خشونت اکولوژیک علیه زنان تأملی حقوقی بر تأثیرِ تخریب محیط‌زیست بر افزایش خشونت علیه زنان

نوع مقاله : علمی- ترویجی

نویسندگان

1 دانشیار گروه حقوق عمومی و بین‌الملل. دانشگاه قم. قم. ایران.

2 دانشجوی دکتری حقوق بین‌الملل عمومی. دانشگاه قم. قم. ایران.

چکیده

یکی از اشکال پنهان خشونت علیه زنان، که با تخریب محیط‌زیست پیوند دارد، خشونت اکولوژیک است. خشونت اکولوژیک به گونه‌ای از خشونت اشاره دارد که درنتیجة بحران محیط‌زیست در جوامع شکل می‌گیرد. در این مقاله، تلاش شده است تا از چشم‌اندازی حقوقی، ضمن اشاره به نقش زنان در حفاظت از محیط‌زیست، اثرات تخریب محیط‌زیست بر افزایش خشونت علیه زنان بررسی شود. این مقاله به شیوة توصیفی ـ تحلیلی انجام گردیده است. همچنان‌که تخریب محیط‌زیست می‌تواند زمینه‌ساز خشونت علیه زنان گردد، خشونت اکولوژیک علیه زنان نیز می‌تواند با از میدان به در بردن زنان به‌عنوان پاسداران محیط‌زیست و منابع طبیعی، موجب تخریب جدی‌تر آنها شود. با وجود شیوع این نوع از خشونت علیه زنان، در اسناد و سازوکارهای مرتبط با محیط‌زیست و زنان توجه شایسته‌ای به آن نشده است. به نظر می‌رسد نهادهای رسمی ملل متحد و نیز دولت‌ها می‌بایست با وضع و توسعة قواعد متقن و نیز ایجاد سازوکارهای نظارتی جدی و کارآمد، زمینة توجه بازیگران بین‌المللی را به ابعاد پیدا و پنهان این پدیده فراهم سازند. همچنین پیکار با نابرابری جنسیتی و کاهش آن به‌عنوان زیربنای بی‌عدالتی زیست‌محیطی که از عوامل اصلی خشونت اکولوژیک علیه زنان محسوب می‌شود، در شمار بایسته‌هاست. افزون بر این، سازمان‌های مردم‌نهادِ مرتبط با حقوق زنان از یک سو و پاسداری از محیط‌زیست از سوی دیگر نیز، می‌توانند در این زمینه نقش مهمی ایفا کنند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Ecological Violence against Women: A Legal Reflection on the Effect of the Environmental Degradation on the Increase of Violence against Women

نویسندگان [English]

  • Ali mashhadi 1
  • Mousa Karami 2
1 Associate Professor, Department of Public and International Law, University of Qom, Qom, Iran
2 .Ph. D. Candidate in Public International Law, University of Qom, Qom, Iran
چکیده [English]

One of the hidden types of violence against women (VAW) that is linked to the degradation of the environment is ecological violence. Ecological violence refers to a type of violence which is formed as a result of environmental crisis in communities. In this descriptive-analytic article, an attempt has been made to examine the effects of environmental degradation on the increase of VAW from a legal perspective and also with referring to the role of women in preserving the environment. As the environmental degradation may cause to the VAW, the ecological VAW can lead to more serious destruction of environment by eliminating the women as the protectors of the environment and natural resources. Despite the prevalence of this type of VAW, it has not gained appropriate attention in the documents and mechanisms related to the environment and women. It seems that UN formal organizations and states must establish and develop the legal rules as well as provide the serious and effective monitoring mechanisms until to create the way for turning the eye of international actors to visible and hidden aspects of this phenomenon. Also the combating gender inequality and reducing it as the base for environmental injustice which is the main causes of ecological VAW, is a necessary. Furthermore, NGOs related to women rights on one side and those related to the environmental protection on the other side can play a significant role in this regard.

کلیدواژه‌ها [English]

  • violence against women (VAW)
  • ecological Violence
  • environment
  • environmental degradation
  • gender equality

