جایگاه حق قسم در تحکیم کیان خانواده

نوع مقاله : علمی- ترویجی

نویسندگان

1 استادیار گروه فقه و حقوق اسلامی دانشگاه امام صادق7 پردیس خواهران

2 دانش ‏آموخته کارشناسی ارشد حقوق خانواده دانشگاه امام صادق پردیس خواهران

چکیده

نهاد قسم یک راهبرد شرعی برای تحکیم روابط زوجین و پیشگیری از انحلال نهاد خانواده است؛ زیرا این حق با هدف تحقق حکمت­های ویژه­ای چون استیناس، عدالت، حسن­معاشرت و آرامش زوجین تشریع شده است. بررسی­ها نشان می­دهد حق قسم با هدف تحقق امور معنوی و عاطفی در روابط زوجین تشریع شده­ و حکمت­های تشریع آن بین زوجین مشترک است و اصول اساسی تحکیم بنیان نهاد خانواده را تأمین می‏کند. مشهور فقها معتقدند حق قسم اختصاص به زوجات متعدد ندارد و زوجه واحده نیز از این حق برخوردار است. لذا در فرض خانواده­ تک­همسری نیز حق قسم، موجب تحکیم کیان خانواده می‏شود. این در حالی است که بررسی منابع تقنینی، حاکی از خلأ جدی قانونی در ارتباط با حق قسم است؛ لذا در این مقاله با روشی تحلیلی- توصیفی، ابتدا حکمت­های تشریع حق قسم و آثار مترتب بر آن بررسی می‏شود، سپس جایگاه حق قسم در تحکیم کیان خانواده مورد تحلیل قرار می‏گیرد و در پایان با توجه به جایگاه ویژه حق قسم در تحکیم کیان خانواده، پیشنهادهای قانونی مبتنی بر منابع اصیل فقهی، در راستای رفع خلأهای قانونی حق قسم ارائه می‏شود. این پیشنهادها عبارتند از: پیش­بینی نظارت حاکم بر اجرای حق قسم، جرم­انگاری امتناع زوج از اجرای حق قسم، و طلاق حاکم. 

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

The Place for the Right to Swear for the Stabilization of the Family

نویسندگان [English]

  • Kobra PourAbdollah 1
  • sedighe mohamadhasani 2
2 -
چکیده [English]

The nature of the vow is an Islamic strategy for stabilizing relations between spouses and preventing the dissolution of the family institution. Because this right has been legislated for the realization of special wisdoms, for example familiarity, justice, good companionship and tranquility of couples. Studies show that the right to swear has been legislated with the goal of realizing spiritual and emotional affairs in the relations between spouses and the wisdom of legislation in a vow are common between spouses and provides the basic principles of the consolidation of the foundation of the family.  Studies show that the right to swear with the goal of realizing spiritual and emotional affairs in the relations of the spouses is organized and its wisdom is coordinated between the couples and provides the basic principles for the consolidation of the family’s foundation. Famous jurists believe that the right to swear is not allocated polygyny and believe that one spouse has this right. Therefore, in monogamous families it is assumed that right to swear will strengthen the family.However, the review of legislative sources suggests that there is a serious legal gap in relation to the right of swear. Therefore, in this article wisdom of legislation in the right of swear and its consequences are examined using the Analytical-Descriptive Method, then for the right to swear in the consolidation of the family is analyzed, and in the end due to the special place for the right to swear in the stabilization of the family, legal proposals based on authentic sources of jurisprudence are presented in order to resolve the legal gap of the right to swear. These suggestions include: anticipation of the ruling governing the implementation of the right to swear, bethinking the couple's refusal to exercise the right to swear as being criminal, and divorce.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Right to swear
  • stabilization of the family
  • Familiarity
  • Justice
  • good companionship

عنوان مقاله [العربیة]

مکانة حق القسم فی تعزیز کیان الأسرة

چکیده [العربیة]

یعتبر حق القسم طریقة شرعیة لتوطید الأواصر الزوجیة و للوقایة من التفکک الأسری؛ ذلک أنه قد تم تشریع هذا الحق لتحقق حکماً خاصة منها الإسئتناس و العدالة و حسن المعاشرة و السکینة بین الزوجین. تدل الدراسات علی أن حق القسم جاء تشریعه لتحقیق الأمور المعنویة و العاطفیة المرتبطة بالعلاقة الزوجیة و حکم تشریعه مشترک بین الزوجین و هی تمتین أواصر الأسرة. یری مشهور الفقهاء أن حق القسم لا یختص بحالة تعدد الزوجات فحسب و قد تم إعطاء هذا الحق للزوجة الواحدة أیضاً إذاً فإن حق القسم یؤدی إلی تعزیز کیان الأسرة فی حالة وجود زوجة واحدة فی الأسرة کذلک. هذا و إن دراسة المصادر التقنینیة تشیر إلی أنه هناک فراغ تشریعی واضح فیما یخص حق القسم. ففی هذا المقال و باستخدام الطریقة التحلیلیة- التوصیفیة تمت دراسة الحکم فی تشریع حق القسم و الآثار المترتبة علیه بدایة؛ ثم بعد ذلک تم تتبین مکانة حق القسم المتمیزة فی تعزیز کیان الأسرة و أخیراً نظراً إلی أهمیة حق القسم و دوره فی تعزیز کیان الأسرة تقترح الدراسة طرق حل قانونیة من أجل سد الفراغ التشریعی فی مجال حق القسم بناء علی المصادر الفقهیة الأصیلة. و من هذه الإقتراحات: توقع الرقابة علی تطبیق قانون حق القسم و اعتبار عدم التزام الزوج بحق القسم جریمة و طلاق الحاکم.

کلیدواژه‌ها [العربیة]

  • حق القسم
  • تعزیز الأسرة
  • الإستئناس
  • العدالة
  • حسن التعامل