶ ق). نظام النکاح فی الشریعه الإسلامیه الغراء، جلد 2. قم: مؤسسه الامام الصادق(ع)، چاپ اول.
ـ سبزوارى، سید عبدالأعلى (1413 ق). مهذّب الأحکام، جلد 25. قم: مؤسسه المنار ـ دفتر حضرت آیت‌الله، چاپ چهارم.
ـ سعاد، نذیر (2013 م). تطلیق در قانون الجزایر با راهنمایی استاد بشور فتیحه، پایان نامه کارشناسی ارشد، جامعه اکلی منحد اولحاج، البویره کلیه الحقوق و العلوم السیاسیه.
ـ شبیرى زنجانى، سید موسى (1419 ق). کتاب نکاح، جلد 20. قم: مؤسسة پژوهشى رأى‌پرداز، چاپ اول.
ـ صادقی، محمود (1389). احوال شخصیة اهل سنت (نکاح) در مذهب حنفی و شافعی. تهران: انتشارات خرسندی، چاپ اول.
ـ صفایی، حسین و اسدالله امامی (1393). حقوق خانواده، ازدواج و انحلال آن، جلد 1. تهران: انتشارات دانشگاه تهران، چاپ سیزدهم.
ـ طرابلسى (قاضى ابن براج)، عبدالعزیز (1406 ق). المهذب، جلد 2، قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعة مدرسین حوزة علمیة قم، چاپ اول.
ـ طوسى، ابوجعفر محمد بن حسن (1400‍ ق). النهایه فی مجرد الفقه و الفتاوى. بیروت: دار الکتاب العربی، چاپ دوم.
ـ ـــــــــــــــ (1407 ‍ق). تهذیب الأحکام، جلد 7. تهران: دار الکتب الإسلامیه، چاپ چهارم.
ـ عاملى کرکى (محقق ثانى)، على بن حسین (1414 ‍ق‌). جامع المقاصد فی شرح القواعد، جلد 13. قم: مؤسسة آل‌البیت علیهم‌السلام‌، چاپ دوم‌.
ـ عبدالرحمان، محمود (بی‌تا). معجم المصطلحات و الألفاظ الفقهیه، جلد 2. قاهره: دار الفضیله.
ـ عدنان، حسن و خالد، عدنان (1964م).  احکام الاحوال الشخصیه فی الشریعه الاسلامیه. بیروت: منشورات المکتب التجاری للطباعه و التوزیع و النشر.
ـ عکبرى بغدادى (شیخ المفید)، محمّد بن محمد بن نعمان (1413 ق). المقنعه. قم: کنگرة جهانى هزارة شیخ مفید رحمت‌الله‌علیه، چاپ اول.
ـ قدری باشا، محمد (2009م). الاحکام الشریعه فی الاحوال الشخصیه شرحه لمحمد زید ابیانی، جلد دوم، القاهره: دار السلام للطباعه و النشر و التوزیع و الترجمه.
ـ کاتوزیان، ناصر (1397). حقوق خانواده، جلد 1. تهران: انتشارات گنج دانش، چاپ پنجم.
ـ کبیسی، احمد (2012م). الوجیز فی الشرح قانون الاحوال الشخصیه و تعدیلات، جلد 1. بغداد: مکتبه السنهوری.
ـ کمال‌الدین امام، محمد (1996م). الزواج و الطلاق فی الفقه الاسلامی. بیروت: کلیه الحقوق جامعه بیروت العربیه المؤسسه الجامعیه للدراسات و النشر و التوزیع، چاپ اول.
ـ محقق حلّى، نجم‌الدین جعفر بن حسن (1408 ق). شرائع الإسلام فی مسائل الحلال و الحرام، جلد 2. قم: مؤسسة اسماعیلیان، چاپ دوم.
ـ محمد الشیخ، محمود (2000م). المهر فی الاسلام بین الماضی و الحاضر )دراسه ‌اجتماعیه ‌فقهیه). بیروت: المکتبه العصریه.
ـ مقرى فیومى، احمد بن محمد (بی‌تا). المصباح المنیر فی غریب الشرح الکبیر للرافعی، جلد 2. قم: منشورات دار الرضی.
ـ النووی، أبوزکریا محیی‌الدین یحیى بن شرف (بی‌تا). المجموع شرح المهذب (مع تکمله السبکی و المطیعی)، جلد 16. دمشق: دار الفکر.
ـ محقق داماد یزدى، سید مصطفى (1406‍ ق‌). بررسى فقهى حقوق خانواده ـ نکاح و انحلال آن. تهران: مرکز نشر علوم اسلامى، چاپ دوازدهم‌.
ـ مکارم شیرازى، ناصر (1424 ق). کتاب النکاح، جلد 5. قم: انتشارات مدرسة امام على بن ابى‌طالب علیه‌السلام، چاپ اول.
ـ میرداداشی، سید مهدی و همکاران (1394). احوال شخصیة اهل سنت (طلاق، وصیت، ارث، حجر) در مذهب حنفی و شافعی. تهران: انتشارات خرسندی، چاپ دوم.
ـ موسوی خمینی، روح‌الله (1421 ق). تحریر الوسیله، جلد 2. تهران: مؤسسة تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره).
ـ وجدانى فخر، قدرت‌الله(1426 ق). الجواهر الفخریه فی شرح الروضه البهیه، جلد 12. قم: انتشارات سماء قلم، چاپ دوم.
ـ Barry, John M, Bruce Blank, and Michael Boileau (1980) "Nocturnal penile tumescence monitoring with stamps" Urology 15.2: 2ـ 171
ـ Burton, Frances (2016) "Family Law (Principles of Law) ", Australia, Cavendish Publishing
ـ Herring، Jonathan (2017) "Family law", 8th edition، Pearson Education, University of Oxford
ـ Lowe, Nigel V, and Gillian Douglas (2015) "Bromley’s family law ". USA, Oxford University Press.
ـ Perelman MA (2014) "Delayed ejaculation. Principles and practice of sex therapy ". 19; 5:138ـ 55.
ـ Rodgers LLB, ME, (2004) "Understanding family law", London, Cavendish.
ـ Rosen, Raymond C., Wagner G, Osterloh IH, Kirkpatrick J, Mishra A (1997) "The international index of erectile function (IIEF): a multidimensional scale for assessment of erectile dysfunction." Urology 49.6: 822ـ 830
ـ Shamloul, Rany, Ghanem Hane) 2013("Erectile dysfunction. The Lancet. "Jan 12; 381(9861):153ـ 65.
ـ Stanley, Kate (1997) "Family law", London, Macmillan law masters,
ـ Standley, K., & Davies, P. (2013) Family law. Macmillan International Higher Education.‏
ـ Waldinger MD. (2007) "Premature ejaculation. Drugs"; 67(4):547ـ 68
 سایت نظرات شورای نگهبان