مبانی مشروعیت و اصول راهبردی حکمیت در شوراهای حل اختلاف خانواده

نوع مقاله : علمی- ترویجی

نویسنده

مدرس حوزه علمیه و دانشگاه آزاد اسلامی

چکیده

حکمیت در قوانین موضوعه ایران به صور مختلف مثل شورای داوری، خانه انصاف و شورای حل اختلاف مد نظر قرار گرفته و به لحاظ اهمیت و جایگاه‌ها رفیع خانواده در اسلام و ضرورت تحکیم این نهاد مقدس، تعدادی از شعب شورای حل اختلاف به دعاوی خانوادگی اختصاص یافته است. لیکن به نظر می‌رسد برخی از قوانین مربوط به خانواده در راستای اهداف شریعت و بنابر مصلحت‌ خانواده وضع نشده است و تشدید دعاوی خانوادگی را در پی دارد. امور مزبور و نارسایی آیین نامه اجرایی شوراهای حل اختلاف، موجب کاهش درصد موفقیت اعضای این شعب شده، ایجاب می‌نماید که قانونگذار در بازبینی قوانین و آیین‌نامه‌های موجود و تقنین مواد جدید، اصول راهبردی حکمیت را بیش از پیش مورد امعان نظر قرار دهد. مقاله حاضر ضمن بیان مبانی مشروعیت حکمیت، شرایط حکمین و محدوده صلاحیت ایشان در حیطه دعاوی خانوادگی و تطابق شوراهای حل اختلاف خانواده با اصول حکمیت شرعی، کارکرد این نهاد جدید را با محوریت ویژگی‌های دعاوی خانوادگی مورد نقد و بررسی قرار داده، راهکارهایی را در جهت توفیق بیشتر در ایجاد سازش بین زوجین و تحکیم بنیان خانواده ارائه می‌نماید

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

The Legal Principle of Arbitration and It's Applicability in The Council of Family Crisis

نویسنده [English]

  • Azra Khalili
Lecture
چکیده [English]

Arbitration is considered diverse in Iranian statute. Many arbitaratory organizations or institutions, such as the council of arbitration regarding the importance of family in Islam and the necessity of strengthening this holy family foundation have been established. Some councils are established to resolve family cases, but it seems some family laws, due to religious discrepancy over the divine law and the welfare of the family are not enacted, and has led to the intensification of family crisis .In addition to the above mentioned factors and the executive incompetency of such laws these councils have not been successful. Therefore it is necessary to review the present rules and regulations and legislate new laws in order to provide practical principles of arbitration.
The present article, while stating the legal principle of arbitration, the characteristics of arbitrators, and the extent of their jurisdiction in resolving family crisis addresses the performance of the arbitratory council to see whether it is doing it's duty according to the principle of arbitration. Finally it offers some suggestions for improving the relationship between couples so that they will have a successful marriage and to strenghthen the foundation of the family.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Arbitration
  • ruling
  • Legitimacy
  • modify interest
  • Family
  • the council of resolving family crisis

عنوان مقاله [العربیة]

أسس شرعیة التحکیم و مبادى تطبیقه فی مجالس حل الخلافات الأسریة

چکیده [العربیة]

یتجلّى التحکیم فی القوانین الوضعیة الإیرانیة عبر جهات مختلفة مثل مجالس التحکیم و دار النقابة و مجلس حل الخلافات. و نظراً الى أهمیة الأسرة و مکانتها السامیة فی الإسلام و ضرورة التحکیم فی هذا القانون المقدس, تم تخصیص عدد من فروع حل الخلافات بدعاوی الأسرة. لکن یبدو أنّ بعض القوانین المتعلقة بالأسرة لم توضع على أساس الشریعة و وفقاً لمصلحة الأسرة. و هذا ما یؤدّی الى تفاقم دعاوی الأسرة؛ فالأمور المذکورة و النقص و العجز الموجود فی النظام الداخلی التنفیذی لمجالس حل الخلافات أدّت الى انخفاض النسبة المئویة لنجاح أعضاء هذه الفروع. و هذا الأمر یفرض على المقنن أن یأخذ بنظر الإعتبار اصولاً عملیة للتحکیم خلال إعادة نظره فی القوانین و الأنظمة الداخلیة الموجودة و تشریع مواد جدیدة.
و هذا المقال یشیر الى أسس شرعیة التحکیم و یذکر شروط الحکمین و مدى مؤهلاتهما فی مجال البتّ فی دعاوی الأسرة، کما یبیّن مدى التطابق بین قوانین مجالس حل الخلافات العائلیة و بین أصول التحکیم الشرعیة, ثم یدرس و ینتقد عمل هذه المؤسسة الجدیدة بالترکیز على خصوصیات دعاوی الأسرة و یقدّم حلولاً هدفها ایجاد التفاهم بین الزوجین و تعزیز کیان الأسرة.

کلیدواژه‌ها [العربیة]

  • التحکیم
  • الحکم
  • الشرعیة
  • الإصلاح
  • المصلحة
  • الأسرة
  • مجلس حل الخلافات