تأثیر تغییر جنسیت در روابط غیرمالی زوجین در حقوق خانوادۀ ایران

نوع مقاله : علمی- ترویجی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری مطالعات زنان دانشگاه ادیان و مذاهب قم، قم، ایران

2 استادیار گروه مطالعات زنان دانشگاه ادیان و مذاهب قم، قم، ایران

3 استادیار گروه مطالعات علوم اجتماعی و توسعه پژوهشکده زنان دانشگاه الزهراء، تهران، ایران

چکیده

جهان معاصر، امروزه شاهد پیشرفت­های چشمگیری در ساحت علم پزشکی است؛ پیشرفت‌هایی از قبیل تلقیح مصنوعی و پیوند اعضا و تغییر جنسیت، اما با عنایت به نوبودن ماهیتشان هنوز نتوانسته اند جایگاه واقعی خود را در قانون پیدا کنند؛ ازاین‌رو، در خصوص این دست از تحولات، تأملات حقوقی بیشتری شایسته و بایسته است. تغییر جنسیت، مقوله­ ای مطرح در این سنخ از تحولات است که در مورد افرادی که مشکل جسمی دارند، کمابیش از گذشته مطرح بوده، لکن در مورد افراد تراجنسیتی­ از قدمت چندانی برخوردار نبوده است؛ بنابراین موضوعات و مسائل آنان درخور توجه مضاعف حوزۀ تقنین است. از مهم‌ترین مسائل تغییر جنسیت، مرتبط با حوزۀ خانواده است؛ بنابراین، بررسی روابط زوجینِ تغییر جنسیت داده‌شده یا متقاضی تغییر جنسیت و تأثیر­گذاری این امر بر همۀ جوانب روابط خانوادگی از منظر حقوقی موردتوجه پژوهش حاضر است. در این خصوص این سؤال مطرح می شود که آیا قانون­گذار با عنایت به خاص بودن این موضوع، تمامی آسیب­ها یا مسائل ذیل آن را مدنظر داشته است و آیا قوانین پاسخ‌های لازم برای این موضوع را دارا هستند یا خیر؟ مقالۀ حاضر به بررسی تأثیر تغییر جنسیت در روابط غیرمالی زوجین می‌پردازد و با توجه به خلأهای قانونی در این موضوع در پایان راهکارهای قانونی را پیشنهاد می‌کند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

The effect of transsexual change in non-financial relationships of couple in Iranian family law

نویسندگان [English]

  • Alasadat Afghah 1
  • Azam Khoshsorat movafagh 2
  • Mansoreh Zarean 3
1 PhD student in women s studies , university of Religions and Denominations, Qom , iran
2 Assistant professor Women studies,woman and family,religios Qom, Qom, Iran
3 Assistant Professor, Department of Social Science and Development Studies, Al-Zahra University Women's Research Institute, Tehran, Iran
چکیده [English]

< p >Today, the contemporary world has been developed significantly in medical science such as artificial insemination, organ transplants and transsexual change. However, due to the new nature of these developments, they have not yet been able to find their right position in low. Therefore, it is needed more legal reflections on this type of developments.Transsexual change on the people who have physical problems, as a major issue in this type of developments, has been discussed from the past more or less, but in the case of transgender people is not very old   therefore, their issues and their problems deserve double attention in the field of law.  One of the most important issues of transsexual change is related to the family. Therefore, this study examines the relationships between transgender couples or transgender applicant with their family and their effects on all family relationships from the legal point of view. And this question arises due to the specificity of this issue whether the legislator has considered all of its injuries or following problems and do the rules have necessary accountability for this subject or not? In this regard, current article examines the effect of transsexual change in non-financial relationships of couples and due to legal loopholes in this matter proposes legal solutions.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Gender change
  • transsexual
  • couples non-financial relations
  • family law
امامی، اسدالله(1392). مطالعه تطبیقی نسب و تغییر جنسیت در حقوق ایران و فرانسه. تهران: میزان، چاپ نخست.
باریکلو، علی­رضا(1383). آثار حقوقی تغییر جنسیت. فصلنامه مدرس علوم انسانی، 8(3)، 129-107.
تبریزی، جواد بن علی(بی­تا). استفتاءات جدید. قم: سرور.
ثمنی، لیلا(1390). حقوق غیرمالی از دیدگاه مذاهب خمسه. تهران: شورای فرهنگی اجتماعی زنان، چاپ نخست.
جمعی از نویسندگان(بی­تا). مجله فقه اهل‌بیت علیهم­السلام(فارسی). قم، چاپ نخست.
حسینی خامنه­ای، سید­علی(1388).رساله اجوبه الاستفتاءات. تهران: انتشارات بین­المللی الهدی، چاپ پانزدهم.
روزبهانی، محمدرضا؛ کاوند بروجردی، علیرضا(1394).بررسیفقهیوحقوقیتغییرجنسیت از دیدگاه اندیشمندان اسلامی وغربی. تهران: کتاب آوا، چاپ نخست.
روشن، محمد(1393). حقوقخانواده. تهران: جنگل، جاودانه، چاپ نخست.
صابری، مهدی(1399). سخنرانی در انجمن حقوق‌شناسی.
صفایی، سید­حسین؛ امامی، اسدالله(1395). مختصر حقوق خا­نواده. تهران: میزان، چاپ چهل و ششم.
قافی، حسین؛ شریعتی، سعید(1395). اصول فقه کاربردی(اصول عملیه و تعارض ادله). قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، چاپ پنجم.
عظیم­زاده اردبیلی، فائزه(1387). مبانی حسن معاشرت به معروف در نظام حقوقی خانواده از منظر قرآن کریم، فقه و حقوق خانواده(ندای صادق)،13(48)،27ـ5.
کاتوزیان، ناصر(1388). تهران: شرکت سهامی انتشار، چاپ نخست.
کریمی­نیا، محمد­مهدی(1389). تغییر جنسیت از منظر فقه و حقوق. قم: مرکز فقهی ائمه اطهار(ع)، چاپ نخست.
محقق‌داماد، سید­مصطفی(1383). قواعد فقه. تهران: مرکز نشر علوم انسانی، چاپ یازدهم.
ــــــــــــــ(1390).بررسی فقهی حقوق خانواده. تهران: مرکز نشر علوم اسلامی، چاپ شانزدهم.
محمدتقی­زاده، مهدیه(1396). مبانی فقهی و حقوقی جواز تغییر جنسیت. تهران: مجد، چاپ نخست.
محمد­کنعانی، احمد(1420هـ). موسوعه طبیه فقهیه. بیروت: دارالنفائس.
محمدی، ابوالحسن(1395). مبانی استنباط حقوق اسلامی،اصول فقه. تهران: انتشارات دانشگاه تهران،چاپ پنجاه و هفتم.
مکارم شیرازی، ناصر(1428هـ). احکام بانوان، قم: انتشارات مدرسه امام علی بن ابی­طالب علیه­السلام.
 موسوی خمینی، سید­روح­الله(بی­تا). تحریرالوسیله. قم: مؤسسه مطبوعات دار العلم.
موسوی مبارکه، محبوبه سادات؛ نوایی لواسانی، اکرم(1397). بررسی تغییر جنسیت زنان از دیدگاه فقهی و حقوقی در ایران، پژوهشنامۀ زنان، 9(3)، ص140ـ115.
مؤمن، محمد(1415هـ). کلمات سدیده فی مسائل جدیده. قم: مؤسسه نشر­الاسلامی.
میرداماد، محمدباقر(بی‌تا). شارع النجاه فی احکام العبادات. قم: مؤسسه دائره‌المعارف فقه اسلامی، چاپ نخست.
نقیبی، ابوالقاسم(1386). خسارت معنوی در حقوق اسلام، ایران و نظام­های حقوقی معاصر. تهران: امیرکبیر.
ویسی، اصلان؛ نظری، احسان(1395). جایگاه تغییر جنسیت در نظام حقوقی ایران. تهران: جنگل، جاودانه، چاپ نخست.