بررسی فقهی ـ حقوقی شرط ضمن عقد نکاح مبنی بر عدم ازدواج مجدد زوج

نویسنده

استادیار گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشگاه الزهرا (س)

چکیده

طرفین عقد نکاح بنا به تشخیص خود ممکن است مبادرت به درج شرایط گوناگون در ضمن عقد نمایند. یکی از  شروط مذکور این است که زوجه شرط نماید زوج با حضور او همسر دیگری اختیار نکند یا علاوه بر آن شرط کند که در صورت تخلف، نوعی سلب صلاحیت در بعضی امور از او بشود. در عین حال، روایاتی وجود دارد که این شرط را نامشروع می‌داند. همین امر باعث شده است مشهور فقها قائل به بطلان این شرط باشند و در مقابل، عده‌ای آن را جایز و الزام‏آور بدانند. پس از بررسی ابعاد مسأله روشن می‌گردد که طبق قاعده کلی جواز اشتراط بر امر مباح، منافاتی بین الزام به شرط عدم تجدید فراش، با دلیل جواز تزویج مجدد(نساء، 3) وجود ندارد و همچنین شرط عدم تزویج به معنای التزام به ترک یک عمل مباح است و هرگز به معنای تحریم یک حلال نیست. مضافاً می‌توان اشتراط و الزام‌آوری آن را در ردیف عناوین ثانوی دانست. روایات مستند مشهور نیز ناظر به شرایط خاصی است، در حالی‌که روایات دسته دوم صراحت کامل بر جواز اشتراط دارد. در نتیجه این شرط در ضمن عقد نکاح مشروع و قانونی است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Hardship Resulting From Exercise of Right of Lien

نکاح، عقد، شرط، ازدواج مجدد، زوج، زوجه