دادگاه خانواده در نظام قضایی ایران

نوع مقاله : علمی- ترویجی

نویسنده

حقوقدان بازنشسته قوه قضائیه

چکیده

دادگاه اختصاصی خانواده در اجرای بند 3 از اصل بیست و یکم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و بر طبق قانون مصوب 14 مهر ماه 1376 مجلس شورای اسلامی برای حفظ کیان و بقای خانواده، رسیدگی به دعاوی خانوادگی و اختلافات زناشویی، استفاده از نظر مشورتی زنان حقوقدان، داوری و حکمیت و برای جلوگیری از تزلزل خانواده‌ها تشکیل شده و در تمام شهرها به تناسب تعداد جمعیت، شعبه دارد و به طور اختصاصی به اموری رسیدگی می‌کند که در قانون تصریح شده است که سایر دادگاه‌های عمومی حق رسیدگی به این امور را ندارند. مقاله حاضر جایگاه دادگاه ویژه دعاوی خانوادگی را در نظام قضایی جمهوری اسلامی ایران نشان داده، تشکیل دادگاه‌های اختصاصی خانواده و تشکیلات آن را بررسی می‌کند و صلاحیت دادگاه‌های مزبور، آیین‌دادرسی و آراء صادر شده از سوی آنها را بیان می‌دارد. علاوه بر این نظارت دیوان عالی کشور بر دادگاه‌های خانواده و نمونه‌هایی از آرا وحدت رویه را در این زمینه می‌آورد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Family Court of Law in Iranian Judiciary System

نویسنده [English]

  • Dr. Fath' Allah Yavari
jurist of Judicial system of Iran
چکیده [English]

The special family court of law which studies family cases and spouse problems, was established to perform Article 3 of the principle of the 21st law. In accordance to the above law which was ratified on the 14th of Mehr 1376, in the Islamic consultative assembly, it intends to arbitrate the family cases with the help of women jurist to prevent family break up. There are different branches of special family court in different cities in proportion of its population. According to the ratified law it studies the cases which other courts are not allowed to do so as it is stipulated in the law. In this article it gives a clear picture of the special family court in the judiciary system of the Islamic Republic of Iran. The writer also talks about all of its duties and procedures of ratifying a law, the jurisdiction of the special family court of law, judiciary rule and how the verdict is issued by them as well as how the high court observes the procedure of special family court of law and gives some examples of the unanimous practice in their cases.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Family court of law
  • Jurisdiction
  • system
  • judiciary rule

عنوان مقاله [العربیة]

محکمة الأسرة فی نظام القضاء الایرانی

چکیده [العربیة]

قد تمّ تأسیس محکمة الأسرة الخاصة تنفیذاً للبند الثالث من الأصل الحادی و العشرین من دستور الجمهوریة الإسلامیة الإیرانیة، و حسب القانون المصادق علیه فی 14 مهر من عام 1376هـ.ش بمجلس الشوری الاسلامی، و ذلک من أجل حفظ کیان الأسرة و بقاءها، و العنایة بالدعاوی العائلیة و الخلافات الزوجیة، و الاستفادة من مشورة عالمات القانون، و الحکمیة و الصد من هشاشة العوائل. و جدیر بالذکر أنّ لها فروع فی جمیع المدن حسب النسمة، و تعالج الأمور بأسلوب مدروس حیث تمّ التصریح فی القانون بأن سائر المحاکم العامة لا یحق لها معالجة هذه الامور. هذه المقالة قد أبرزت مکانة محکمة الأسرة الخاصة فی نظام القضاء الإیرانی، کما درست تأسیس محاکم الأسرة الخاصة منذ طرح القانون و المصادقة علیه الی أن تمّ تأسیسها، و قد بینت أهلیة هذه المحاکم و قانون المحاکمات و الآراء الصادرة من قبلها. و بالإضافة الی ذلک تشیر الی إشراف المحکمة العلیا علی محاکم الأسرة و تأتی بنماذج من الآراء الموحدة فی هذا المجال.

کلیدواژه‌ها [العربیة]

  • محکمة الأسرة
  • الأهلیة
  • تأسیس
  • الأنظمة
  • قانون المحاکمات