تحول حقوق خانواده در پرتو اندیشه امام خمینی(رحمه الله علیه)؛ مقدمه ای بر منطقه ای سازی حقوق خانواده اسلامی

نوع مقاله : علمی- ترویجی

نویسندگان

1 استادیار گروه فقه و حقوق اسلامی دانشگاه شهید مطهری

2 دانش آموخته کارشناسی ارشد حقوق خانواده دانشگاه امام صادق ع (نویسنده مسؤول)

چکیده

امام خمینی از صدور انقلاب اسلامی به معنای مطرح کردن باور‌ها و ارزش‌های اسلامی در سطح جهانی سخن گفته است. نویسنده مقاله حاضر معتقد است بر اساس این نظریه امام، نظام حقوق خانواده اسلامی قابل ارائه به جهانیان است؛ لکن برای تحقق این امر، نخست باید به کمک فقه پویا و نگرش و اندیشه امام خمینی، نواقص قانونی را از نظام حقوق خانواده اسلامی زدود و با تدوین منشور حقوق خانواده، آن را روزآمد کرد؛ سپس با تشکیل سازمانی منطقه‌ای، تفاهم و همسویی حقوقی میان کشور‌های اسلامی به وجود آورد و اقدام به صدور سند منطقه‌ای کرد و سرانجام در تعاملی سازنده با جامعه جهانی، الگویی بین‌المللی ارائه داد. راهبردهای امام خمینی برای تحقق این امر، از دیدگاه نویسنده، ارائه دکترین حقوقی، توجه به مقتضیات زمان و مکان و استفاده از ظرفیت فقه پویا در پاسخ‌گویی به نیازهای نو‌ظهور است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

A Change in family law in the Light of Imam Khomeini(ra); An Introduction to the presentation of Islamic Family Law in the region

نویسندگان [English]

  • Masomeh Mazaheri 1
  • Atefeh Aghajani 2
چکیده [English]

Imam Khomeini(ra) has spoken about the exportation of the Islamic revolution in the form of spreading Islamic beliefs and values throughout the world. The author of the present article believes that according to Imam Khomeini's doctrine, the Islamic family law system can be presented to the world. However, to accomplish this, we have to first remove the legal deficiencies of the Islamic family law system and update it by drafting a family Bill of Rights by getting help from the dynamic jurisprudence thoughts and views of Imam Khomeini; then, to create legal understanding and common grounds among Muslim countries by issuing a regional document and forming a regional organization and inevitably, through constructive interaction with the international community, present an international model. From the viewpoint of the author Imam Khomeini's strategies for accomplishing this goal is to provide a legal doctrine, considering the circumstances of time and place and utilizing the capacities of dynamic jurisprudence in responding to emerging needs.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Imam Khomeini
  • Export of the Islamic Revolution
  • family law
  • globalization
  • Regionalism
  • Dynamic Jurisprudence
  • Legal Doctrine
  • Requirements of time and place

