اثر ابتلای والدین به بیماری‌های جسمی (مسری و صعب‌العلاج) بر حضانت کودک

نوع مقاله : علمی- ترویجی

نویسندگان

1 دانش آموخته‌ کارشناسی ارشد فقه و حقوق خصوصی دانشگاه شهیدمطهری(ره)، تهران، ایران

2 دانش آموخته کارشناسی ارشد حقوق خصوصی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران شمال، تهران، ایران

3 دکتری فقه و حقوق جزا دانشگاه شهید مطهری (ره)، تهران، ایران

چکیده

جایگاه خانواده در سرپرستی و صیانت کودکان غیر‌قابل‌انکار است. گاهی بنیان خانواده به عللی رو به سستی می‌گراید و بنای آن در هم می‌ریزد و سبب می‌گردد خانواده کارآمدی خود را از دست بدهد. در این وضعیت، حضانت فرزندان یکی از مهم‌ترین مسائلی است که جلوه می‌نماید. در مواقعی، نگهدارنده از حق حضانت خود منع می‌شود. یکی از مهم‌ترین مواردی که بر حضانت اثر می‌گذارد، رخداد بیماری و مرض است. اکثر فقهای اسلامی بیماری‌های مزمن و صعب‌العلاج را موجب سقوط حضانت نمی‌دانند؛ البته این درصورتی است که بیمار بتواند وظایف مربوط به سرپرستی طفل را ازطریق نایب انجام دهد. به‌طور کلی، می‌توان گفت اگر با بیماری مسری سرپرست، صحت جسمانی طفل در معرض خطر قرار بگیرد، حق حضانت وی ساقط می‌شود؛ اما اگر وی بتواند از سرایت بیماری به طفل جلوگیری کند و ازطریق مباشر، امور و مصالح مربوط به نگهداری و تربیت او را انجام دهد (به تعبیر دیگر، بیشتر جنبة مشورتی و مدیریتی داشته باشد)، اصل، بقای حضانت اوست.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

The effect of parent's physical diseases (infectious and incurable diseases) on child's guardianship

نویسندگان [English]

  • Amir Barani 1
  • zakiah fallah 2
  • Abdullah Mokhtari 3
1 MA. in Law, Jurisprudence and Private Law, University of Motahari, Tehran. Iran
2 MA. in Law, Private Law ,Islamic Azad University Of Tehran, Iran
3 Ph.D. Student in Jurisprudence and Criminal Law, University of Motahari, Tehran, Iran
چکیده [English]

The role of the family in guardianship and protection of children is undeniable، Sometimes the foundation of the family weakens for some reason and its structure collapses and causes the family to lose its efficiency. In this situation, the guardianship of children is one of the most important issues. The guardian is sometimes denied from her or his guardianship right. Diseases and illness are one of the most important things that affect on guardianship of children. The most of Islamic jurists believe that chronic and incurable diseases don't cause the loss of guardianship of children if the guardian would be able to do his or her duties through a deputy. In general, it can be said that if the guardian's Infectious disease cause to damage the child's physical health, his or her guardianship right will be revoked. But the principle of his or her guardianship will be survived if the guardian can prevent the spread of the disease to the child and to carry out matters related to child's maintenance and training through the supervisor.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Diseases
  • Illness
  • Mental
  • Physical
  • Parents
  • Guardianship

