بررسی فقهی پنهان‌کاری و اظهار خلاف اسرار پیشا‌ازدواج در فرایند خواستگاری

نوع مقاله : علمی- ترویجی

نویسندگان

1 استادیار گروه روانشناسی و اخلاق پژوهشگاه قرآن و حدیث، قم، ایران

2 ارشد رشته روانشناسی موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی ره طلبه سطح سه حوزه علمیه قم

چکیده

هدف پژوهش حاضر، بررسی مسأله پنهان‌کاری و اظهار خلاف در موضوعات پیشاازدواج(روابط دوستی و روابط جنسی پیش از ازدواج، ازدواج سابق و فقدان پرده بکارت) در ابواب فقهی تدلیس، و صدق و کذب با روش اجتهاد دینی است. یافته‌ها نشان می‏دهد اولاً اظهار صفت کمال با علم به فقدان آن، تدلیس و غش بوده، حکم آن حرمت است؛ امّا سکوت از بیان صفت کمالی که فرد فاقد آن باشد، مصداق تدلیس نیست. ثانیاً سکوت در برابر چیزی که به لحاظ عرفی در فرد عیب و نقص محسوب می‌شود، درصورتی‌که همراه با التزام به سلامت باشد، تدلیس است، و سکوت از آنچه صفت کمال باشد یا سکوتی که التزام از آن فهمیده نشود، تدلیس نخواهد بود. ثالثاً هرگونه خبر، فعل یا سکوتی که جنبه حکایت از خلاف واقع در زمینه مسائل پیشاازدواج داشته باشد، کذب و حرام است و از باب تنقیح مناط، توریه نیز مفاسد کذب را دارد و اجتناب از آن در امر  ازدواج لازم است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

A Jurisprudential Investigation into "Concealment and Lying about Secrets before Marriage" in the Process of Marriage Proposal

نویسندگان [English]

  • Hamia Rafiihonar 1
  • Ali Bayat 2
1 Assistant Professor, Department of Psychology and Ethics, Quran and Hadith Research Center, Qom, Iran
2 Graduated Master of Psychology, Imam Khomeini Institute of Education and Research, Qom, Iran
چکیده [English]

Using the method of religious ijtihad, this study investigated the issue of concealment and lying about pre-marital matters (friendship and sexual relations before marriage, ex-marriage and the absence of virginity) in the jurisprudential branches about deceit, truth and falsehood. The findings showed that, firstly, claiming the attribute of perfection with the knowledge of its absence is deceit and fraud, and religiously illegal, but concealing an attribute of perfection that the person lacks is not an instance of deceit. Secondly, concealing what is customarily regarded as a flaw in a person; if it is accompanied by a commitment to health is deceit, but concealing what is an attribute of perfection or concealing what is not considered as commitment, will not be regarded as deceit. Thirdly, any information, deed or concealment which is considered as lying about pre-marriage issues, is regarded as lie and is illegal, and for refinement of the basis of the ruling, dissimulation is as bad as lying and avoidance of it is necessary in marriage.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Concealment
  • false confession
  • deception
  • falsehood
  • pre-marriage relations
ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب(1414هـ)، بیروت، دارالفکر للطباعه و النشر التوزیع ـ دار صادر
‫احمدی، علی‏اصغر، تحلیلی تربیتی بر روابط دختر و پسر در ایران(1378)، تهران، انجمن اولیاء و مربیان
اراکی، محمدعلی، المکاسب المحرم(1413هـ)، قم، مؤسسه در راه حق
‏‫اردبیلی، احمد بن‏ محمد، مجمع الفائدة و البرهان فی شرح إرشاد الأذهان(1403هـ)، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم
‏‫اصفهانی، محمدحسین، حاشیه کتاب المکاسب(1418هـ)، قم، انوارالهدی
‫انصاری دزفولی، مرتضی بن محمد، کتاب النکاح(۱۴۱۵هـ)، قم، کنگره جهانى بزرگداشت شیخ اعظم انصارى
ــــــــــــ،  المکاسب(1431هـ)، قم، مجمع الفکر الاسلامی
‫‏‫ایروانی(نجفی)، علی بن الحسین، حاشیه المکاسب(۱۴۰۶هـ)، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی
بانکی‏پور فرد، امیرحسین، مطلع مهر، راهکارهای جامع و کاربردی برای انتخاب همسر، اصفهان(۱۳۸۹)، حدیث راه عشق
‏‏‫بحرانى، یوسف بن احمد(آل‏عصفور)، الحدائق الناضرة فی أحکام العترة الطاهرة(۱۴۰۵هـ)،  قم، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم
‫بروجردی(طباطبایی)، حسین تقریر بحث السید البروجردی(۱۴۱۶هـ)، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم
‏‫‏‫پرسش‏هایی درباره تدلیس در ازدواج از مراجع تقلید(بی‌تا) بازیابی ۱۹ بهمن ۱۳۹۶:
 ‪http://www.shia-news.com/fa/news/134634
‏‫تبریزی، میرزاجواد، ارشادالطالب الی التعلیق علی المکاسب(۱۴۱۶هـ)، قم، اسماعیلیان
ــــــــــــ،  استفتائات جدید(1385)، قم، سرور
 ‫تبریزی، میرزا فتاح شهیدی، هدایه الطالب إلی أسرار المکاسب(1375)، تبریز، چاپخانه اطلاعات
تفتازانی، سعدالدین، مختصر المعانی(1411هـ)، بیروت، دارالفکر آوا
جعفری، فرهاد، پرشاد پورضرابی و امیر تارخ(1384)، «بررسی مشکلات جنسی پسران دانشجو و عوامل موثر بر آن»، تهران، دومین گنگره خانواده و مشکلات جنسی، دانشگاه شاهد
‏‫جهانبخشی، حیدرعلی، سیف‏اله فضل‏الله قمشی(۱۳۹۵)، «ریشه‏یابی و رتبه‏بندی علل افزایش سن ازدواج در بین دانشجویان»، دو فصلنامه علمی-پژوهشی اسلام و علوم اجتماعی»،(۱۶)
‏‫حائری، سیدعلی بن محمد، ریاض المسائل(1418هـ)، قم، موسسه آل‏البیت علیهم‏السلام
‏‫حلی، حسن بن یوسف بن مطهر اسدی، نهایه الإحکام فی معرفه الأحکام(1419هـ)، قم، مؤسسه آل‏البیت علیهم‏السلام
خامنه‌ای، سیدعلی، رساله آموزشی احکام معاملات(1394)، قم، انقلاب اسلامی
‏‫‏‫خلج‏آبادی فراهانی، فریده،«تأثیر معاشرت با جنس مخالف قبل از ازدواج بر احتمال طلاق در بین افراد تحصیل کرده‌ی دانشگاهی»(1391)، فصلنامه مطالعات راهبردی زنان، تهران، شورای فرهنگی اجتماعی زنان و خانواده، سال پانزدهم، ش 58
‏‫خلج‏آبادی فراهانی، فریده، شهلا کاظمی‏پور و علی رحیمی، «بررسی تاثیر معاشرت با جنس مخالف قبل از ازدواج بر سن ازدواج و تمایل به ازدواج در بین دانشجویان دانشگاه‏های تهران»(1392)، فصلنامه خانواده پژوهی، تهران، دانشگاه شهید بهشتی، سال نهم، شماره 33
‏‫خلج‏آبادی فراهانی، فریده و جواد شجایی، «نگرش دانشجویان دانشگاه‌های تهران نسبت به تأثیر معاشرت با جنس مخالف قبل از ازدواج در رضایت زناشویی»(1392)، فصلنامه مطالعات راهبردی زنان، تهران، شورای فرهنگی اجتماعی زنان و خانواده، سال شانزدهم، ش 61