مراجع

  • امامی، اسدالله و صفایی، حسین، حقوق خانواده، تهران، انتشارات دانشگاه تهران، 1370
  • ایران‏زاده، سلیمان، جهانی‏شدن‏ و تحولات استراتژیک ‏در مدیریت ‏و سازمان، تهران، مرکز آموزش‏ دولتی، 1380
  • بی‏آزار شیرازی، عبدالکریم، «بینش فقهی امام در برخورد با رویدادهای نوین جهان»، کیهان اندیشه، شماره 29، 1369
  • تسخیرى، محمد على، حول الدستور الاسلامى فى مواده العامه، تهران، رابطه الثقافه و العلاقات الاسلامیه، 1417ﻫ.
  • جعفری، علی اکبر و ذولفقاری وحید، «اندیشه‏ها و راهبردهای اعمالی امام خمینی (ره) در نظام بین‌الملل»، فصلنامه سیاست خارجی، سال بیست و ششم، شماره2، 1392
  • داوودی، هما، «ارتباط قوانین خانواده و رویه قضایی با آسیب‌های خانوادگی»، دوفصلنامه فقه و حقوق خانواده، سال دوازدهم، شماره 47، 1386
  • درخشانی، علی اکبر، «نهادهای حقوقی را با یکدیگر و با مقتضیات زمان هم آهنگ کنیم»، نشریه حقوق، شماره 141، 1356
  • دهقانی فیروزآبادی، سید جلال، سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، تهران، نشر سمت، 1389، چاپ سوم
  • سوئیزی، پل و دیگران، جهانی‏شدن با کدام هدف؟، ترجمه ناصر زرافشان، تهران، آگاه، 1381
  • طباطبائی حکیم، سیدمحسن، مستمسک العروة الوثقی، جلد14، قم، بی‏نا، 1404ﻫ
  • طباطبایى، سید محمد حسین، بررسی‌هاى اسلامى، قم، انتشارات دفتر تبلیغات اسلامى، 1376
  • عاملى، زین الدین بن على بن احمد (شهید ثانى)، الروضه البهیه فی شرح اللمعه الدمشقیه، تهران، نشر خرسندی، 1389
  • عاملی، محمد بن مکى (شهید اول)، القواعد و الفوائد، قم، نشر دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، 1417ﻫ، چاپ دوم
  • کاتوزیان، ناصر، دوره حقوق مدنی خانواده، تهران، شرکت سهامی انتشار، 1388، چاپ اول
  • کاتوزیان، مقدمه ‏علم ‏حقوق‏ و مطالعه‏ در حقوق خصوصی ‏ایران، تهران، انتشارات ‏مدرس، 1368
  • کاستلز، مانوئل، عصر اطلاعات، ترجمه علی‏قلیان و افشین خاکباز، تهران، طرح‏نو، 1380
  • گیدنز، آنتونی، جهان رهاشده، ترجمه علی اصغر سعیدی و یوسف حاجی ‏عبدالوهاب، تهران، نشر علم و ادب، 1379
  • لاتوش، سرژ، غربی‏سازی جهان، ترجمه امیر رضایی، تهران، قصیده، 1379
  • مؤسسه تنظیم نشر و آثار امام خمینی، صدور انقلاب از منظر امام خمینی، تهران، نشر عروج، 1378
  • مرکز تحقیقات شورای نگهبان، مجموعه نظرات شورای نگهبان درباره مصوبات مجلس شورای اسلامی، دوره ششم، سال اول
  • مطهری، مرتضی، اسلام و مقتضیات زمان، تهران، صدرا، 1362، چاپ پنجم
  • موسوی خمینی، روح الله، استفتائات، قم، دفتر انتشارات اسلامی، 1422ﻫ
  • ـــــــــ، تحریرالوسیله، جلد دوم، نجف، نشر دارالمکتب العلمیه، چاپ دوم،1390ﻫ.
  • ـــــــــ، صحیفه نور، جلد5ـ17، تهران، مؤسسه تنظیم نشر و آثار امام خمینی، 1379، چاپ سوم
  • ـــــــــ، کتاب البیع، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، 1421هـ
  • ـــــــــ، کشف الاسرار، تهران، کتابفروشی علمیه اسلامیه، 1327، چاپ سوم
  • ـــــــــ، ولایت فقیه، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، 1373
  • مهرپور، حسین، « طلاق قضایی و طبیعت حقوقی آن»، مجله حقوقی و قضایی دادگستری، شماره3، 1371
  • نجفی، محمد حسن، جواهر الکلام، بیروت، مؤسسه المرتضی العالمیه، 1412ﻫ
  • هدایت‏نیا گنجی، فرج الله، «ارزیابی قوانین خانواده»، مطالعات راهبردی زنان (کتاب زنان سابق)، شماره 25، 1383

 

  • Amin,S., “Regionalization in Response to polarizing Globaliztion”, Hettne and Inotia (eds), 1995
  • Bhagwati, J., “Regionalism versus Multilaeralism”, world Economy, 15, 1992
  • Hettne,B., The New Regionalism:Implications for development and peace, Helsink:UNU/WIDER, 1994
  • Kaplinsky,R., “The Word Industrialization in The open Economies in a Closing World”, London: Frank Cass, 1980
  • Sabin, John, Social Psychology, Certro di studi e ricerche di diritto comparato e straniere, 1997
  • halalworld.org

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار