آثار عقد فضولی در مصاهرت

نوع مقاله : علمی- ترویجی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری دانشگاه قم رشته فقه و مبانی حقوق اسلامی

2 عضو هیئت علمی دانشگاه قم و مدرس خارج فقه و اصول فقه حوزه علمیه، قم، ایران

چکیده

یکی از آثار ازدواج، مصاهرت است که موجب ممنوعیت‏ هایی برای مرد و زن در ازدواج با دیگران به صورت ابدی یا موقت می ‏شود. نکاح فضولی همانند بیع فضولی، احکامی مختص به خود دارد که احکام مصاهرت از آن جمله است. مصاهرت مختص به نکاح صحیح و نافذ نیست؛ بلکه در نکاح فضولی نیز جاری می‏ شود. در نکاح فضولی، اگر مرد، اصیل فرض شود، با زن پنجم و خواهر زن منکوحه نمی­ تواند ازدواج کند و اگر زن، اصیل فرض شود، در این صورت با مرد دیگری نمی‏ تواند ازدواج کند و طلاق نیز صحیح است. بر مبنای کشف، اصیل نمی‏ تواند عقد را فسخ کند؛ ولی بر مبنای نقل، می ‏تواند عقد را فسخ کند؛ در نتیجه، بر مبنای کشف، نمی‏توان تصرفات منافی انشا انجام داد. اگر پس از نکاح فضولی، با کسی دیگر ازدواج کند و سپس شخص فضولی نکاح فضولی را قبول کند، باید گفت بر مبنای کشف حقیقی، ازدواج ‏های بعدی صحیح نیست؛ ولی بر مبنای کشف حکمی، صحیح است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

The Effects of unauthorized marriage on Musaherat (in-lawship)

نویسندگان [English]

  • hady Gholam Razaravi 1
  • Abdolah Omidi far 2
1 Ph.D. student of Qom University, jurisprudence and Islamic law, Qom, Iran
2 Faculty member of Qom University and lecturer outside jurisprudence and principles of seminary, Qom, Iran
چکیده [English]

One of the effects of marriage is Musaherat (in-lawship) which forbids men and women from marrying to others temporarily or forever. Unauthorized marriage (aghd-e-fozooli), like unauthorized transaction (bai’-e-fozooli), has its own rules and regulations, Musaherat as the case is included. In unauthorized marriage if a man is genuine (asil) he cannot marry the fifth woman or wife's sister and if a woman is genuine then she cannot marry another man while divorce would be effective. On the basis of Discovery (kashf) the genuine cannot terminate the marriage, however based on the narrations he is eligible to do so then on the basis of Discovery any engagement beyond the boundary would be prohibited. In case of unauthorized marriage if he marries someone else and then the spouse accepts the marriage the subsequent marriages would not be correct based on the Real Discovery, however effective on the base of the Verdict Discovery.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Marriage
  • spouse
  • husband
  • unlawful
  • invalid Musaherat
  • unauthorized marriage

مراجع

اشتهاردى، على پناه، ‏مدارک العروه(1417هـ)، تهران، دار الأسوه للطباعه و النشر، چاپ اول
اصفهانى کمپانى، شیخ محمدحسین، حاشیه کتاب المکاسب(1418هـ)، تصحیح عباس محمد آل‏سباع قطیفی‏‏، قم، انتشارات محقق،‏ چاپ اول
انصارى، مرتضى بن محمدامین‏، المکاسب المحرمه و البیع و الخیارات(1411هـ)، تصحیح محمد جواد رحمتى و سیداحمد حسینى، قم، منشورات دار الذخائر، چاپ اول
ــــــــــــــ،‏ کتاب النکاح(1415هـ‏‏)،‏ محقق / مصحح گروه پژوهش در کنگره، قم، کنگره جهانى بزرگداشت شیخ اعظم انصارى، چاپ اول
امامی، سیدحسن، حقوق مدنی(بی‏تا)، تهران، انتشارات اسلامیه
ایروانى، على بن عبدالحسین نجفى، حاشیه المکاسب‏(1365)، قم، کتبی نجفی، بی‏چا
جعفری لنگرودی، محمدجعفر، ترمینولوژی حقوق(1380)، تهران، کتابخانه گنج دانش، چاپ یازدهم
حسینی شیرازی، محمد، ایصال الطالب الی المکاسب(1385)، تهران، موسسه کتابسرای اعلمی
تبریزى، جواد بن على‏، إرشاد الطالب إلى التعلیق على المکاسب(1416هـ)‏، قم، مؤسسه اسماعیلیان‏‏‏، چاپ سوم
حلى، علامه حسن بن یوسف بن مطهر اسدى‏، قواعد الأحکام فی معرفه الحلال و الحرام (1413هـ)‏‏، محقق / مصحح: گروه پژوهش دفتر انتشارات اسلامى، قم، دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم‏، چاپ اول
خراسانى، محمدکاظم بن حسین، ‏حاشیه المکاسب(‏1406هـ)، محقق / مصحح سید مهدى شمس الدین‏،‏ تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامى، چاپ اول
خویى، سیدابوالقاسم موسوى،  مصباح الفقاهه(1417هـ)، مقرر شیخ محمدعلى توحیدى‏، قم، انصاریان‏، بی‏چا
خویى، سیدابوالقاسم موسوى، ‏موسوعه الإمام الخویی(1413هـ)، تهران، مؤسسه تحقیقات و نشر معارف اهل البیت(ع)
روشن، محمد و محمد صادقی، دانشنامه حقوقی صادق(1395)، تهران، انتشارات جنگل جاودانه، چاپ اول
زنجانى، سید موسى شبیرى، کتابنکاح(1413هـ)، قم، مؤسسه پژوهشى رأى پرداز، چاپ اول
سبزوارى، سید عبدالأعلى‏، مهذّب الأحکام فی بیان الحلال و الحرام(1413هـ)،‏ محقق / مصحح: مؤسسه المنار، قم، دفتر آیهالله سبزوارى‏، چاپ چهارم
شبیری زنجانی، موسوی، درس خارج فقه شبیری زنجانی:
http://www.zahraـ media.ir
عاملى(شهید ثانى)‏، زین‏الدین بن على بن احمد، الروضه البهیه الدمشقیه فی شرح اللمعه (1410هـ)، محقق مصحح سیدمحمد کلانتر، قم، کتابفروشى داورى‏، چاپ اول
ـــــــــــ، ‏مسالک الأفهام إلى تنقیح شرائع الإسلام‏(1413هـ)، ج7، محقق / مصحح: گروه پژوهش مؤسسه المعارف الاسلامى، قم، مؤسسه المعارف الاسلامى‏، چاپ اول
صابر، سیدمحمدمهدی، سیدجلال موسوی‏نسب و محمدرضا کیخا، «نقدی بر نظر مشهور فقیهان امامیه و قانون مدنی پیرامون نکاح فضولی»(بهاروتابستان1396)، دوفصلنامه علمی ترویجی فقه و حقوق خانواده، تهران، دانشگاه امام صادق7
صفایی، سیدحسین، دوره مقدماتی حقوق مدنی(1392)، انتشارات میزان، چاپ چهاردهم
طباطبایى حکیم، سیدمحسن،‏ ‏مستمسک العروه الوثقى(1416هـ)، قم، مؤسسه دارالتفسیر، چاپ اول
عبدالرحمان،‏ محمود، معجم المصطلحات و الألفاظ الفقهیه(بی‏تا)، قاهره، دارالفضیله
عراقى، آقا ضیاءالدین على بن ملامحمد کبیر کزازى‏، تعلیقه استدلالیه على العروه الوثقى (1415هـ)،‏ محقق / مصحح گروه پژوهش دفتر انتشارات اسلامى، قم، دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، چاپ دوم
فاضل لنکرانى، محمد موحدى، ‏التعلیقات على العروه الوثقى‏(بی‏تا)، محقق / مصحح واثقی و  ابراهیم امیرى و عبادالله سرشار و على کمالی و عبدالحمید رضوى و محمد آغااوغلو و محمدتقى شهیدى‏، قم، مرکز فقهى ائمه اطهار علیهم‏السلام، چاپ اول
فاضل هندى، محمد بن حسن بن محمد اصفهانى، ‏‏کشف اللثام و الإبهام عن قواعد الأحکام(1416هـ)، محقق / مصحح گروه پژوهش دفتر انتشارات اسلامى، قم، دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، چاپ اول
فهیم کرمانی، مرتضی،  فقه دانشگاهی(1381)، قم، مهر امیرالمؤمنین، چاپ اول
فیومی، احمد بن محمد، المصباح المنیر فی غریب الشرح الکبیر للرافعی(1414هـ)، قم، دارالهجره
قلی پور گیلانی، مسلم، تلخیص کتاب البیع(1385)، قم، انتشارات قدس
قمى، شیخ عباس، ‏الغایه القصوى فی ترجمه العروة الوثقى(1423هـ)،‏ ج2، محقق / مصحح على رضا اسداللهى‏فرد، قم، منشورات صبح پیروزى، چاپ اول
گیلانى، میرزاى قمى ابوالقاسم بن محمدحسن، جامع الشتات فی أجوبه السؤالات (1413هـ)،‏ محقق / مصحح مرتضى رضوى، تهران، مؤسسه کیهان،‏ تهران، چاپ اول
لارى، سید عبدالحسین، التعلیقه على المکاسب‏(1418هـ)‏، محقق / مصحح گروه پژوهش مؤسسه معارف اسلامى، قم، مؤسسه المعارف الإسلامیه‏، چاپ اول
محقق داماد یزدی، سید مصطفی(بی‏تا)، بررسی فقهی حقوق خانواده، نکاح و انحلال آن، قم، چاپ اول
مامقانى، محمدحسن بن عبداللَّه، غایه الآمال فی شرح کتاب المکاسب‏(1316)‏، قم، مجمع الذخائر الإسلامیه‏، چاپ اول
موسوی خمینى، سیدروح‏اللَّه موسوى، کتاب البیع(1409هـ)‏، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینى قدس سره
مروج جزایرى، سیدمحمدجعفر، هدى الطالب فی شرح المکاسب(1416هـ)‏، قم، مؤسسه دارالکتاب‏‏، چاپ اول
مشکینى، میرزاعلى، مصطلحات الفقه ‏(بی‏تا)، قم، الهادی
یزدی، سیدمحمدکاظم بن عبدالعظیم طباطبایی، العروه الوثقى(1409هـ)، بیروت، مؤسسه الأعلمی للمطبوعات، چاپ دوم
ـــــــــــــ، العروهالوثقى( المحشَّى)(1419هـ)،‏ محقق / مصحح احمد محسنى سبزوارى،‏ قم، دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، چاپ اول
ـــــــــــــ، حاشیه المکاسب(1378هـ)، قم، موسسه تحقیقات و نشر معارف اهل البیت
نایینى، میرزا محمدحسین بن عبدالرحیم غروى‏، المکاسب و البیع(1413هـ)‏، مقرر شیخ محمد تقى آملى‏، قم، دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم‏، چاپ اول
ـــــــــــــ،منیه الطالب فی حاشیه المکاسب‏(1373هـ)، تهران، المکتبه المحمدیه، چاپ اول
نجفى، محمدحسن بن باقر، جواهر الکلام فی شرح شرائع الإسلام‏(1362هـ)، محقق / مصحح شیخ عباس قوچانى‏، بیروت، انتشارات دار إحیاء التراث العربی، چاپ هفتم
فقه و حقوق خانواده
دوره 24، شماره 71
آذر 1398
صفحه 26-5

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار