نقش دلایل ‍ژنتیکی در دعاوی نفی نسب

نوع مقاله : علمی- ترویجی

نویسندگان

1 استادیار گروه حقوق خصوصی و اسلامی دانشگاه شیراز

2 دانش ‏آموخته کارشناسی ارشد حقوق خصوصی از دانشگاه شیراز

چکیده

نسب مبحثی بیولوژیک و زیستی است که به دلیل آثار حقوقی فراوان مترتب برآن، در فقه و حقوق مورد توجه قرار می‌گیرد. پیشرفت علم ژنتیک و راهیابی آن در سه دهه اخیر به عرصه حقوق و دادگاه‌ها، و استفاده از آزمایش تجزیه خون و DNA، بررسی اعتبار فقهی و حقوقی مسأله را ضروری می‏سازد. مقاله حاضر درصدد پاسخ به این سؤال است که آیا میزان اعتبار حقوقی و فقهی آزمایش‌های خون و ژنتیک به اندازه‌ای است که بر اماره فراش مقدم شود و دعاوی نفی نسب از طریق آن حل و فصل گردد؟ برخی بر این عقیده‌اند که این نوع آزمایش‌ها بر اماره فراش مقدم هستند و اثبات خلاف اماره از طریق آزمایش‌های مذکور امکان‌پذیر است؛ اما پاسخ مقاله به سؤال تحقیق این است که هر چند آزمایش‌های ژنتیک موفقیت‌هایی در زمینه رابطه نسبی بین افراد داشته‏اند، در مواردی که تمامی شرایط اماره فراش محقق ‏باشد، این آزمایش‌ها توان مقابله با اماره را ندارند و اثبات خلاف اماره فراش از این طریق امکان‏پذیر نیست؛ مگر آن‌که یکی از شرایط اماره مفقود باشد. در آن صورت، استفاده از نتایج آزمایش‏های مذکورـ به عنوان اماره قضایی ـ می‏تواند راهگشا باشد.
 

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

The Role of Genetic in Legal Cases concerning the Rejection of Parentage

نویسندگان [English]

  • Parviz Ameri 1
  • Hajar yasininia 2
1 Assistant Professor of Islamic and Islamic Law Department of Shiraz University
2 Graduated Master of Private Law from Shiraz University
چکیده [English]

Parentage is a biological and genetic topic to which much attention has been paid in jurisprudence and law due to its numerous legal effects. Advances in genetics and its relation to the field of law and the courts in the last three decades and the use of DNA and blood analysis, make the study of the jurisprudential and legal credibility of this problem necessary. The present article seeks to answer the question whether the jurisprudential and legal credibility of blood tests and genetic evidence is valid enough to resolve cases related to rejection of parentage. Some jurist believe that these types of tests are more valid than evidence of the marriage bed and proof of the contrary to evidence is possible via the above mentioned tests; however, the answer to the research question of this paper is that although there has been some success in the area of genetic testing in connection to the relation of parental relationship but; in cases where all the conditions of the marriage bed have been proved, these tests can not deal with this circumstantial evidence and proving the contrary of the circumstantial evidence of the marriage bed in this manner is not possible unless one of the conditions of the circumstantial evidence is missing. In that case, the use of the above mentioned test can be useful-as judicial evidence.

کلیدواژه‌ها [English]

  • parentage
  • denial of birth
  • circumstantial evidence of the marriage bed
  • Proof of parentage
  • rejection of parentage

