حمایت از زنان در مقابل خشونت جنسی (واکاوی اسناد نسل‌های چهارگانه محاکم بین‌المللی کیفری)

نوع مقاله : علمی- ترویجی

نویسندگان

1 استادیار گروه حقوق دانشگاه قم، قم، ایران

2 دانشجوی دکتری حقوق بین الملل دانشگاه قم

3 پژوهشگر دکتری حقوق بین‏ الملل دانشگاه قم، قم، ایران

چکیده

خشونت جنسی علیه زنان، از دیرباز وجود داشته و امروزه نیز جامعه بین­المللی نظاره­گر ارتکاب آن است. محاکم بین­المللی کیفری که رسالت خود را مقابله با بدون کیفر ماندن جنایات بین­المللی در معنای عام آن می­دانند، اندک اندک، به سمت ­و سویی رفته‏اند که به‏صراحت، خشونت علیه زنان را به مثابه جرم، داخل در صلاحیت ذاتی دادگاه دانسته­اند؛ حال آن که پیش­تر، این گونه نبوده است. روند تکاملی این مهم به سویی است که کسانی را که درصدد بر هم زدن نظم بین­المللی باشند، از تعقیب در امان نگذارد. مقاله پیش­رو از رهگذر تدقیق در اسناد نسل­های چهارگانه این مراجع قضایی به امکان­سنجی مقابله بین­المللی کیفری با پدیده شوم خشونت جنسی علیه زنان در انحای گونا­گون آن پرداخته و دریافته است سازوکارهای بین­المللی در مقابله با بی­کیفرمانی خشونت جنسی به رغم دستاوردهایی که داشته، نتوانسته است مانع از تحقق هرگونه خشونت جنسی گردد. در این راه مقتضی است با به کارگیری عبارت­های دقیق و روشن و دور از  کلی­گویی، به جرم‏انگاری مصادیق گونا­گون خشونت جنسی علیه زنان پرداخته شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Protection of Women against Sexual Violence: Scrutinizing Documents of Four Generations of International Criminal Courts

نویسندگان [English]

  • Mohsen Ghadir 1
  • Zahra Mahdavi 2
  • Mohammad Setayeshpur 3
1 Associate Professor of Law at Qom University, Qom, Iran
2 Ph.D. student of international law at Qom University
3 Researcher Ph.D. International Law, Qom University, Qom, Iran
چکیده [English]

