درآمدی بر مسأله‌شناسی حقوقی با تأکید بر نظام حقوقی زن و خانواده در اسلام

نوع مقاله : علمی- ترویجی

نویسندگان

1 دکتری فقه و حقوق اسلامی، دانشیار پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی

2 دکتری فقه و حقوق اسلامی، پژوهشگر پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی

چکیده

شناخت «مسأله»‌ در پژوهش‌های مربوط به حوزه خانواده، دارای دو رکن مهم است؛ یکی این‌که آیا اساساً مسأله‌ای در حوزه مورد بررسی وجود دارد یا پژوهشگر دچار توهم وجود مسأله شده است. دیگر این‌که بر فرض وجود مسأله، سنخ آن چیست. برای پی بردن به وجود مسأله، لازم است محیط علمی ـ فرهنگی خانواده شناخته شود. در همین راستا شناخت پارادایم حاکم، تشخیص مکتب فکری مرتبط با مسأله و نظریه علمی که خاستگاه مسأله واقع شده نیز ضرورت دارد. همچنین برای شناخت مسأله لازم است به تحلیل جنبه‌های کاربردی رفتاری مسأله، مانند حوزه دانش و نظام رفتاری مربوط به آن نیز پرداخت. در سنخ‌شناسی مسأله امور مختلفی چون بررسی ماهیت شناختی یا غیرشناختی مسأله، شناخت حقوق و آزادی‌ها، تحلیل کارکردها، آثار و پیامدها و تعیین سیاست‌گذاری، اصول، قواعد و مقررات حقوقی ضرورت دارد. مقاله حاضر به بررسی موارد یادشده که از ضروریات تألیف یک مقاله پژوهشی است، می‌پردازد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

An Introduction to Legal Issues with an Emphasise on the Legal System of Women and Family in Islam

نویسندگان [English]

  • Mahmoud Hekmatnia 1
  • SMH Kazemiani 2
چکیده [English]

Family issues rest on two important pillars: the first is establishing whether there is an issue in the family, or whether the issue is being raised by the researcher. Secondly, assuming that there is a family issue, its type needs to be determined. In order to determine the existence of an issue, it is necessary to know the academic and cultural environment of the family and therefore the dominant paradigm, in order to understand the researcher’s school of thought and his scientific approach. Moreover, in order to diagnose the issue it is also necessary to address the practical aspects of such as knowledge and behavioral patterns. In addition the relevant legal rules and freedoms, functional analyses, effects and consequences, policy-making, principles, legal rules and regulations also need to be determined.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Issue analysis
  • family issues analysis
  • Family
  • family rights
  • paradigm
  • school of thought
  • scientific theories

عنوان مقاله [العربیة]

مدخل علم معرفة القضایا الحقوقیة مع الترکیز على حقوق المرأة فی الاسلام

چکیده [العربیة]

إن علم قضایا الأسرة یقوم على محورین أساسیین أولاً: هل هناک فی الأساس من قضیة فی مجال الأسرة؟، ثانیاً: هل ظن الدارس بوجود قضیة فی هذا المجال وهم من الآوهام؟ و على افتراض وجود قضیة ما، ینبغی معرفة نوعها. و تستلزم معرفة البیئة العلمیة و الثقافیة للأسرة لکشف وجود القضیة. فی هذا الصدد من الضروری معرفة النموذج المطبق و تحدید المدرسة الفکریة المرتبطة بالقضیة لدى الدارس، و النظریة العلمیة المعنیة بالقضیة. و لمعرفة القضیة ینبغی القیام بتحلیل الجوانب العملیة ـ السلوکیة للقضیة مثل الحقل العلمی و النظام السلوکی المعنیّ.
و من الواجب فی علم معرفة نوع القضیة تناول مواضیع مختلفة، کدراسة الذات المعرفیة أو غیر المعرفیة للقضیة، و معرفة الحقوق و أنواع الحریة و تحلیل الوظائف و الأثار و النتائج، و وضع السیاسات و الأصول و القوانین و اللوائح القانونیة.

کلیدواژه‌ها [العربیة]

  • علم المعرفة
  • معرفة قضیة الأسرة
  • الأسرة
  • حقوق الأسرة
  • نموذج المدارس الفکریة
  • النظریة العلمیة