‏‫خویی، سیدابوالقاسم، منهاج الصالحین(1410هـ)، قم، مدینه‏العلم
‏‫ــــــــــــ، مصباح‏الفقاهه(المکاسب)(۱۴۱۷هـ)، ، تقریر محمدعلی توحیدی، قم، داوری دفتر آمار و اطلاعات جمعیتی و مهاجرت(بی‌تا)، از:
‪https://www.sabteahval.ir/avej/default.aspx
دهنوی، حسین(۱۳۹۳)، گلبرگ زندگی ۳، قم، خادم‏الرضا علیه‏السلام
رشتی، حبیب‏الله بن محمدعلی(1313)، بدائع الافکار، قم، مؤسسه آل‏البیت علیهم‏السلام
‏‫زارعی توپخانه، محمد، «روابط آزاد زن و مرد از دیدگاه آموزه های دینی و روان‏شناسی» (1390)، ماهنامه علمی-تروجی معرفت، قم، موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، سال بیستم، ش 163
‏‫زارعی توپخانه، محمد، محمدرضا احمدی و سیدجلال یونسی(۱۳۹۳)، «بررسی تفاوت میزان طلاق و پایبندی دینی در میان سبکهای همسرگزینی» فصلنامه فرهنگی-تربیتی زنان و خانواده،(29)
‫‏‫‏‫سبحانی تبریزی، جعفر، المواهب فی تحریر أحکام المکاسب(1424هـ)، قم، موسسه امام صادق علیه‏السلام
سعدی، ابوحبیب، القاموس الفقهی لغه و اصطلاحا(1408هـ)، دمشق، دارالفکر
‏‫سیستانی، سیدعلی، منهاج الصالحین(1415هـ)، اول، قم، مکتب آیه‏الله‏العظمی السید السیستانی
‏‫طباطبایی‏یزدی، سیدمحمدکاظم، حاشیه المکاسب(۱۴۱۰هـ)، قم، مؤسسه اسماعیلیان                    
‏‫عاملی، سیدجواد حسینی، مفتاح الکرامه فی شرح قواعد العلامه(1419)، قم، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم
‏‫عاملی(شهیدثانی)، زین‏الدین بن علی، مسالک الأفهام إلى تنقیح شرائع الإسلام(۱۴۱۳هـ)، قم، موسسه المعارف الاسلامیه
عاملی کرکی(محقق ثانی)، علی بن حسن، جامع المقاصد فی شرح القواعد(1414هـ)، قم، موسسه آل‏البیت علیهم‏السلام
‏‫علی‏پور، مهدی و حمیدرضا حسنی، پارادایم اجتهادی دانش دینی «پاد»(1390)، ویرایش سعیدرضا علی عسگری، قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه علیدوست، ابوالقاسم،  متن درس خارج فقه سال 93-92 و 95-94 از:
‪http://salsabeal.ir/index.php/fa/lessons.html
غروی اصفهانی، محمدحسین، بحوث فی الاصول(1416هـ)، قم، جامعه مدرسین قم
‫فیومی، احمد بن محمد مقری، المصباح المنیر فی غریب الشرح الکبیر للرافعی(1411هـ) قم، منشورات دارالرضی
‏‫قندهاری، محمدآصف محسنی، الفقه و المسائل الطبیه(1424هـ)، قم، دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه
‏‫گلپایگانی، سیدمحمدرضا موسوی، هدایه العباد(1413هـ)، قم، دارالقران الکریم
‏‫لنکرانی، محمدفاضل موحدی، تفصیل الشریعه فی شرح تحریر الوسیله ـ المکاسب المحرمه(1427هـ)، قم، مرکز فقهی ائمه اطهار علیهم‏السلام
‫مدرسی طباطبایی، سیدمحمدرضا، بررسی گستره‌ فقهی کذب(موضوع، احکام و موارد استثناء)(1392)، تقریر عبدالله امیرخانی و ویرایش جواد احمدی، قم، اسوه
‏‫مصباح، هادی و علی رحمانی، «بررسی تطبیقی مبانی«صدق و کذب» و «توریه» و احکام فقهی آنها با تأکید بر دیدگاه امام خمینی(ره)»(1395)، جستارهای فقهی اصولی،(۲)، ۱۰۵-۱۲۱
‏‫مظاهری، علی، منصوره‏السادات صادقی، ام‏لیلا نصرآبادی،  فاطمه انصاری‏نژاد، و مریم عباسی، «رابطه سبک‏های همسرگزینی با کیفیت و پایداری ازدواج»(۱۳۸۸)، راهبرد فرهنگ،
‏‫مکارم‏شیرازی، ناصر، کتاب‏النکاح(1424هـ)، قم، انتشارات مدرسه امام علی بن ابی‏طالب
‏‫منتظری، حسین‏علی، دراسات فی المکاسب المحرمه(۱۴۱۵هـ)، قم، نشر تفکر
‫‏‫میرزاده اهری، سیدمرتضی، ترمیم بکارت از منظر فقه و حقوق(۱۳۹۵)، قم، مرکز فقهی ائمه اطهار
‫میرزای قمی، ابوالقاسم بن محمدحسن، قوانین الاصول(۱۳۷۸)، تهران، مکتبه الاعلمیه الاسلامیه
 ‫ موسوی خمینی، سیدروح‏الله، تحریر الوسیله(۱۳۷۹)، قم، موسسه مطبوعات دارالعلم
ــــــــــــ، المکاسب المحرمه(1415هـ)، قم، موسسه نشر و تنظیم آثار امام خمینی(ره)
میرمولایی، سیده‏طاهره، زینب عباس‏سنجدری، باقر غباری بناب و سقراط فقیه‏زاده، «بررسی رفتارهای جنسی و عوامل مرتبط با آن در دانش آموزان دختر دبیرستانهای دولتی شهر تهران»(۱۳۸۴)، دومین کنگره سراسری خانواده و مشکلات جنسی، تهران، دانشگاه شاهد
‏‫نجفی، محمدحسن، جواهر الکلام فی شرح شرائع الإسلام(1404هـ)، بیروت، دار احیاء التراث العربی
نرم‏افزار مجیب(95-1394)، قم، مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی
‏‫وحیدخراسانی، حسین، منهاج الصالحین(1428هـ)، قم، مدرسه امام باقر7
 هاشمی‏شاهرودی، محمود، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم‏السلام(1426هـ)، قم، دائره‏المعارف فقه اسلامی بر مذهب اهل بیت