مراجع

ـ استوارت میل، جان (1390). انقیاد زنان. ترجمة علاءالدین طباطبایی. تهران: انتشارات هرمس، چاپ سوم.
ـ اسلامی نُدوشن، محمدعلی (1372). ذکر مناقب حقوق بشر در جهان سوم. تهران: یزد/ آرمان، چاپ چهارم.
ـ افراسیابی، علی و سجادی، لیلا (1393). «پاسخ‌های پلیس به خشونت علیه بانوان در محیط‌های اجتماعی (مطالعة تطبیقی سیاست جنایی ایران و کانادا)». مطالعات پلیس زن، 21(1393)، صص 60 ـ 77.
ـ اقبالی، مهدی (1386). زنان در تاریخ کهن ایران. تهران: پردیسان.
ـ اکبری، محسن (1391). «نقش زنان در توسعة پایدار محیط‌زیست». زن در توسعه و سیاست، 4(10)، صص 27 ـ 56.
ـ انوری، حسن (1381). فرهنگ بزرگ سخن. تهران: انتشارات سخن.
ـ بن سعدون، نای (1378). حقوق زن از آغاز تا امروز. ترجمة گیتی خورسند. تهران: انتشارات کویر.
ـ بیوک‌زاده، صبا (1391). «مباحث حقوقی زن در ایران باستان (با اشاره‌هایی بر زن در شاهنامه)». زن و فرهنگ، 12(3)، صص 37 ـ 48.
ـ جعفری، زینب؛ جعفری، علی و فرامرزیانی، سعید (1399). «تحلیل محتوای پیام‌های خشونت‌آمیز علیه زنان در کانال‌های تلگرامی استان اردبیل». پژوهش‌های انتظامی ـ اجتماعی زنان و خانواده، 1(8)، صص 45 ـ 71.
ـ دهخدا، علی‌اکبر (1377). لغت‌نامه. تهران: مؤسسة چاپ و انتشارات دانشگاه تهران.
ـ زنجانی‌زاده، هما و باغدار دلگشا، علی (1394). «بررسی جامعه‌شناختی روزنامه‌نگاری زنان در عصر مشروطه (با تأکید بر روزنامة زبانِ زنان)». مسائل اجتماعی ایران، 1(6)، صص 61 ـ 79.
ـ شربتیان، محمدحسن و طوافی، پویا (1394). «تحلیل جامعه‌شناختی خشونت خانگی علیه زنان و عوامل مؤثر بر آن». پژوهش‌های انتظامی ـ اجتماعی زنان و خانواده، 11(5)، صص 218 ـ 193.
ـ فتحی واجارگا، کورش و فرمهینی‌فراهانی، محسن (1382). دانش زیست‌محیطی زنان برای توسعة پایدار. تهران: مرکز چاپ و انتشارات دانشگاه شهید بهشتی.
ـ قدیر، محسن، مهدوی، زهرا و ستایش‌پور، محمد (1397). «حمایت از زنان در مقابل خشونت جنسی (واکاوی اسناد نسل‌های چهارگانة محاکم بین‌المللی کیفری)». فقه و حقوق خانواده (ندای صادق)، 23(69)، صص 5 ـ 30.
ـ کرمی، موسی و توحیدی، احمدرضا (1399). «حمایت از زنان در برابر خشونت در پرتو رویة دیوان اروپایی حقوق بشر: با اشاره به رویکرد نظام حقوقی ایران». فقه و حقوق خانواده (ندای صادق)، 25(73)، صص 215 ـ 239.
ـ لاهیجیان، اکرم‌الملوک و وسکویی، نرگس (1395). «بررسی توانمندی زنان روستایی در حفظ محیط‌زیست». علوم و تکنولوژی محیط‌زیست، 4(18)، صص 163 ـ 175.
ـ مرادی، ایوب (1394). «شعر ژاله قائم‌مقامی و دفاع از حقوق زنان». پژوهش‌نامة زنان، 3(6)، صص 147 ـ 161.
ـ ممبینی، ایمان و دهدشتی لسانی، معصومه (1393). «نقش زنان در حفاظت از محیط‌زیست تبیین مفهومی و تجربی جنسیت و رفتارهای زیست‌محیطی». اولین کنفرانس ملی روان‌شناسی و علوم تربیتی.
ـ مهرپور، حسین (1386). حقوق بشر در اسناد بین‌المللی و موضع جمهوری اسلامی ایران. تهران: اطلاعات، چاپ دوم.
ـ نیاقی، امید (1398). «نقش زنان و توانمندسازی آنان در توسعة پایدار زیست‌محیطی». مطالعات علوم محیط‌زیست، 2(4)، صص 1328 ـ 1339.
- Asnani, Bhawana (2021). "Eco-Feminism: Women as Environment Conservationist". In: Vinsa Manjramkar, Shakun Mishra, Vinod Kumari and Dipali L. Barate (eds.), Agricultural Science: Research and Reviews, Maharashtra: Bhumi Publishing.
- Castaneda Camey, Itza; Sabater, Laura; Owren, Cate & Boyer, A. Emmett (2020). Gender-Based Violence and Environment Linkages. Gland: IUCN. 
- C. Perry, Edwin; Potgieter, Cheryl & Bob, Urmilla (2010). "Environmental Conflicts and Women’s Vulnerability in Africa". African Journal on Conflict Resolution, 10(2), P. 121-136.
- CEDAW (18 March 2018). General Comment No. 37 on the Gender-Related Dimensions of Disaster Risk Reduction in the Context of Climate Change. CEDAW/C/GC/37.
- Csevár, Szilvia (2021). "Voices in the Background: Environmental Degradation and Climate Change as Driving Forces of Violence against Indigenous Women". Global Studies Quarterly, 1(3), P. 1-11.
- European Commission (25 November 2020). EU Gender Action Plan (GAP) III- An Ambitious Agenda for Gender Equality and Women's Empowerment in EU External Action. Available at: https://ec.europa.eu/international-partnerships/system/files/join-2020-17-final_en.pdf
- Guerra Lund, Rafael; Manica, Scheila and Manica, Giselle (2020). "Collateral Issues in Times of Covid-19: Child Abuse, Domestic Violence and Femicide". Revista de Odontologia Legal, 7(2), P. 54-69.
- H. Desai, Bharat and Mandal, Moumita (2021). "Role of Climate Change in Exacerbating Sexual and Gender-Based Violence against Women: A New Challenge for International Law". Global Law and Policy, 51, P. 137-157.
- Human Rights Council (6 August 2015). Report of the Special Rapporteur on the Rights of Indigenous Peoples. A/HRC/30/41.
- Lewicki, Roy; Gray, Barbara & Elliott, Michael (eds.) (2003). Making sense of Intractable Environmental Conflicts: Concepts and Cases. 4th edition, Washington D. C.: Island press.
- M. McCright, Aaron and Sundstrom, Aksel (2013). "Examining Gender Differences in Environmental Concern in the Swedish General Public, 1990-2011". International Journal of Sociology, 43(4), P. 63-86.
- Memon, Falak Shad (2020). "Climate Change and Violence against Women: Study of a Flood-Affected Population in the Rural Area of Sindh, Pakistan". Pakistan Journal of Women's Studies, 27(1), P. 65-85.
- OHCHR (2011). Protecting the Human Rights of Internally Displaced Persons in Natural Disasters: Challenges in the Pacific (Report). Available at: https://pacific.ohchr.org/docs/IDP_report.pdf  
- Sharifi, Farangis; Larki, Mona and Latifnejad Roudsari, Robab (July 2020). "Covoid-19 Outbreak as Threat of Violence against Women". Journal of Midwifery and Reproductive Health, 8(3), P. 2376-2379.
- The United Nations Inter-Agency Support Group on Indigenous Issues (June 2014). Thematic Paper on the Elimination and Responses to Violence, Exploitation and Abuse of Indigenous Girls, Adolescents and Young Women. Available at: https://www.un.org/en/ga/69/meetings/indigenous/pdf/IASG%20Thematic%20Paper_%20Violence%20against%20Girls%20and%20Women%20-%20rev1.pdf
- Thurston, Mari Alyssa; Stockl, Heidi & Ranganathan, Meghna (2021). "Natural Hazards, Disasters and Violence against Women and Girls: A Global Mixed-Methods Systematic Review". BMJ Global Health, 6, P. 1-21.
- UN (Sept. 4-15, 1995). Report of the Fourth World Conference on Women. Fourth World Conference on Women, Beijing. UN Doc A/CONF.177/20/Rev.1; full report available at http://www.un.org/womenwatch/daw/beijing.
- UN General Assembly (18 December 1979). Convention on the Elimination of All Forms of Discrimination against Women.
- _____________________ (20 December 1993). Declaration on the Elimination of Violence against Women (DEVAW).
- UN Special Rapporteur on Violence Against Women; Its Causes and Consequences (2009). 15 Years of the United Nations Special Rapporteur on Violence Against Women; Its Causes and Consequences. Available at: https://www.ohchr.org/Documents/Issues/Women/15YearReviewofVAWMandate.pdf 
- UN Special Rapporteur on Violence Against Women; Its Causes and Consequences and Office of the High Commissioner for Human Rights (2020). 25 Years in Review of the Beijing Platform for Action. Available at: ohchr.org/Documents/Issues/Women/SR/Booklet_BPA.pdf
- UNICEF, UN Women, UNFPA, ILO & OSRSG/VAC (May 2013). Breaking the Silence against Indigenous Girls, Adolescents and Young Women; A Call to Action Based on an Overview of Existing Evidence from Africa, Asia Pacific and Latin America. New York: UNICEF.
- World Health Organization (2014). Gender, Climate Change and Health (Report). Available at: http://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/144781/9789241508186_eng.pdf;jsessionid=60D44B4EB99A97BC263533E6AA5EF612?sequence=1   
- Yoshida, Keina (2020). "The Protection of the Environment: A Gendered Analysis". Goettingen Journal of International Law, 10(1).
فقه و حقوق خانواده
دوره 27، شماره 76
خرداد 1401
صفحه 169-191

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار