مطالعه و بررسی امکان صدور مجوز تعدد زوجات زوج بعد از تصویب قانون حمایت خانواده 1391

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه حقوق دانشگاه ملایر. ملایر، .همدان، ایران.

2 استادیار گروه معارف اسلامی دانشگاه ملایر. ملایر. همدان، ایران

چکیده

ازدواج مجدد مرد به‌عنوان حقّی مستقل یا ضمانت‌اجرای تمکین زوجه، یکی از مسایل حوزۀ حقوق خانواده است. قبل از تصویب قانون حمایت خانواده 1391، قانون سال 1353 بر این موضوع حاکم بود و تحت شرایطی آن را مجاز می‌دانست. در قانون سال 1391 مقررات مربوط به ازدواج مجدد در متن لایحۀ پیشنهادی وجود داشت و با توجّه به اعتراض‌هایی که به آن شد از متن نهایی قانون حذف شد. به علت سکوت قانون سال 1391، این سؤال ایجاد می‌شود که در وضعیت فعلی، چه مقرراتی بر ازدواج مجدد مرد حاکم است؟ در این خصوص، سه نظر وجود دارد و در این پژوهش بعد از بررسی و مطالعۀ هر سه نظر و مبانی آنها و براساس سابقۀ قانون‌گذاری و قوانین موجود در این حوزه و روند تصویب قانون حمایت خانواده سال 1391، نظری اختیار و تقویت شد که براساس آن در وضعیت فعلی، نهاد ازدواج مجدد از سیستم حقوقی ایران حذف شده است. در این شرایط در مواردی که مرد قصد ازدواج مجدد دارد، بایستی همسر خود را طلاق داده، سپس ازدواج نماید.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Study the possibility of issuing a couple remarriage permit After the approval of the Family Protection Law in 1391

نویسندگان [English]

  • Rasoul Ahmadi Far 1
  • Mohammad Kakavand 2
1 Department of law, Faculty of humanity, Malayer University, Malayer, Iran
2 Malayer University
چکیده [English]

Remarriage of a man, as an independent right or guarantee of the wife's obedience, is one of the issues in the field of family law. Prior to the enactment of the Family Protection Law in 2012, the Law of 1974 governed this issue and allowed it under certain conditions. In the law of 1391, there were provisions related to remarriage in the text of the proposed bill, and due to the objections to it, it was removed from the final text of the law. Due to the silence of the law of 1391, the question arises that in the current situation, what rules govern the remarriage of a man? In this regard, there are three opinions and, in this study, after reviewing and studying all three opinions and their bases and based on the history of legislation and existing laws in this field and the process of passing the Family Protection Law in 2012, a theory was adopted and strengthened. In the current situation, the institution of remarriage has been removed from the Iranian legal system. In this case, in cases where the man intends to remarry, he must divorce his wife and then marry.

کلیدواژه‌ها [English]