مراجع

ابن فارس، احمد (1429 ق). معجم مقاییس اللغه. قم: مکتب الاعلام الاسلامی.
ـ احسایی، ابن ابی‌جمهور محمد بن علی (1405 ق). عوالی اللئالی العزیزیه. قم: دار سید الشهداء للنشر.
ـ اصفهانى، سید ابوالحسن (1422 ق). وسیله النجاه (مع حواشی الإمام الخمینی). قم: مؤسسة تنظیم و نشر آثار امام خمینى قدس سره.
ـ امامی، سید حسن (1387). حقوق مدنی. تهران: اسلامیه. چاپ هیجدهم.
ـ انصاری، شیخ مرتضی (1415 ق). کتاب نکاح. قم: کنگرة جهانی بزرگداشت شیخ اعظم انصاری. چاپ اول.
ـ انصاری شیرازى، قدرت‌الله و پژوهشگران مرکز فقهى ائمة اطهار(ع) (1429 ق). موسوعه أحکام الأطفال و أدلتها. قم: مرکز فقهى ائمة اطهار(ع).
ـ ایلدرآبادی، اسحاق (1386). درسنامة پرستاری بهداشت عمومی 1 و 2 و 3. تهران: جامعه‌نگر سالمی. چاپ سوم.
ـ بارانی بیرانوند، امیر (1398). کشف الاحتجاج عن مبانی تکمله المنهاج. تهران: مجد.
ـ بهجت، محمدتقی (1426 ق). جامع المسائل. قم: چاپ دفتر آیت‌الله بهجت. چاپ دوم.
ـ جزیرى، عبدالرحمن و غروى، سید محمد و مازح، یاسر (1419 ق). الفقه على المذاهب الأربعه و مذهب أهل البیت(ع). بیروت: دار الثقلین.
ـ حر عاملی، محمد بن حسن (1409 ق). وسائل الشیعه. قم: مؤسسة آل البیت(ع).
ـ ــــــــــــــــــــــــــــ (1412 ق). هدایه الأمه إلی أحکام الأئمه ـ منتخب المسائل. مشهد: مجمع البحوث الإسلامیه.
ـ حسینى عمیدى، سید عمیدالدین بن محمد اعرج (1416). کنز الفوائد فی حل مشکلات القواعد. قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته‌به جامعة مدرسین حوزة علمیة قم.
ـ حلّى (ابن ادریس)، محمد بن منصور بن احمد (1410 ق). السرائر الحاوی لتحریر الفتاوى. قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته‌به جامعة مدرسین حوزة علمیة قم.
ـ حلی (محقق)، نجم‌الدین جعفر بن الحسن (1408 ق). شرائع الإسلام فی مسائل الحلال و الحرام. قم: مؤسسة اسماعیلیان.
ـ سبزواری، سید عبدالأعلی (1413 ق). مهذّب الأحکام. قم: مؤسسة المنار. چاپ چهارم.
ـ سبزوارى (محقق)، محمدباقر بن محمدمؤمن (1423 ق). کفایه الأحکام. قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته‌به جامعة مدرسین حوزة علمیة قم.
ـ سیستانى، سید على حسینى (1417 ق). منهاج الصالحین. قم: دفتر حضرت آیت‌الله سیستانى.
ـ ـــــــــــــــــــــــــــــــــ (1414 ق). قاعدة لا ضرر و لا ضرار. قم: دفتر آیت‌الله سیستانى.
ـ صفایی، سید حسن و امامی، اسداله (1381). مختصر حقوق خانواده. تهران: میزان. چاپ پنجم.
ـ طباطبایى حائرى، سید على بن محمد (1418 ق). ریاض المسائل. قم: مؤسسة آل البیت(ع).
ـ طریحی، فخرالدین (1068). مجمع البحرین. تصحیح سید احمد حسینی. قم: مکتب نشر الثقافه الاسلامیه.
ـ طوسی، ابوجعفر محمد بن حسن (1387). المبسوط فی فقه الإمامیه. تهران: المکتبه المرتضویه لإحیاء الآثار الجعفریه.
ـ ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ (1390). الاستبصار فی ما اختلف من الأخبار. تهران: دار الکتب الإسلامیه.
ـ عاملی جبعی، زین‌الدین (1410 ق). الروضه البهیه فی شرح اللمعه الدمشقیه. قم: المکتب الداوری.
ـ ــــــــــــــــــــــــــ (1413 ق). مسالک الأفهام إلی تنقیح شرائع الإسلام. قم: مؤسسه المعارف الإسلامیه.
ـ عمید، حسن (1369). فرهنگ فارسی عمید. تهران: امیرکبیر. چاپ سوم.
ـ قربان‌نیا، ناصر و همکاران (1384). بازپژوهی حقوق زن. تهران: روز نو.
ـ کاتوزیان، ناصر (1385). دورة مقدماتی حقوق خانواده. تهران: میزان. چاپ پنجم.
ـ کریمیان، محمود (1395). «حدیث لاعدوی: انتساب و مفهوم‌شناسی؛ پژوهشی دربارة خاستگاه واگیردار نبودن بیماری‌ها در اسلام». مجلة علوم حدیث، 1(79). ص3-25.
ـ الکلینی، ابوجعفر محمد بن یعقوب (1429 ق). الکافی. قم: دار الحدیث.
ـ محقق داماد، سید مصطفی (1406 ق). قواعد فقه. تهران: مرکز نشر علوم اسلامی. چاپ دوازده.
ـ محمود، عبدالرحمن (بی‌تا). معجم المصطلاحات و الالفاظ الفقهیه. بی‌جا: بی‌نا.
ـ مغنیه، محمدجواد (1421 ق). الفقه على المذاهب الخمسه. بیروت: دار التیار الجدید ـ دار الجواد.
ـ مکی عاملی، محمد (بی‌تا). القواعد و الفوائد. قم: کتابفروشی مفید. چاپ اول.
ـ موسوی خویى، سید ابوالقاسم (1409 ق). معجم رجال الحدیث و تفصیل طبقات الرجال. عراق: مؤسسه الامام الخویی.
ـ موسوی مقدم، سمانه و تولایی، علی و ابویی مهریزی، حسین (1393). «تأثیر بیماری‌های جسمی بر سلب حضانت». مطالعات فقه و حقوق اسلامی، 6(11)، ص211-228.
ـ نجفی، محمدحسن (1404 ق). جواهر الکلام فی شرح شرایع الاسلام. بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
فقه و حقوق خانواده
دوره 26، شماره 74 - شماره پیاپی 74
اردیبهشت 1400
صفحه 200-179

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار