جلوه‏ های کیفرزدایی در قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 با تأکید بر جرایم خانوادگی

نویسندگان

1 استادیار گروه حقوق دانشگاه امام صادق(ع) پردیس خواهران، تهران

2 دانش‏ آموخته کارشناسی ارشد فقه و حقوق خانواده دانشگاه امام صادق(ع) پردیس خواهران

چکیده

خانواده از نهاد‏های مهم اجتماعی است که پایه و اساس جامعه را تشکیل می . قانون‏گذاربرای مقابله باهرعمل مجرمانهای ملزم به پیشبینی واکنش اجتماعی مناسب است؛ لذا رویکرد انسانی به اعمال کیفر و کاهش توسل به مجازات، یا همان اتخاذ سیاست کیفرزدایی می تواند یکی از راه‏ های تحقق این مهم باشد. پژوهش حاضر به جلوه‏های کیفرزدایی در جرایم خانوادگی پرداخته و ثابت کرده است که به تعویق و تعلیق انداختن صدور حکم، استفاده از جایگزین‏های حبس، نظام آزادی مشروط و نیمه ‏آزادی، نهاد‏هایی هستند که می توانند  مبانی و اهداف اتخاذ سیاست کیفرزدایی را محقق گردانند. زمینه اصلی بحث ما قلمرو جرایم تعزیری است و کیفرهای حدود و قصاص و دیات از بحث کیفرزدایی خارجند. با توجه به کارآیی کیفرزدایی، اجرای این سیاست می تواند  آثار منفی مجازات‏ها را کاهش دهد و شرایط لازم را برای حفظ روابط خانوادگی فراهم آورد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Decriminalization in the Islamic penal code enacted in 1392: the case study of family offences

نویسندگان [English]

  • Atefeh Abbasi koleymani 1
  • Atieh Rangchitehrani 2
1 Assistant Professor, Department of Law, Imam Sadegh University, Sisters' Campuses, Tehran
2 Postgraduate of Science in Law and Family Law, Imam Sadegh University, Sisters' Campus, Tehran
چکیده [English]

          As for the importance of the family maintenance, the legislator needs to predict appropriate social response to deal with any illegal act. In this regard, the act of decriminalization to reduce the adoption of punishment and retribution would be the best solution. This research proves that there are some way outs to fulfill the objectives of decriminalization regarding family crime. Some solutions such as asking for an appeal or taking alternative punishment to replace imprisonment and last but not least the issue of conditional or so to say the semi-release would be introduced accordingly. It is worth mentioning that in this study the discretionary punishment is in the focus, not the retribution such as Qisas and Hudud. It is worth mentioning that in this study the discretionary punishments is in most concern rather than retribution punishments such as retaliation (Qisas and Hudud) . According to the efficiency of decriminalizing ‚ the implementation of this policy can reduce the negative effects of sanctions while in the meantime provides ground to maintain family affairs.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Decriminalization
  • Criminal law policy
  • Alternative punishment to replace imprisonment
  • Family offences
  • punishment
آشوری، محمد، جایگزین‏های زندانـ مجازات‏های بینابین(1382)، تهران، نشر گرایش، چاپ اول
آنسل، مارک، دفاع اجتماعی(1375)، ترجمه علی حسین نجفی ابرند ابادی، انتشارات دانشگاه تهران، چاپ سوم
آقایی جنت‏مکان، حسین، حقوق کیفری عمومی(بر اساس لایحه مجازاتاسلامی) (1390)، تهران، جنگل جاودانه، چاپ اول
ابراهیمی، شهرام، «بازپروری عادلانه مجرمان»(1391)، آموزه‏های حقوق کیفری، دانشگاه علوم اسلامی رضوی، شماره3
ابهری، محمدعلی، اسلام و دفاع اجتماعی(1377)، قم، مرکز انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی، چاپ اول
اردبیلی، محمد ، حقوق جزای عمومی(1381)، نشرمیزان، چاپ چهارم
اسدی، لیلا، «ورود حقوق کیفری به حوزه خانواده و کیفیت تأمین الزام‏آوری قواعد در این حوزه»(1392)، فصل‏نامه تعالی حقوق، شماره 3
همو، درسنامه حقوق کیفری خانواد(1391)،تهران، نشردانشگاه امام صادق7، چاپ اول
اسرافیلیان، رحیم، جرایم قابل گذشت از دیدگاه حقوق کیفری اسلام(1380) تهران، میزان، چاپ اول
انوری، حسن، فرهنگ بزرگ سخن(1386)، تهران، بی‏جا، چاپ چهارم
بخشی‏زاده اهری، امین، تحولات و رویکردهای نوین(1392)، تهران، اندیشه عصر، چاپ چهارم
پرادل، ژان، تاریخ اندیشه‏های کیفری(1381)، ترجمه علی حسین نجفی ابرندآبادی، تهران، سمت، چاپ اول
تدین، عباس، تقریرات در جرم‏شناسی علی حسین نجفی ابرند ابادی(1381)، کارشناسی ارشد دانشگاه امام صادق7
جعفری لنگرودی، محمد، مبسوط در ترمینولوژی حقوق(1378)، تهران، گنج دانش، چاپ اول
حاجی تبار، حسن، «جایگاه جایگزین‏های حبس در نظام عدالت کیفری ایران»(1378)، مجله حقوقی دادگستری، شماره 64
حبیب‏زاده، محمد، قانون‏مداری در قلمرو حقوق کیفری ایران(1386)، تهران، نشر دادگستر، چاپ دوم
داوودی، هما، «تأثیر عامل خانواده بر تعیین و اجرای مجازات»(1389)، دوفصلنامه علمی ـ ترویجی فقه و حقوق خانواده(ندای صادق)، سال پانزدهم، شماره 53
رایجیان اصل، مهرداد، بزه  در فرایند کیفری(1381)، تهران، انتشارات خط، چاپ اول
رضایی، غلامحسین، راهبردهای تعلیق و تعویق در فرآیند کیفری(1389)، تهران، میزان، چاپ اول
ریاضت، زینب، سیاست جنایی درقبال جرایم علیه خانواده(1390)، دوره کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی
زراعت، عباس، قانون مجازات اسلامی در نظم حقوق کنونی(1384)، تهران، ققنوس، چاپ شانزدهم
شاکری گلپایگانی، طوبی، «فقه جزا و سیاست جنایی»(بی‏تا)، فصلنامه کتاب زنان، چاپ اول
صادقی، محمدهادی، حقوق جزای اختصاصی جرایم علی اشخاص(1387)، تهران، نشر میزان، چاپ شانزدهم
ـــــــــــــ، «نقش توبه در حدود و تعزیرات(1392)، پژوهشنامه حقوق کیفری، سال چهاردهم، شماره 2
صانعی، پرویز، حقوق جزای عمومی(1382)، تهران، طرح نو، چاپ اول
صفاری، علی، کیفرشناسی(1366)، تهران، انتشارات جنگل، چاپ اول
عاملی، زین‏الدین بن علی، مسالک الافهام الی تنقیح شرایع الاسلام(1413هـ)، قم، مؤسسه المعارف الاسلامیه
عمید، حسن، فرهنگ فارسی عمی(1381)، تهران، امیرکبیر، چاپ دوازدهم
فرج‏اللهی، رضا، «شخصی کردن قضایی مجازات»(1389)، ماهنامه دادرسی، شماره 80، ص12
فروزش، روح‏الله، جایگاه عدالت ترمیمی در فقه اسلامی و حقوق ایران(1386)، تهران، انتشارات خرسندی، چاپ اول
کاتوزیان، ناصر، حقوق مدنی وخانواده(1376)، تهران، بهمن برنا، چاپ پنجم
ــــــــــ، فلسفه حقوق(1359)، تهران، انتشارات بهمنشیر، چاپ دوم
کاظمی، سجاد، «تبلورقاعده انصاف دراصل فردی کردن مجازات‏ها»(1391)، فصل‏نامه تعالی حقوق، شماره‏های 16و17
کامیاب، حسین، جنبه‏های سیاست جنایی ایران در قبال مواد مخدر(1380)، پایان‏نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه امام صادق7
کلارکسون، تحلیل مبانی حقوق جزا(1374)، ترجمه حسین میرمحمدصادقی، مرکز انتشارات جهاد دانشگاهی شهید بهشتی، چاپ دوم
گسن، ریموند، جرم شناسی کاربردی(1384)، ترجمه مهدی کی‏نیا، تهران، انتشارات سلسبیل، چاپ اول
گلدوزیان، ایرج، حقوق جزای عمومی ایران(1385)، تهران، انتشارات دانشگاه تهران، چاپ پنجم
گودرزی بروجردی، محمدرضا، «کیفرشناسی فایده گرا»(1384)، مجله اصلاح و تربیت، شماره44
لازرژ، کریستین، سیاست جنایی(1375)، ترجمه علی حسین نجفی ابرندآبادی، تهران، یلدا، چاپ اول
محقق داماد، مصطفی، قواعد فقه(بخش جزایی) (1383)، تهران، مرکز نشر علوم اسلامی، چاپ چهارم
محیانی، امیر، کیفرزدایی در سیاست جنایی ایران(1390)، پایان‏نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه مازندران
معین، محمد، فرهنگ فارسی متوسط(1374)، تهران، انتشارات امیرکبیر، چاپ اول
مقدسی پور، علی، «روش‌های برخورد تربیتی با مجرم»(1389)، ماهنامه‌‌ معرفت ـ ویژه‏نامه‌ تربیتی، شماره‌ 92
مکارم شیرازى، ناصر، تعزیر و گستره آن(1425هـ)، انتشارات مدرسه الإمام علی بن أبی طالب7، قم، چاپ اول
نجفی ابرندآبادی، علی  دانشنامه جرم شناسی(1377)، تهران، مرکز چاپ و وانتشارات دانشگاه شهید بهشتی، چاپ اول
ـــــــــــــ، تقریرات درس حقوق کیفری عمومی 2 (اقدامات و کیفرهای جایگزین زندان) (1379)، دوره کارشناسی ارشد دانشگاه شهید بهشتی
ـــــــــــــ، «حبس خانگی»(1380)، فصلنامه مدرس، دوره 5، شماره 4
ـــــــــــــ، «مجازات‏های جامعه‏مدار در لایحه قانون مجازاتهای اجتماعیجایگزین زندان»، (1385)، مجموعه مقالات همایش راهکارهای کاهش جمعیت کیفری زندان تهران، میزان  
یزدیان جعفری، جعفر، «اصل فردی کردن مجازات‏ها؛ تبعیضی فاحش یا عدالتی عادلانه‏تر» (1385)، مجله فقه و حقوق، سال سوم، شماره 11