ساز و کار مبانی دینی در تحقق توسعه قضایی

نوع مقاله : علمی- ترویجی

نویسنده

مدرس و پژوهشگر

چکیده

حجم کثیر پرونده‌های قضایی، هزینه بالا و اطاله دادرسی، تضییع حقوق متهم و شاکی را در پی دارد و مشکلاتی را فراروی دستگاه قضایی و حکومت اسلامی می‌‌دهد؛ لذا اولیای امور را بر آن داشته تا بر توسعه قضایی اهتمام ورزیده، به عنوان اقدامی ضروری راهکارهایی نظیر جرم‌زدایی، زندان‌زدایی و قضازدایی را ارائه نمایند؛ لیکن تحقق این امر در عمل با چالش‌هایی مواجه شده است. از آن جا که شاخصه‌های توسعه قضایی و مفهوم آن تداعی‌گر عدالت قضایی برخاسته از متن اسلام ناب محمدی و همسو با عدالت علوی می‌باشد، محورهای عملیاتی آن در صورتی ساز و کار مناسبی جهت تحقق توسعه قضایی محسوب خواهند شد که مبتنی بر اندیشه‌ها و سیاست‌های قضایی اسلام عمل نمایند.
در این مقاله، شاخصه‌های توسعه قضایی تبیین می‌شود و سپس ساز و کار محورهای عملیاتی آن مورد نقد و بررسی قرار می‌گیرد و بر لزوم ملحوظ نمودن روح رأفت اسلام در دادرسی‌ها و اهتمام بر پیشگیری از وقوع جرم،اصلاح، توبه و ترویج فرهنگ عدالت ترمیمی تأکید می‌گردد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Religious Guidelines for the Materialization of Judicial Improvement

نویسنده [English]

  • Azrah Khalilee
Lecturer and Researcher
چکیده [English]

The tremendous number of pending judiciary cases that require high judiciary expenses has lead to the infringement of the rights of the accused and the plantif, thus creating many problems for judicatures and the Islamic government. Therefore authorities are trying to take necessary steps to reduce crimes and imprisonment, but to achieve such goals they have faced many difficulties. Improving judiciary power and it's concept requires a fair judiciary which originates from a pure and just Islamic system.
In this article those factors relating to the improvement of judiciary system are clarified. On the other hand different guidelines and criteria of it's practicability is analysed and studied. Given the emphasis on Islamic Justice in litigation it has tried to prevent crimes and to put more emphasis on reform, repentance and the propagation of a fair Islamic culture.

کلیدواژه‌ها [English]

  • judicial improvement
  • reduce crime and imprisonment
  • prevention
  • Repentance
  • rehabilitation

عنوان مقاله [العربیة]

آلیات استخدام المبادىء الدینیة فی التنمیة القضائیة

چکیده [العربیة]

إنّ الکمّ الهائل من الملفات و الإضبارات القضائیة، و التکالیف الباهظة و إطالة فترة الترافع سیکون من تبعاتها تضییع حقوق المتهم و الشاکی فی الوقت ذاته، ممّا یجعل الجهاز القضائی و الحکومة الإسلامیة تواجه العدید من المشاکل؛ فمن هذا المنطلق جاء اهتمام المسؤولین بالتنمیة القضائیة، باعتبارها إجراء ضروریاً لیقدّموا حلولاً عملیة کمکافحة الإجرام و السجن و المقاضات، لکن تطبیق هذا الأمر قد واجه تحدیات عدیدة. بما أنّ موشرات التنمیة القضائیة و مفهومها توحی بالعدالة القضائیة المنبعثة عن الإسلام المحمدی الأصیل و المنسجم مع العدالة العلویة، فآلیاتها الهادفة إلى تحقیق التنمیة القضائیة تکون مقبولة إذا ما کانت قائمة على الأفکار و السیاسات القضائیة الإسلامیة.

فی هذا المقال یتمّ تبیین مؤشرات التنمیة القضائیة و من ثمّ نقد آلیات التطبیق و دراستها، مع التأکید على ضرورة الأخذ بمبدأ الرأفة الإسلامیة فی المرافعات و المحاکمات و الإهتمام بالوقایة من الجریمة و الإصلاح و التوبة و إشاعة ثقافة العدالة الترمیمیة.

کلیدواژه‌ها [العربیة]

  • التنمیة القضائیة
  • تقلیص حجم المقاضات و الإجرام و الإلقاء فی السجن
  • الوقایة
  • التوبة
  • العدالة الترمیمیة