حق آموزش و تربیت کودک در قوانین ایران و اسناد حقوق بشر

نوع مقاله : علمی- ترویجی

نویسندگان

1 استاد گروه حقوق دانشگاه گیلان

2 دانشجوی دانشگاه آزاد واحد علوم و تحقیقات گیلان

چکیده

تربیت از ارکان مهم سعادت بشر است که خانواده در آن نقش بسیار ایفا می‏کند. سؤال اساسی این است که حقوق و تکالیف والدین در تربیت کودک طبق نظام حقوقی ایران و اسناد حقوق‏بشر چه مصادیقی دارد و از چه زمانی آغاز می‏شود؟ آیا والدین در انتخاب شیوه تربیت کودک خود آزادند؟ آیا آنان حق دارند در امر تربیت، از تنبیه و تأدیب کودک استفاده کنند؟ بررسی حقوق ایران و اسناد حقوق‏بشر نشان می‏دهد که تربیت کودک به طور صریح از بعد تولد او آغاز می‏شود. پرورش جسمی و روانی و اخلاقی کودک، تأمین امکانات مربوط به نگاهداری و تحصیلات اجباری، تربیت مذهبی و تنبیه کودک و  نیز اطاعت کودک از والدین و احترام به ایشان، از حقوق و تکالیف والدین در این زمینه از منظر حقوق داخلی است. در اسناد حقوق‏بشر، تنبیه به منظور تربیت پذیرفته نمی‏شود و اطاعت کودک از والدین و احترام به ایشان با سکوت روبروست. در بحث تربیت مذهبی کودک نیز والدین تنها حق دارند آموزه‏های مذهبی مطابق معتقدات خویش را به کودک آموزش دهند. این مقاله به طور مختصر، حقوق و تکالیف مزبور را بررسی می‏کند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Right of a Child's Education and Training in Iran's law and Human Rights Documents

چکیده [English]

Training is an important element of human welfare and prosperity in which the family plays a critical role. The fundamental question is that what are the examples of the rights and duties of parents in the rearing of their children according to Iran legal system and human rights documents? When do they begin? Are parents free to choose their children's training techniques? Do they have the right to use punishment, correction and discipline in the training processes? An analysis of law in Iran and human rights documents clearly shows that a child's training begins after its birth. The physical, psychological and moral training of a child, the provision of facilities related to compulsory education, religious training and the child's punishment as well as the child's obedience and respect for his parents, are just some of the rights and duties of the parents from the viewpoint of civil law. In human rights documents, punishment is not accepted as training and a child's obedience of and showing respect for them is followed by silence. In the discussion of the child's religious training, as well, only the parents have the right to teach their children religious teachings according to their beliefs. This article briefly analysis the above mentioned rights and duties.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Training
  • education
  • Parents
  • Children
  • Rights
  • Duties
  • آذربایجانی، مسعود، «نقد تربیتی بر کنوانسیون حقوق کودک»، فصلنامه کتاب زنان، شماره 16، تهران، 1389
  • اخلاقی ، «نقش دین در تربیت فرزندان (2)»، نشریه‏ علوم قرآن و حدیث «فرهنگ کوثر»، شماره84، قم، 1389
  • اخلاقی، اسماعیل، «نقش دین در تربیت فرزندان»، نشریه‏ علوم قرآن و حدیث فرهنگ کوثر، شماره 81، قم، 1389
  • اسدی، لیلا سادات، «حریم خصوصی کودک و حق والدین بر تربیت»، دوفصلنامه فقه و حقوق خانواده (ندای صادق)، تهران، شماره 50، 1388
  • امامی، سید حسن، حقوق مدنی، ج5، اسلامیه، تهران، چاپ سیزدهم، 1378
  • بیگی، جمال، بزه‏دیدگی اطفال در حقوق ایران، نشر میزان، تهران، 1384 چاپ اول
  • پیوندی، غلامرضا، حقوق کودک، سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، تهران، چاپ اول، 1390
  • توحیدی، احمدرضا، «تحلیل کنوانسیون حقوق کودک در پرتو جهان شمولی حقوق بشر»، دوفصلنامه فقه و حقوق خانواده، شماره31، 1382
  • دفتر کمیساریای عالی حقوق بشر سازمان ملل متحد با همکاری کانون بین‏المللی وکلا، حقوق بشر در دستگاه قضایی: راهنمای حقوق بشر برای قضات و حقوقدانان، ج1، ترجمه‏ سعید نوری نشاط و همکاران، سازمان دفاع از قربانیان خشونت، تهران، 1388، چاپ اول
  • شریعتمداری، علی، روانشناسی تربیتی، مؤسسه انتشارات امیرکبیر، تهران، 1374، چاپ نهم
  • صفایی، سیدحسین، امامی، اسداله، حقوق خانواده، ج2، دانشگاه تهران، تهران، 1390، چاپ پنجم
  • غرویان، محسن، تربیت فرزند با نشاط و سالم، احمدیه، قم، 1384، چاپ پانزدهم
  • قلی‏زاده کلان، فرض الله، تربیت در محیط خانواده، پارسایان، قم، 1377، چاپ اول
  • کاتوزیان، ناصر، دوره حقوق مدنی خانواده، ج2، شرکت سهامی انتشار، تهران، 1389، چاپ اول
  • کارگروه حقوق کودک کرسی حقوق بشر دانشگاه شهید بهشتی، حقوق کودک (مجموعه مقالات)، سنا، تهران، 1388، چاپ اول
  • کاوه مریان، میترا، «ویژه نقدی سه‏گانه بر کنوانسیون حقوق کودک»، فصلنامه مطالعات راهبردی زنان «کتاب زنان سابق»، شماره16، تهران، 1381
  • مصفا، نسرین و دیگران، ک‍ن‍وان‍س‍ی‍ون‌ ح‍ق‍وق‌ ک‍ودک‌ و ب‍ه‍ره‌‌برداری‌ از آن‌ در ح‍ق‍وق‌ داخ‍ل‍ی‌ ای‍ران‌، دان‍ش‍گ‍اه‌ ت‍ه‍ران‌، تهران، 1383، چاپ سوم
  • موسوی زنجانرودی، سیدمجتبی، تربیت مذهبی کودک، میثم تّمار، قم، 1378، چاپ دوم
  • وزیری، مجید، «نگاهی به وظایف تربیتی پدر در برابر کودک از دیدگاه اسلام»، تهران، فصلنامه دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران، شماره 164، 1384
  • وکیلیان، محمودرضا، «قانون و تأدیب کودکان توسط والدین»، نشریه همشهری، سال دهم، شماره 2643، تهران، 1380

 

  • Hodgkin,,Newell, p., Implementation Handbook for the Convention on Rights of the Child, United Nation Children's fund, Fully revised edition, 2002