آیین دادرسی دعاوی خانوادگی با تأکید بر قانون حمایت خانواده مصوب 1391

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه حقوق خصوصی دانشگاه مازندران، مازندران، ایران

2 استاد گروه حقوق خصوصی دانشگاه مازندران، مازندران، ایران

چکیده

قانون حمایت خانواده مصوب 1/12/1391 را باید منشأ ایجاد تحولاتی نو دربارة دعاوی خانوادگی دانست. یکی از این تحولات، پیش‏بینی مقررات جدید دربارة آیین دادرسی این دعاوی است. این قانون، در مراحل مختلف طرح دعوای خانوادگی، رسیدگی و صدور حکم و اجرای آن، احکام خاصی را وضع کرده است که در قوانین قبلی وجود نداشته است. عدم لزوم رعایت تشریفات آیین دادرسی، هم‌چنین رسیدگی و صدور رأی با حضور و اعمال الزامی رأی قاضی مشاور زن و امکان اجرای دستور موقت بدون نیاز به تأیید رئیس حوزه قضایی و بدون لزوم پرداخت خسارت احتمالی و تأمین محکوم‌به از دیگر تحولات ایجادشده است. در این مقاله، نوآوری‏های قانون حمایت خانواده در مورد آیین دادرسی دعاوی خانوادگی تبیین می‏شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Family Litigation Procedure, with emphasize on Family Protection Low approved on 1391/12/1

نویسندگان [English]

  • Mohammad hossin Taghipour Darzi Naghibi 1
  • Hamid Abhari 2
  • Hasan Hoseiny moghadam 1
1 Assistant Professor, Department of Private Law, University of Mazandaran, Mazandaran, Iran
2 Professor, Department of Private Law, Mazandaran University, Mazandaran, Iran
چکیده [English]

Family Protection Low approved on 1391/12/1 should be considered as the source of new developments in family lawsuit. One of these developments is the anticipation of the new regulations regarding the procedure of these lawsuits. This low has enacted the specific provisions at different stages of the Family litigation, consideration and issuance of sentence and its execution, that did not exist in previous laws. Other developments include non necessity to follow the court procedures as well as the consideration and issuance of the verdict with the presence and the mandatory verdict of the female advisor judge and also the possibility of enforcing an interim injunction without the need for approval of the head of the judiciary and to pay the possible damages of convicted person.  In this article, the innovations of Family Protection Low regarding the family litigation procedure are explained.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Procedure
  • Verdict
  • Family
  • Judge
  • Court
ابدالی، مهرزاد(1385). رویه و آیین دادرسی مدنی. تهران: انتشارات نیک‌اندیش.
ابهری، حمید؛ و برزگر، محمدرضا(1392). آیین دادرسی مدنی(1) و (2). تهران: انتشارات دانشگاه مازندران، چاپ دوم.
ابهری، ‌حمید؛ معینی‌فر، یاسر؛ و درگاهی، مهدی(1394). قانون حمایت خانواده در نظم حقوق کنونی.‌ تهران: طرح نوین اندیشه، چاپ اول‌.
آذربایجانی، علیرضا؛ و فروزان، فرناز(1397). نوآوری‏های قانون نحوه اجرای محکومیت‌های مالی مصوب 1394 در دعوای اعسار محکوم‌علیه. مجله حقوقی دادگستری، پائیز، 82(103)، ص11ـ32.
اسدی، لیلا سادات(۱۳۸۶)، سیاست افتراقی در رسیدگی به دعاوی خانوادگی و راهبردهای آن، مجله فقه و حقوق خانواده، پائیز و زمستان، 12(۴۷)، ص9ـ۳۷.
السان، مصطفی؛ نجفی‌زاده، لیلا ؛ و جلیلی آذر، مسعود(1397). بررسی موردی مقررات قانون حمایت از خانواده بر مبنای اصول و قواعد آیین دادرسی مدنی. فصلنامه تحقیقات حقوقی، پائیز، 21(83)، ص137ـ158.
بهرامی، بهرام(1388). اجرای احکام مدنی. تهران: مؤسسه فرهنگی نگاه بینه.
بهشتی، محمدجواد؛ و مردانی، نادر(1386). آیین دادرسی مدنی. تهران: نشر میزان.
بهمن پوری، عبدالله؛ و جعفرپور، سهیلا(۱۳۹۵). تحلیل جایگاه مشاور قضایی زنان در ماده 2 قانون حمایت خانواده ۱۳۹۱. مطالعات راهبردی زنان، فصلنامه شورای فرهنگی اجتماعی زنان و خانواده، تابستان، 18(72)، ص119ـ۱۳۵.
جعفری لنگرودی، محمدجعفر(1387). ترمینولوژی حقوق. تهران: کتابخانه گنج دانش.
جعفری لنگرودی، محمدجعفر(1388). مبسوط در ترمینولوژی حقوق. جلد اول و سوم، تهران: کتابخانه گنج دانش.
حاجی ده‌آبادی، محمدعلی؛ و محمدی نسب، سیف الله(1390). بررسی فقهی ـ حقوقی قضاوت جمعی. مجله حقوق اسلامی، 8(30)، ص77ـ107.
خوانساری، احمد بن یوسف(1405هـ). جامع المدارک. قم: اسماعیلیان.
رسولی، محمد(۱۳۹۲). حقوق خانواده. تهران: انتشارات آثار فکر، چاپ چهارم.
شمس، عبدالله(1386). آیین دادرسی مدنی، دوره پیشرفته. جلد اول، تهران: انتشارات دراک.
ــــــــــــ(1387). آیین دادرسی مدنی، دوره پیشرفته. جلد دوم و سوم، تهران: انتشارات دراک.
صالحی نجف‌آبادی، نعمت‌الله(1374). مسائل مستحدثه. تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
صدرزاده افشار، محسن(1380). آیین دادرسی مدنی و بازرگانی. تهران: جهاد دانشگاهی علامه طباطبایی.
صفایی، حسین؛ و قاسم‌زاده، مرتضی(1386). مختصر حقوق خانواده. تهران: نشر میزان.
طباطبایی یزدی، سید محمد کاظم(1423هـ). العروه الوثقی. ج6، قم: مؤسسه نشر اسلامی.
طوسی، ابوجعفر(1407هـ). تهذیب الاحکام. تهران: دار الکتب الاسلامیه.
عاملی جبعی(شهید ثانی)، محمد بن جمال‌الدین مکی(1386). الروضة البِهیة فی شرح اللُمعة الدمشقیة. تهران: سمت.
عاملی جبعی(شهید ثانی)، محمد بن جمال‌الدین مکی (1416هـ). مسالک الافهام فی شرح شرائع الاسلام. ج9، قم: مؤسسه معارف اسلامی.
عبدالمنعم، محمود عبدالرحمن(1417هـ). المعجم المصطلحات والالفاظ الفقهیة. بیروت: مؤسسه فقه الشیعه.
غمامی، مجید؛ و محسنی، حسن (1385). اصول تضمین‌کننده عملکرد دموکراتیک در دادرسی و اصول مربوط به ویژگی‏های دادرسی مدنی. مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دوره 74، ص265ـ296.
قبولی درافشان، محمدمهدی؛ و محسنی، سعید(1394). نوآوری‏های قانون حمایت خانواده مصوب 1391 درزمینۀ مقررات شکلی مرتبط با دعاوی خانوادگی. پژوهشنامۀ زنان، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، 6(2)، ص119ـ139.
قربان‌نیا، ناصر و همکاران(1384). بازپژوهی حقوق زن. تهران: انتشارات روز نو.
قربان‌وند، محمدباقر(1394). تفسیر قضایی و نقد قانون حمایت خانواده(مصوب 1391). تهران: انتشارات مجد، چاپ دوم.
کاتوزیان، ناصر(1386). اعتبار امر قضاوت شده در دعوای مدنی. تهران: نشر میزان.
کاتوزیان، ناصر(1389). دوره مقدماتی حقوق مدنی خانواده. تهران: نشر میزان.
کاویار، حسین؛ مرادی، سیرالله؛ و نم نبات، الهام(1394). تحلیل ماده 22 قانون حمایت خانواده (مصوب1391) در فرض اعسار و ایسار زوج با توجه به قانون نحوه اجرای محکومیت‏های مالی(مصوب 1394). دوفصلنامه علمی ـ ترویجی فقه و حقوق خانواده(ندای صادق)، پائیز و زمستان، 20(63)، ص95ـ120.
کریمی، عباس(1386). آیین دادرسی مدنی. تهران: انتشارات مجد.
متین دفتری، احمد(1381). آیین دادرسی مدنی و بازرگانی. تهران: مجد.
محسنی، حسن(1385). مفهوم اصول دادرسی و نقش تفسیری آنها و چگونگی تمیز این اصول از تشریفات دادرسی. مجله کانون وکلا، بهار و تابستان، شماره 193-192، صص 131-99.
مدنی، جلال‌الدین(1382). آیین دادرسی مدنی. تهران: انتشارات پایدار.
ملک‌زاده، فهیمه(۱۳۹۵). آیین دادرسی خانواده. تهران: مجد.
مهاجری، علی(1378). رسیدگی‏های خارج از نوبت در محاکم عمومی. تهران: انتشارات گنج دانش.
مهاجری، علی(1388). مبسوط در آیین دادرسی مدنی. تهران: فکر سازان.
واحدی، قدرت الله(1382). آیین دادرسی مدنی. تهران: نشر میزان.
ــــــــــــ(1385). بایسته‏های آیین دادرسی مدنی. تهران: نشر میزان.