Sexual violence against women has been existed from long ago however the current international trend has been silent in this regard. Combating impunity in its general meaning, the international criminal courts gradually have tended to explicit sexual violence against women as a Court- based Jurisdiction crime contradictory to the common trend.  The revolutionary subject has stenghten the process of prosecution for those who seek to disrupt the international legal order. Analyzing judiciary documents of four generations, the present paper confirms the feasibility of international mechanism to combat impunity against sexual violence, however according to this research; they have not been so much successful in all aspects. It seems that violence against women should be dealt with a great concern of scrutiny in terms of the cases as well as documentation.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Protections of Women
  • Sexual Violence
  • Generations of International Criminal Courts
  • Impunity
  • International Law Mechanisms
اشتری، بهناز،  قاچاق زنان بردگی معاصر(1385)، تهران، میزان
اعزازی، شهلا، خشونت خانگی(1380)، تهران، انتشارات سامی
امیری، فاطمه، «توسعه حقوق بین ‏المللی کیفری بر پایه جرم انگاری ازدواج اجباری به عنوان جنایت علیه بشریت توسط دادگاه ویژه سیرالئون»(1389)، مجله حقوقیبین ­المللی، تهران، مرکز امور حقوقی بین ­المللی ریاست جمهوری، شماره 43
الهام غلامحسین، «خشونت های قانونی و نظام های سیاسی»(1379)، فصلنامه کتاب نقد  قم، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، شماره 14ـ15
انوری، حسن، فرهنگ بزرگ سخن(1381)، تهران، انتشارات سخن
خاک، روناک، «جرم‏انگاری خشونت جنسی در حقوق بین­المللی کیفری»(1387)، مجله حقوقی بین المللی،  تهران، مرکز امرو حقوقی بین­المللی ریاست جمهوری شماره 39
دهخدا، علی اکبر، لغت نامه(1377)، تهران، مؤسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران
رمضانی قوام­آبادی، محمدحسین، «تأسیس شعب فوق­العاده سنگال برای محاکمه حیسن هابره: یک گام به جلو در راستای مبارزه با جنایات بین­المللی»(1392)، پژوهشنامه حقوق کیفری، سال چهارم، گیلان، گروه دانشگاه گیلان، شماره 2
ذاکریان، مهدی، مفاهیم کلیدی حقوق بشر بین­المللی(1383)، تهران، نشر میزان
شریعت باقری، محمد جواد، «نگاهی به اساسنامه دیوان کیفری بین‏المللی»(1377)، فصلنامه دیدگاه‏های حقوقی قضایی(دیدگاه­های حقوقی)، تهران، دانشگاه علوم قضائی و خدمات اداری ـ قوه قضائیه
صالحی، جواد، «رویه قضایی دادگاه‏های بین­المللی کیفری در مواجهه با جرایم جنسی علیه کودک سربازان دختر»(1395)،  فصلنامه رفاه اجتماعی، شماره 61
عینی زاده، علی­اکبر (1379)، حمایت­های ویژه از زنان در معاهدات بین­المللی، پایان­نامه کارشناسی ارشد حقوق بین­الملل، دانشگاه شهید بهشتی
قدیر، محسن، «ارزیابی نسل­های دادگاه‏های بین­المللی کیفری»(1395)، کرسی نظریه‏پردازی علمی ترویجی دانشگاه قم، قابل مشاهده در:
قوامی، جلال، درس­های که نمی­آموزند(1387)
کسینجر، هنری، دیپلماسی آمریکا در قرن 21 (1381)، مترجم ابوالقاسم راه­چمنی، ابرار معاصر
متاجی، محسن، «بررسی عنصر روانی جنایت نسل­زدایی در پرتو رأی دیوان بین­المللی دادگستری در قضیه کرواسی علیه صربستان»(1394)، فصلنامه مطالعات بین­المللی پلیس، تهران، پلیس بین الملل ناجا، شماره23
مرتوس، جولی، زن، جنگ و بحران (1384)، ترجمه نجله خندق، نشر قصه
معظمی، شهلا و نمامیان، «پیمان، نسل سوم محاکم کیفری بین­المللی؛ دستاوردها، هنجارها و چالشها»(1394)، فصلنامه پژوهشحقوقکیفری، شماره 11
مؤذن­زادگان، حسنعلی؛ محمد­علی حیدری، و امین نیکومنظری، «خصومت­های مسلحانه و خشونت علیه زنان و کودکان از منظر مقررات بین­المللی»(1392)، فصلنامه زن و فرهنگ، اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اهواز، شماره 17
مومنی، مهدی، حقوق بین­المللی کیفری (1393)، تهران، شهر دانش
نویمان فرانتس، آزادی، قدرت و قانون(1390)، ترجمه عزت الله فولادوند، تهران، انتشارات خوارزمی
هزاوه­ای، محمدرضا، «معناشناسی خشونت»(1383)، نشریه کتاب زنان، شماره 23
واحد آموزش مرکز حقوق کیفری بین­المللی ایران با همکاری لادن افشاری، پرسش و پاسخی درباره حیسن هابره(1395)
 
Aptel, Cecile, Unpunished Crimes: The Special Court of Sierra Leone and Children (2014), in Charles Chernor Jallah, The Sierra Leone Special Court and its Legacy: The Impact for Africa and International Criminal Law, Cambridge University Press, P.340-361
Brammertz, Baron Serge and Michelle, Jarvis, Prosecuting Conflict-Related Sexual Violence at the ICTY (2016), Oxford University Press
Brickell, Katherine, Free in the House: Gendered Experience of Drunkenness and Violence in Siem Reap (2008). Geoforum, vol. 39, 1667-1675
Broadhurst, Roderic, Bounhours, Thierry and Bouhours, Brigitte, Violence and the Civilizing Process in Cambodia (2015), Cambridge University Press
de Brouwer, Anne-Marie and Ka Hon Chu, Sandra, The Men Who Killed Me: Rwandan Survivors of Sexual Violence (2012), Douglas and McIntyre Publishers
de Brouwer, Anne-Marie, Supranational Criminal Prosecution of Sexual Violence: The ICC and Practice of the ICTY and ICTR (2005). Intersentia nv
Divine, Grace, No Safe for Women, Stop Violence Against Women: Challenge 2017 (2017), Create Space Independent Publishing Platform
EAC, Statute of the Extraordinary African Chambers (2012)
Eboe-Osudi, Chile, International Law and Sexual Violence in Armed Conflicts (2012), Martinus Nijhoff Publishers
Fall, Mbacke, the Extraordinary African Chambers: The Case of Hissene Habre (2014). Africa and the International Criminal Court, P.117-131
ICC, Prosecutor v. Jean-Pierre Bemba Gombo, Case No. ICC-01/05-01/08 (2018)
ICC, Prosecutor v. Lubango, Case No. ICC-01/04-01/06-2748-Red (2011)
ICC, Rome Statute of the International Criminal Court (1998)
ICTR, Prosecutor v. Jeane-Paul Akayesu, Case No. ICTR-96-4-T-2 sec, (1998)
ICTR, Statute of the International Criminal Tribunal for the Rwanda and related Updates (1994)
ICTY, Prosecutor v. Dragoljub, Kovac and Vukovic, Foca case, Case No. IT-96-23-T (2001)
ICTY, Prosecutor v. Zejnil, Zdrakov, Hazim and Esad, Celebici case, Case No. IC-96-21-T (1998)
ICTY.Statute of the International Criminal Tribunal for the former Yugoslavia and the related Updates (1993)
IMTFE.International Military Tribunal for the Far East Charter (Also known as the Charter of the Tokyo Trials or the Tokyo War Crimes Tribunal) (1946)
Klip, Andre and Sluiter, Goran, Annotated Leading Cases of International Criminal Tribunals, The International Criminal Tribunal for Rwanda 2000-2001 (2003), vol.6, Intersentia
Laucci, Acyril, Digest of Jurisprudence of the Special Court for Sierra Leone: 2003-2005 (2007), Martinus Nijhoff Publishers
Nowrojee, Binaifer, A Lost Opportunity for Justice: Why Did the ICTR Not Prosecute Gender Propaganda? (2007), in Allan Thompson, the Media and the Rwanda Genocide, International Development Research Centre, P. 275-362
Protocol Additional to the Geneva Conventions of 12 August 1949, and relating tothe Protection of Victims of Non-International Armed Conflicts (Protocol II) (1977)
Takeda, Kayoko, Interpreting the Tokyo War Crimes Trial: A Sociopolitical Analysis (2010), University of Ottawa Press - Articles
Vask, Karel, A30. Year Struggle: the Sty stained effort to give force of law to the universal declaration of Human Rights (1977), UNESCO Courier
Williams, Sarah, the Extraordinary African Chambers in the Senegalese Court: An African Solution to an African Problem (2013), Journal of International Criminal Justice, vol. 11, 1139-1160
Zinsstag, Estelle and Buck-Nielson, Virginie, Wartime Sexual Violence and Conventional and Restorative Justice Responses: The Potential of a ‘Blended Approach’ within Transitional Justice (2017), in Estelle Zinsstag and Marie Keenan, Restorative Responses to Sexual Violence: Legal, Social and Therapeutic Dimensions, Routledge, 69-92
SCSL. Statute of the Special Court for Sierra Leone (2000)
UNGA. A/RES/48/104 (1993)
UNSC. S/RES/808 (1993)
UNSC. S/RES/827 (1993)
UNSC. S/RES/918 (1994)
UNSC. S/RES/955 (1994)                
WHO. World Report on Violence and Health (2002)
پایگاه‏های اینترنتی
http://www.ana.ir/news (last visited: 18.02.28)
http://www.icicl.org (last visited: 18.02.28)