  • remarriage
  • obedience
  • marriage permit
  • family
  • family support
  • قرآن کریم
  • آرمسترانگ، کارن (1425 ق). محمد؛ زندگى‌نامة پیامبر اسلام صلّى الله علیه و آله و سلّم‏. ترجمة کیانوش حشمتى. تهران: ‏حکمت.
  • بیهقی، ابى‌بکر احمد بن حسین (1344 ق). سنن بیهقى. جلد 7. بیروت: دار المعرفه.
  • افروز، ریحانه (1396). «ارزیابی و تحلیل حقوقی جایگاه زنان در قانون جدید حمایت از خانواده با رویکرد حقوق بشر». فصلنامة مطالعاتی صیانت از حقوق زنان. 2(7). صص 59 ـ 104.
  • امامی، مسعود (1392). «فلسفة حکم تعدد زوجات». پژوهش‌نامة مطالعات اسلامی زنان و خانواده. 1(1)، صص 59 ـ 80.
  • باریکلو، علیرضا (1384). «قلمرو احوال شخصیه». اندیشه‌های حقوقی. 3(8)، صص 37 ـ 60.
  • بخاری، محمد بن اسماعیل (بی‌تا). صحیح بخاری، بیروت: دار ابن کثیر.
  • بداغی، فاطمه (1387). «ازدواج مجدد در کشورهای اسلامی». مطالعات راهبردی زنان(کتاب زنان). 10(40)، صص 235 ـ 250.
  • جرجانى، سید امیر ابوالفتح حسینى (1404 ق). تفسیر شاهى. جلد 2، تهران: انتشارات نوید، چاپ اول.
  • حرّ عاملى، محمد بن حسن (1409 ق). وسائل الشیعه. جلد 20. قم: مؤسسة آل البیت علیهم‌السلام، چاپ اول.
  • حلبى، ابن زهره حمزه بن على حسینى (1417 ق). غنیه النزوع إلى علمی الأصول و الفروع. قم: مؤسسة امام صادق(ع)، چاپ اول.
  • حیدرى ابهرى، غلامرضا (1386). پرسمان قرآنى کودک. قم: بوستان کتاب، چاپ دوم.
  • الخویی، السید ابوالقاسم (1377). مبانی العروه الوثقی، کتاب نکاح. قم: منشورات مدرسه الدار العلم.
  • راوندى، قطب‌الدین، سعید بن عبداللّه (1405 ق). فقه القرآن. قم: انتشارات کتابخانة آیت‌الله مرعشى نجفى، چاپ دوم.
  • رفیعی، محمدتقی (1389). «نقد و بررسی مادۀ 23 لایحة حمایت از خانواده مصوب هیأت وزیران 1386». مجلة مطالعات راهبردی زنان، 12(48). صص 86-132.
  • روشن، محمد (1392). sbu.ac.ir/Lists/News/DispForm.aspx?ID=9991
  • زاده‌رهنی، محمد و فریدی، حسن (1388). «بررسی مبانی فقهی احوال شخصیة اقلیت‌های دینی از دیدگاه فقه و حقوق موضوعه». فصلنامة تخصصی فقه و تاریخ تمدن. 5(20). صص 107 ـ 128.
  • زحیلى، وهبه (1411 ق). التفسیر المنیر فی العقیده و الشریعه و المنهج. جلد 4. دمشق: دار الفکر، چاپ دوم.
  • سبزوارى، على مؤمن قمّى (1421 ق). جامع الخلاف و الوفاق. قم: زمینه‌سازان ظهور امام عصر علیه‌السلام، چاپ اول.
  • شاهرودى، سید محمود هاشمى (1426 ق). فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم‌السلام. قم: مؤسسة دایرة‌المعارف فقه اسلامى بر مذهب اهل بیت علیهم‌السلام، چاپ اول.
  • شبسترى، عبدالحسین (1379). اعلام القرآن. قم: دفتر تبلیغات اسلامى حوزة علمیة قم، چاپ اول.
  • شریف قرشى‏، باقر (1413 ق). حیاة الإمام الحسن بن على علیهما السلام‏. بیروت: دار البلاغه.
  • ـــــــــــــــ (1352). زندگانى حسن بن على علیهما السلام. ترجمة فخرالدین حجازى‏. تهران: ‏بنیاد بعثت.
  • صابری، علی (1393). «منسوخ یا معتبر بودن قانون حمایت از خانواده 1353». فصلنامة رأی، 3(8)، صص 85 ـ 88.
  • صدوق (شیخ)، محمّد بن على بن بابویه (1386 ق). علل الشرائع. جلد 1. قم: کتابفروشى داورى، چاپ اول.
  • ــــــــــــــــ (1413 ق). من لا یحضره الفقیه. قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعة مدرسین حوزة علمیة قم، چاپ دوم.
  • طباطبایى، محمدحسین (1374). تفسیر المیزان. جلد 4 و 20، قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعة مدرسین حوزة علمیة قم، چاپ پنجم.
  • طبرسى، فضل بن حسن (1410 ق). المؤتلف من المختلف بین أئمه السلف. مشهد: مجمع البحوث الاسلامیه، چاپ اول.
  • ــــــــــــــــ (1372). مجمع البیان فی تفسیر القرآن. جلد 10. تهران: ناصرخسرو، چاپ سوم.
  • طوسى، محمد بن حسن (1390 ق). الاستبصار فیما اختلف من الأخبار. جلد 4. تهران: دار الکتب الإسلامیه، چاپ اول.
  • ـــــــــــــــ (1407 ق). الخلاف. جلد 4 و 7. قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعة مدرسین حوزة علمیة قم.
  • ـــــــــــــــ (1407 ق). تهذیب الأحکام. جلد 3. تهران: دار الکتب الإسلامیه، چاپ چهارم.
  • عاملى، بهاءالدین محمد بن حسین و ساوجى، نظام بن حسین (1429 ق). جامع عباسى و تکمیل آن (محشّى، ط ـ جدید). قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعة مدرسین حوزة علمیة قم، چاپ اول.
  • فضل‌الله، محمدحسین (1419 ق). من وحى القرآن. جلد 7. بیروت: دار الملاک، چاپ اول.
  • فیض کاشانى، محمدمحسن (1406 ق). الوافی. جلد 21. اصفهان: کتابخانة امام امیرالمؤمنین علی علیه‌السلام، چاپ اول.
  • کرمی، محمدتقی و سجادی امین، مهدی (1389). «نقد و بررسی مادة 23 لایحة حمایت از خانواده». مجلة مطالعات راهبردی زنان، 12(48)، صص 85 ـ 132.
  • کلینى، محمد بن یعقوب (1407 ق). الکافی. تهران: دار الکتب الإسلامیه، چاپ چهارم.
  • گرجى، ابوالقاسم (1421 ق). تاریخ فقه و فقها. تهران: سمت، چاپ سوم.
  • مجلسى دوم، محمدباقر بن محمدتقى (1410 ق و 1363). بحار الأنوار. بیروت: مؤسسه الطبع و النشر، چاپ اول.
  • ــــــــــــــــ (1404 ق). مرآة العقول فی شرح أخبار آل الرسول. جلد 8. تهران: دار الکتب الإسلامیه، چاپ دوم.
  • مرکز فرهنگ و معارف قرآن (1382). دایرة المعارف قرآن کریم. جلد 7. قم: بوستان کتاب، چاپ سوم.
  • مرتضی عاملی، جعفر (1384). سیرت جاودانه. ترجمة محمد سپهرى.‏ تهران: پژوشگاه فرهنگ و اندیشة اسلامى.
  • مطهرى، مرتضى (1390). فقه و حقوق (مجموعه آثار). جلد 21. قم: مرکز تحقیقات کامپیوتری نور.
  • معروف الحسنی، هاشم (1412 ق). سیرة المصطفى. ترجمة حمید ترقى‌جاه.‏ تهران: حکمت‏.
  • مکارم شیرازی (1424 ق). کتاب نکاح. ج 4. قم، انتشارات مدرسة امام علی بن ابی‌طالب علیه‌السلام.
  • مولوی‌نیا، محمدجواد (1384). تاریخ چهارده معصوم. قم: مؤسسة انتشاراتی امام عصر(عج)، چاپ اول.
  • نورى، میرزا حسین (1408 ق). مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل. بیروت: مؤسسة آل البیت علیهم‌السلام، چاپ اول.
  • ویل دورانت، ویلیام جیمز (1380). تاریخ تمدن. تهران: انتشارات علمی و فرهنگی، ویرایش دوم، چاپ ششم (نسخۀ الکترونیک کامل).