نقش سازمان بهزیستی در فرآیند سرپرستی از کودکان و نوجوانان بی‌سرپرست یا بدسرپرست

نوع مقاله : علمی- ترویجی

نویسندگان

1 استادیار، گروه حقوق، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.

2 دانش‏ آموخته کارشناسی ارشد حقوق خصوصی، دانشگاه آزاد کاشان، کاشان، ایران

3 دانش ‏آموخته دکترای حقوق خصوصی دانشگاه شهید بهشتی و مدرس دانشگاه

چکیده

به‌موجب قانون حمایت از کودکان و نوجوانان بی‌سرپرست و بدسرپرست مصوب 1392 تکالیف مهمی برعهدة سازمان بهزیستی قرار گرفته است. هدف، تبیین نقش و جایگاه و حدودوثغور مداخلة سازمان بهزیستی در فرآیند فرزندخواندگی وفق قانون مصوب 1392 است. بعد از آن مفهوم فرزندخواندگی(فرزندپذیری)، قانون 1392، آیین‌‌نامه‌ها و ضوابط و مقررات مربوط به آن بررسی، و سعی شد تا در خلال مباحث مطرح‌شده، بدین سؤال جوابی درخور داده شود که قانونگذار چه وظایف و نقش‌هایی را در فرآیند فرزندخواندگی به بهزیستی داده است و چالش‌های اجرایی سازمان بهزیستی در اجرای قانون چه می‌تواند باشد. مهم‌ترین نتیجه به دست آمده، این بود که قانونگذار علاوه بر واگذاری امور سرپرستی به سازمان بهزیستی، مرجعیت کارشناسی سازمان را در فرایند سرپرستی پذیرفته است، و برخی وظایف محوله سازمان بهزیستی نظیر اعلام‌نظر کارشناسی ظرف مهلت دو ماهه به دادگاه صالح، ساماندهی سرپرستی‌های غیرقانونی و نظارت تا پایان دورۀ سرپرستی در اجرا با موانع و مشکلاتی مواجه است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Role of the Welfare Organization in the Process of Guardianship of Poorly Supervised or Neglected Children and Adolescents

نویسندگان [English]

  • Hamid Reza Salehi 1
  • Fatemeh Rwzaei 2
  • Narges Baqeri-Motlaq 3
1 Department of law, Payame Noor university, Tehran, Iran.
2 Sazman Behzisti, Tehran, Iran
3 Department of law, Shahid Beheshti university, Tehran, Iran
چکیده [English]

Based on the law for the protection of poorly supervised and neglected children and adolescents approved in 2013, important tasks have been assigned to the Welfare Organization. The aim of this study is to explain the role and limits of the Welfare Organization's intervention in the adoption process in accordance with the law adopted in 2013. Then the concept of adoption, the law of 2013, the bylaws and rules and regulations related to it were examined, and an attempt was made to answer the question of what duties and roles the legislator has given to Welfare Organization in the adoption process, and what can be the executive challenges of the Welfare Organization in law enforcement enforcing the law. The most important finding was that the legislator, in addition to delegating custody to the Welfare Organization, has accepted the authority of the expert of the organization in the guardianship process, and some of the duties assigned to the Welfare Organization, such as announcing an expert opinion to a competent court within two months, organizing illegal guardianships and monitoring until the end of the guardianship period, face obstacles and problems in implementation.

کلیدواژه‌ها [English]

  • guardianship order
  • neglected or poorly supervised
  • Welfare Organization
  • guardianship
  • adoption
  • children and adolescents
آذرتاش، آذرنوش(1386). فرهنگ معاصر عربی ـ فارسی. تهران: نشر نی.
آریان‌پور کاشانی، عباس(1384). فرهنگ دانشگاهی آریان‌پور. تهران: امیرکبیر، چاپ29.
امامی، اسدالله(1370). وضع حقوقی فرزندخواندگی در ایران. فصل‌نامة علوم انسانی، 2(؟؟)، ص22-33.
جعفری لنگرودی، محمد جعفر(1377). ترمینولوژی حقوق. تهران: نشر گنج دانش.
دهخدا، علی‌اکبر(1377). لغت‌نامة دهخدا. تهران: انتشارات دانشگاه تهران، چاپ دوم.
رزاقی، رضا(1385). چکیده‌ای بر فرزندپذیری. تهران: نشر اداره کل روابط عمومی سازمان بهزیستی کشور.
ــــــــــــــ(1396). مراقبت و توانمندسازی کودکان دور از خانه. تهران: نشر کتاب ارجمند با همکاری انتشارات ارجمند.
رضایی، فاطمه(1396). نقش، جایگاه و حدودوثغور مداخلة سازمان بهزیستی در فرآیند فرزندخواندگی. پایان‌نامة کارشناسی ارشد حقوق خصوصی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد کاشان.
ــــــــــــــ؛ نصر، ولی‌الله ؛ الوند، حمیدرضا(1387). حقوق کودکان فاقد سرپرست قانونی. تهران روابط عمومی سازمان بهزیستی کشور.
سطوتی، مریم(1391). نقش مددکاری اجتماعی و پیش‌گیری از آسیب اجتماعی خانواده. تهران: نشر سازمان بهزیستی.
آیین‌نامة اجرایی مادة (۲۲) قانون حمایت از کودکان و نوجوانان بی‌سرپرست و بدسرپرست 1392.
آیین‌نامة اجرایی مادة (36) قانون حمایت از کودکان و نوجوانان بی‌سرپرست و بدسرپرست 1392.
آیین‌‎‌نامة دفاتر اسناد رسمی مصوب 1317.
دستورالعمل اجرایی مادة 4 قانون حمایت از کودکان و نوجوانان بی‌سرپرست و بدسرپرست مصوب 1392 و مادة 3 آیین‌‌نامة اجرایی مادة 36 همان قانون مصوب 1394 به شمارة 48147/97/700 مورخة 10/4/1397.
ضوابط و مقررات مددکاری اجتماعی در مراقبت شبانه‌روزی از کودکان تحت سرپرستی سازمان بهزیستی به شمارة 12584/820 مورخة 19/9/1384.
قانون اجازة الحاق جمهوری اسلامی ایران به پیمان‌نامة جهانی حقوق کودک 1989 مصوب 1373.
قانون اصلاح مادة (1173) قانون مدنی مصوب 1376.
قانون آیین دادرسی مدنی مصوب 1379.
قانون ثبت اسناد و املاک مصوب 1310.
قانون حمایت از کودکان بدون سرپرست مصوب 1353.
قانون حمایت از کودکان و نوجوانان بی‌سرپرست و بدسرپرست مصوب 1392.
قانون حمایت خانواده مصوب 1391.
ماده واحدة لایحة قانونی راجع به تشکیل سازمان بهزیستی کشور مصوب 1359.
 
Save the Children‌(2003). A last resort: The growing concern aboutchildren in residential care, London, UK. Oxford University press.