مراجع

  • استانسفیلد، ویلیام دی، ژنتیک تئوری و مسائل آن، ترجمه محمد صبوری؛ حمیده علمی غروی، تهران، انتشارات فاطمی، 1374، چاپ سوم
  • اصفهانى، محمد باقر بن محمد تقى (مجلسى دوم)، بحار الأنوار، بیروت، مؤسسه الطبع و النشر، 1410هـ، چاپ اول
  • اصفهانى، محمدتقى (مجلسى اول)، روضه المتقین فی شرح من لا یحضره الفقیه، قم، مؤسسه فرهنگى اسلامى کوشانبور، 1406هـ
  • امامی، اسدالله، نسب در حقوق ایران و فرانسه، تهران، چاپخانه موسوی، 1349
  • امامی، حسن، حقوق مدنی، تهران، کتابفروشی اسلامیه، 1366، چاپ سوم
  • امیری قائم مقامی، عبدالمجید، دعوای ادله اثبات بین المللی و داخلی، تهران، انتشارات مؤلف، 1384، چاپ دوم
  • انصارى شیرازى، قدرت الله و پژوهشگران مرکز فقهى ائمه اطهار علیهم، موسوعه أحکام الأطفال و أدلتها، قم، مرکز فقهى ائمه اطهار علیهم السلام، 1429ه‍، چاپ اول
  • بازگیر، یدالله، قانون مدنی در آیینه دیوان عالی کشور(حقوق خانواده)، تهران، انتشارات فردوسی، 1380
  • بجنوردی، حسن، القواعد الفقهیه، قم، نشر الهادی، 1419هـ
  • بحرانی، حسین احمد، الانوار اللوامع فی شرح مفاتیح الشرایع، قم، مجمع البحوث العلمیه بی­تا
  • بحرانى، یوسف بن احمد بن ابراهیم‏، الحدائق الناضرة فی أحکام العترة الطاهرة، قم، دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم‏، 1405هـ، چاپ اول
  • بخاری، محمدبن اسماعیل بن ابراهیم، صحیح البخاری، بیروت، دارالفکر، 1401هـ
  • بندرچى‌، محمدرضا، نگاهى به لعان و مانعیت آن از ارث در حقوق ایران‌، مجله فقه اهل بیت علیهم السلام، سال هشتم، 1381
  • بهجت، محمد تقی، جامع المسائل، بی­نا، بی­تا
  • جبعی عاملی، زین الدین (شهید ثانی)، الروضه البهیه، قم، کتابفروشی داوری، 1410هـ
  • ـــــــــــ، مسالک الأفهام إلى تنقیح شرائع الإسلام‏، قم، مؤسسه المعارف الإسلامیه، 1413هـ، چاپ اول‏‏
  • جعفری لنگرودی، جعفر، دایرة المعارف اسلامی، تهران، گنج دانش، 1363
  • حر عاملی، محمد، وسایل الشیعه، قم، مؤسسه آل البیت علیهم السلام، 1409هـ
  • حرم پناهى‌، محسن، «تلقیح مصنوعى»‌، مجله فقه اهل بیت علیهم السلام، ج‌10، 1376، سال سوم
  • حلی، نجم الدین جعفر بن حسن، شرایع الاسلام، قم، مؤسسه اسماعیلیان، 1408هـ، چاپ دوم
  • حلى، یحیى بن سعید، الجامع للشرائع‏، قم، مؤسسه سید الشهداء العلمیه، 1405هـ، چاپ اول
  • خویی، ابوالقاسم، منهاج الصالحین، قم، نشرمدینه، 1410هـ، چاپ بیست و هشتم
  • دیانی، عبدالرسول، ادله اثبات دعوا در امور مدنی و کیفری، تهران، انتشارات تدریس، 1385
  • سبزواری، عبدالاعلی، مهذب الاحکام، قم، انتشارات دفتر آیت الله سبزواری، 1413هـ، چاپ چهارم
  • سبزواری، محمد باقر، کفایه الاحکام، بی­جا، بی­نا، بی­تا
  • سیستانی، علی(بی تا)، منهاج الصالحین، بی­نا
  • شبیرى زنجانى، موسى، کتاب نکاح، قم، مؤسسه پژوهشى راى‌پرداز، 1419ه‍، چاپ اول
  • صفایی، حسین و اسدالله امامی، مختصر حقوق خانواده، تهران، نشر میزان، 1386
  • طباطبائى، على بن محمد، الشرح الصغیر فی شرح مختصر النافع‏، قم، انتشارات کتابخانه آیت الله مرعشى نجفى، 1409هـ، چاپ اول
  • طباطبایی حکیم، سید محمد سعید، منهاج الصالحین، بیروت، دارالصفوه، 1415هـ
  • طوسی، محمد، الاستبصار، تهران، دارالکتب الاسلامی، 1390هـ
  • طوسی، محمد، التهذیب الاحکام، تهران، دارالکتب الاسلامی، 1407هـ، چاپ چهارم
  • ـــــــــــ، النهایه، المتن، بیروت، دارالکتاب العربی، 1400هـ، چاپ دوم
  • عاملى، سید محمد حسین ترحینى، الزبده الفقهیه فی شرح الروضه البهیه، قم، دار الفقه للطباعه و النشر، 1427ه‍، چاپ چهارم
  • عاملى، محمد بن مکى(شهید اول)، القواعد و الفوائد، قم، کتابفروشى مفید، بی­تا، چاپ اول
  • عاملی، محمد، نهایه المرام، بی­نا، بی­تا
  • فاضل لنکرانى، محمد، تفصیل الشریعه فی شرح تحریر الوسیله ـ النکاح، قم، مرکز فقهى ائمه اطهار علیهم السلام، 1421ه‍، چاپ اول
  • قشیری نیشابوری، ابوالحسین مسلم بن حجاج، صحیح مسلم، بیروت، دارالفکر، 1389هـ، چاپ دوم
  • کاتوزیان، ناصر، حقوق خانواده، تهران، شرکت سهامی انتشار، 1383، چاپ ششم
  • کاهانی، علیرضا و فریده خدابنده، نکته­های کلیدی در پزشکی قانونی، تهران، انتشارات جنگل با همکاری معاونت آموزش و تحقیقات قوه قضائیه، 1389
  • گلپایگانی، محمدرضا، القضاء، قم، دارالقرآن الکریم، 1413هـ
  • ـــــــــــ، مجمع المسائل، قم، دارالقرآن الکریم، 1409هـ، چاپ دوم
  • لطفی، اسدالله، حقوق خانواده، تهران، انتشارات خرسندی، 1389
  • مدنی، جلال الدین، حقوق مدنی (حقوق خانواده)، تهران، انتشارات پایدار، 1385
  • مغنیه، محمد جواد، فقه الإمام الصادق علیه السلام‏، قم، مؤسسه انصاریان‏، 1421هـ، چاپ دوم
  • مقدس اردبیلی، احمد، مجمع الفائده فی شرح ارشاد الاذهان، ج2، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، 1403هـ
  • مکارم شیرازى، ناصر، أنوار الفقاهه ـ کتاب النکاح، قم، انتشارات مدرسه الإمام علی بن أبی طالب علیه السلام، 1425ه‍، چاپ اول
  • موسوی خمینی، روح الله، تحریر الوسیله، قم، مؤسسه دارالعلم، بی­تا
  • نجفی، محمدحسن، جواهرالکلام، بیروت، داراحیاءالتراب العربی، ج34، بی­تا، چاپ هفتم
  • هاشمى، محمود و جمعى از پژوهشگران زیر نظر آیت الله شاهرودى، معجم فقه الجواهر، بیروت، الغدیر للطباعه و النشر و التوزیع، 1417ه‍، چاپ اول

 

  • peter; simmons, Michael; Eldon, john Gardner (2011), principles of genetics , Landan , J .Wiley

 

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار